Kazakhstan ban hành tiêu chuẩn quốc gia về trí tuệ nhân tạo trong giáo dục

Chính phủ Kazakhstan vừa chính thức phê duyệt bộ tiêu chuẩn quốc gia đầu tiên về việc tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống giáo dục, áp dụng cho giai đoạn 2025 - 2029. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa chỉ đạo của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev về chuyển đổi số trong giáo dục, đồng thời đặt nền tảng cho việc quản lý, sử dụng AI một cách có trách nhiệm, bảo vệ dữ liệu cá nhân và duy trì tính minh bạch học thuật.

Bộ tiêu chuẩn được ký kết quyết định bởi Bộ trưởng Giáo dục Gani Beisembayev và Bộ trưởng Phát triển Số, Đổi mới và Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Zhaslan Madiyev. Theo các quan chức, đây là kết quả của quá trình phối hợp chặt chẽ giữa hai bộ với sự tư vấn của nhiều chuyên gia giáo dục và công nghệ. Việc ban hành văn bản này nhằm bảo đảm rằng AI sẽ chỉ là công cụ hỗ trợ chứ không thay thế con người trong môi trường giáo dục, từ cấp phổ thông đến dạy nghề.

Khung tiêu chuẩn lần đầu tiên đưa ra những quy định cụ thể về đạo đức, pháp lý và bảo vệ dữ liệu khi sử dụng AI trong trường học. Các nguyên tắc này yêu cầu mọi hoạt động liên quan đến AI phải tuân thủ luật bảo mật, bảo vệ quyền trẻ em và bảo đảm tính công bằng trong đánh giá học tập. AI chỉ đóng vai trò công cụ hỗ trợ, trong khi các quyết định quan trọng như đánh giá năng lực hay cấp chứng chỉ vẫn do giáo viên và cán bộ quản lý chịu trách nhiệm. 

Kazakhstan thiết lập tiêu chuẩn quốc gia về trí tuệ nhân tạo trong giáo dục

Một điểm nổi bật của bộ tiêu chuẩn là kế hoạch tích hợp các nội dung liên quan đến AI vào chương trình môn Kỹ năng số và Tin học từ năm học 2025-2026. Bộ Giáo dục sẽ phát triển sách giáo khoa kỹ thuật số, khuyến khích học sinh không chỉ biết vận hành công cụ AI mà còn được đào tạo để trở thành người sáng tạo công nghệ. Cách tiếp cận học theo dự án (project-based learning) sẽ được áp dụng để học sinh có thể vận dụng kiến thức AI vào các tình huống thực tiễn, thay vì chỉ tiếp thu lý thuyết.

Để bảo đảm giáo viên bắt kịp tiến trình mới, Kazakhstan triển khai mô hình phát triển nghề nghiệp ba cấp độ: “tiếp cận - nghiên cứu - sáng tạo”. Theo đó, giáo viên sẽ được bồi dưỡng từ giai đoạn làm quen với AI, đến nâng cao kỹ năng và cuối cùng là sáng tạo các phương pháp giảng dạy mới với sự hỗ trợ của công nghệ. Song song, những khóa học trực tuyến như “Day of AI” sẽ được mở rộng, giúp học sinh sớm tiếp cận các kiến thức và ứng dụng thực tiễn về AI.

Bộ tiêu chuẩn cũng yêu cầu các trường học và cơ sở dạy nghề thiết lập quy định riêng về sử dụng AI có đạo đức và liêm chính học thuật. Dữ liệu cá nhân của học sinh và giáo viên phải được bảo mật tuyệt đối, tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật hiện hành. Các biện pháp này nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng AI trong đánh giá, bảo đảm công bằng cho người học và giữ vững vai trò then chốt của giáo viên.

Theo Bộ trưởng Gani Beisembayev, việc ban hành bộ tiêu chuẩn không chỉ xác định các ưu tiên chiến lược mà còn xây dựng cơ chế triển khai và giám sát cụ thể. Lộ trình thực hiện sẽ bao gồm các giai đoạn đánh giá, điều chỉnh để bảo đảm quá trình áp dụng AI trong giáo dục diễn ra có hệ thống, an toàn và minh bạch. Bộ trưởng Zhaslan Madiyev nhấn mạnh, đây là một phần trong chiến lược chuyển đổi số rộng lớn hơn của Kazakhstan, với mục tiêu đào tạo thế hệ trẻ không chỉ biết sử dụng công nghệ mà còn có khả năng sáng tạo, đóng góp cho sự phát triển quốc gia.

Kazakhstan trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới xây dựng khung tiêu chuẩn quốc gia toàn diện về AI trong giáo dục, tiếp thu các khuyến nghị của UNESCO, OECD và Liên minh châu Âu.

Bảo Linh