Hút thuốc lá có thể làm tăng huyết áp và các bệnh lý tim mạch

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra hút thuốc lá là nguyên nhân gây bệnh ung thư phổi, các bệnh phổi mạn tính. Ngoài nguyên nhân gây các bệnh lý về hô hấp, hút thuốc lá còn tác động lên hệ tim mạch và là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh lý động mạch vành, tăng huyết áp, đái thái đường, bệnh mạch ngoại vi...

Khói thuốc lá là hỗn hợp độc hại của hơn 7.000 hóa chất và khi hít vào có thể cản trở các quá trình quan trọng trong cơ thể. Một trong những quá trình này là việc cung cấp máu giàu oxy đến tim và phần còn lại của cơ thể.

Khi hít thở, phổi sẽ lấy oxy và đưa nó đến tim, nơi bơm máu giàu oxy này đến phần còn lại của cơ thể thông qua các mạch máu. Nhưng khi hít phải khói thuốc lá, máu được phân phối đến phần còn lại của cơ thể sẽ bị nhiễm hóa chất khói. Những hóa chất này có thể gây tổn hại cho tim và mạch máu gây ra các bệnh tim mạch.

 Hút thuốc lá có thể gây tăng huyết áp, bệnh tim mạch. Ảnh minh họa

Ngoài việc làm tổn thương vĩnh viễn tim và mạch máu, khói thuốc lá còn có thể gây ra bệnh lý tim mạch bằng cách thay đổi thành phần hóa học máu và gây ra mảng bám bao gồm cholesterol, mô sẹo, canxi, chất béo và các vật liệu khác tích tụ trong các động mạch. Sự tích tụ mảng bám này có thể dẫn đến một căn bệnh gọi là xơ vữa động mạch. Khi các hóa chất trong khói thuốc lá gây xơ vữa động mạch và làm dày thành mạch, các tế bào máu sẽ khó di chuyển qua các động mạch và các mạch máu khác để đến các cơ quan quan trọng như tim và não. Điều này có thể tạo ra cục máu đông và cuối cùng gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ, thậm chí tử vong.

Không những thế, trong khói thuốc lá chứa khí CO. Hít phải khí CO sẽ làm lượng oxy trong máu bị sụt giảm do Hemoglobin(Hb) có vai trò vận chuyển Oxy từ phổi đến các mô, Hemoglobin có ái lực cao hơn với khí CO, do đó thay vì kết hợp với Oxy thì Hemoglobin kết hợp nhiều hơn với khí CO. Tim phải hoạt động mạnh hơn bình thường để bù đắp lượng oxi bị giảm, để lại nhiều biến chứng nguy hiểm theo thời gian. Thành phần nicotine trong khói thuốc là nguyên nhân chính khiến nhiều người trở nên nghiện thuốc lá. Khi vào cơ thể, nicotin kích thích sản sinh adrenaline gây ra biểu hiện như tim đập mạnh, nhịp tim nhanh, huyết áp tăng cao. Do đó, thuốc lá có thể gây ra bệnh tăng huyết áp cho người hút.

Chính các bệnh lý này lại tác động lẫn nhau gây ra vòng xoắn quẩn làm cho bệnh cảnh lâm sàng càng thêm trầm trọng. Mặt khác, hút thuốc lá còn ảnh hưởng nhiều cơ quan khác như dạ dày, đại tràng, khả năng hoạt động tình dục, tâm thần....Vì những tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe cộng đồng và nhờ việc truyền thông giáo dục sức khỏe của ngành Y tế và các hoạt động xã hội khác nên hiện tại, việc hút thuốc lá tại các nước phát triển đã giảm thiểu trong khi đó thì hút thuốc lá lại gia tăng ở các nước phát triển, đặc biệt là các nước châu á trong đó có Việt Nam.

Chỉ riêng hút thuốc lá cũng đã là một yếu tố nguy cơ độc lập, quan trọng gây ra các bệnh lý tim mạch. Nhưng khi hút thuốc lá ở những người có kèm theo các nguy cơ khác như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, béo phì hoặc người có yếu tố gia đình bị bệnh tim mạch thì tác hại của thuốc lá sẽ gấp lên rất nhiều lần chứ không chỉ đơn thuần là tác dụng cộng. Mặt khác, các nhà nghiên cứu trên Thế giới cũng chỉ ra rằng Nicotine chỉ là một trong 4000 thành phần có hại tìm thấy trong thuốc lá. Do vậy, những loại thuốc được quảng cáo có lọc Nicotine cũng không làm giảm đáng kể nguy cơ đối với bệnh tim mạch.

Việc hút thuốc dù ít hay nhiều vẫn làm tổn thương đến tim và mạch máu. Đối với một số người, chẳng hạn như phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai và những người mắc bệnh tiểu đường, hút thuốc có nguy cơ cao hơn đối với tim và mạch máu.

Mặc dù hút thuốc là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tim mạch và tử vong, nhưng bạn không phải là người hút thuốc vẫn có nguy cơ mắc bệnh. Những người không hút thuốc nhưng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn 25 đến 30% so với những người không phơi nhiễm. Khói thuốc cũng gây hại tương tự như những hóa chất mà người hút thuốc hít vào. Khói thuốc lá làm suy yếu tế bào ở tim, giảm lượng cholesterol có lợi và tăng mức huyết áp khỏi ngưỡng an toàn. Phụ nữ, trẻ vị thành niên và trẻ em là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất do hiện tượng hút thuốc thụ động.

Cách tốt nhất để bảo vệ trái tim khỏi bệnh liên quan đến hút thuốc và tử vong là không bao giờ bắt đầu sử dụng thuốc lá, nhưng nếu là người hút thuốc, bạn càng sớm có thể bỏ thuốc lá thì càng tốt. Bỏ hút thuốc mang lại lợi ích cho trái tim của hiện tại và trong tương lai:

An Dương (T/h)