Kinh doanh online phải công khai nhãn mác, tiêu chuẩn kỹ thuật

Người bán phải công khai tiêu chuẩn, quy chuẩn và nhãn hàng hóa theo đúng quy định

Dự thảo Luật Thương mại điện tử do Bộ Công Thương xây dựng đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng doanh nghiệp và nhà bán hàng trực tuyến. Không chỉ mở ra cơ hội phát triển, dự thảo này còn đặt ra loạt yêu cầu nghiêm ngặt về minh bạch thông tin và tuân thủ pháp luật, buộc người bán hàng, nhà sản xuất và các nền tảng thương mại điện tử phải thay đổi tư duy và cách thức hoạt động nếu muốn tồn tại và phát triển trong môi trường kinh doanh số đang ngày càng chuyên nghiệp và có kiểm soát.

Theo ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số, Bộ Công Thương, một trong những nội dung quan trọng của dự thảo là yêu cầu bắt buộc định danh tài khoản đối với các nhà bán hàng. Đây là giải pháp giúp minh bạch hóa hoạt động kinh doanh trực tuyến, hạn chế tình trạng một cá nhân tạo nhiều tài khoản để bán hàng trôi nổi, khó kiểm soát như hiện nay.

Cùng với đó, người bán sẽ phải công khai nhiều thông tin hơn về sản phẩm, bao gồm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cũng như đầy đủ nội dung trên nhãn hàng hóa theo quy định pháp luật. Nếu sản phẩm có chứng nhận hợp quy, người bán cũng bắt buộc phải công khai minh bạch thông tin này khi đăng bán.

Người bán hàng trực tuyến buộc phải định danh tài khoản, minh bạch công khai nhãn hàng hóa, tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Ông Tuấn cho rằng, quy định này sẽ tạo ra một rào chắn kỹ thuật đáng kể đối với các sản phẩm xách tay, hàng nhập lậu hoặc sản phẩm công nghệ chưa được phép lưu hành tại Việt Nam – vốn là một thực trạng phổ biến trên các sàn thương mại điện tử hiện nay.

Không chỉ người bán, các sàn thương mại điện tử cũng sẽ chịu trách nhiệm nhiều hơn trong việc kiểm soát thông tin, chất lượng và nguồn gốc hàng hóa. Dự thảo luật yêu cầu các sàn phải có công cụ kiểm duyệt trước khi sản phẩm được hiển thị trên nền tảng. Đồng thời, nếu phát sinh hành vi vi phạm liên quan đến chất lượng sản phẩm, sàn sẽ phải chịu trách nhiệm liên đới. Việc này được kỳ vọng sẽ chấm dứt tình trạng "khoán trắng" trách nhiệm cho người bán như trước đây và buộc các chủ sàn phải chủ động hơn trong việc quản lý chất lượng hàng hóa.

Ông Tuấn khẳng định rằng dự thảo Luật Thương mại điện tử là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với các nhà bán hàng online, đặc biệt là những cá nhân hoạt động nhỏ lẻ. “Nếu không tự chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh, minh bạch thông tin và tuân thủ quy định, nhà bán hàng sẽ không còn chỗ đứng. Cơ hội sẽ chỉ dành cho những ai sẵn sàng thích nghi và tuân thủ luật chơi mới”, ông nhấn mạnh. Trong thời gian tới, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tổ chức các khóa tập huấn dành cho nhà bán hàng, người làm tiếp thị liên kết và cả người bán hàng qua livestream để đảm bảo việc thực thi luật không gặp vướng mắc.

Ông Nguyễn Minh Tiến – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng chia sẻ thêm về những khó khăn khi đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử. Theo ông, so với các kênh phân phối truyền thống, việc xác định nguồn gốc xuất xứ và kể câu chuyện đằng sau sản phẩm trên sàn còn gặp nhiều hạn chế, dẫn đến tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng trà trộn. 

Trong bối cảnh mới, minh bạch không còn là lợi thế cạnh tranh, mà là yêu cầu bắt buộc. Người bán chỉ có thể tiếp tục tồn tại nếu chủ động thay đổi tư duy kinh doanh, tuân thủ quy định pháp luật và đầu tư nghiêm túc vào chất lượng sản phẩm cũng như cách tiếp cận người tiêu dùng.

Nền tảng số phải kiểm soát chất lượng, xử lý vi phạm và tiếp nhận phản ánh từ người tiêu dùng

Liên quan tới việc công khai thông tin hàng hóa kinh doanh trên nền tảng số, mới đây ngày 18/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2025 (gọi tắt là Luật Sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa). Một trong những nội dung đáng chú ý của luật này là quy định mới về trách nhiệm công khai thông tin chất lượng hàng hóa khi kinh doanh trên nền tảng số.

Cụ thể, từ ngày 1/1/2026, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa trên các nền tảng số phục vụ giao dịch điện tử bắt buộc phải công khai đầy đủ thông tin liên quan đến chất lượng sản phẩm theo quy định mới được bổ sung tại Điều 34b của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa 2007.

Theo đó, hàng hóa được bán trên nền tảng số phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chất lượng được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 34a của Luật hiện hành. Đồng thời, người bán có trách nhiệm cung cấp minh bạch các thông tin bao gồm: tên hàng hóa, xuất xứ, tên tổ chức hoặc cá nhân sản xuất hoặc nhập khẩu chịu trách nhiệm về chất lượng; dấu hợp chuẩn, dấu hợp quy theo quy định pháp luật; hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn (nếu có), cùng với các thông tin khác theo quy định có liên quan.

Không chỉ người bán, các nền tảng số đóng vai trò trung gian trong giao dịch điện tử cũng được quy định rõ trách nhiệm. Theo luật, chủ quản nền tảng phải yêu cầu tổ chức, cá nhân đăng bán hàng hóa cung cấp đầy đủ các thông tin nói trên. Ngoài ra, nền tảng phải thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát và có biện pháp xử lý khi phát hiện hàng hóa vi phạm chất lượng, đồng thời hợp tác với cơ quan chức năng trong quá trình kiểm tra, xác minh và xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, nền tảng cũng phải xây dựng và vận hành hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh và khiếu nại của người tiêu dùng liên quan đến chất lượng hàng hóa. Mọi hoạt động này phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về giao dịch điện tử, thương mại điện tử và các văn bản liên quan khác.

Quy định mới được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý chặt chẽ hơn nhằm bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy sự minh bạch, chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh trên môi trường số, nhất là trong bối cảnh thương mại điện tử đang phát triển nhanh và tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng hàng hóa.

 An Dương