Kinh nghiệm tháo 'điểm nghẽn', nâng cao năng suất doanh nghiệp nhỏ và vừa tại địa phương

Tại Ninh Bình, toàn tỉnh hiện có hơn 30.000 doanh nghiệp đang hoạt động, phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây là khu vực đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế, tạo việc làm và ổn định xã hội. Tuy nhiên, theo phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp, nhiều DNNVV vẫn gặp khó khăn: khả năng tiếp cận vốn tín dụng hạn chế, chi phí đầu vào tăng cao, thiếu lao động có tay nghề, đặc biệt là gánh nặng về thủ tục hành chính.

Không ít doanh nghiệp cho biết, việc tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi vẫn “xa tầm tay” do yêu cầu về tài sản thế chấp, trong khi quá trình xin cấp phép đầu tư, đất đai, xây dựng mất nhiều thời gian. Thêm vào đó, năng lực quản trị, đổi mới công nghệ và năng suất lao động của khu vực này vẫn thấp so với yêu cầu của thị trường và xu hướng chuyển đổi số.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Ninh Bình, bên cạnh nguyên nhân khách quan, nhiều DNNVV còn hạn chế trong tư duy chiến lược, thiếu tính kết nối trong chuỗi giá trị và khả năng tham gia các ngành công nghiệp hỗ trợ còn mờ nhạt. Điều này khiến doanh nghiệp khó mở rộng quy mô và nâng cao sức cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Công nhân Công ty TNHH UDE Việt Nam (Khu công nghiệp Thái Hà, xã Bắc Lý) thực hiện quy trình kiểm tra sản phẩm theo quy định.

Trước thực tế này, chính quyền các địa phương đã có nhiều nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp. Tại Ninh Bình, UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, địa phương rà soát, tháo gỡ vướng mắc về thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi trong cấp đất, cho thuê đất, hỗ trợ mặt bằng sản xuất và khuyến khích doanh nghiệp tham gia các cụm công nghiệp tập trung. Tỉnh cũng thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ thông qua cơ chế “một cửa, một cửa liên thông”, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, giảm chi phí và nâng cao tính minh bạch trong quá trình giải quyết thủ tục.

Các chương trình kết nối doanh nghiệp, tập huấn nâng cao năng lực quản trị, chuyển đổi số và xúc tiến thương mại cũng được triển khai thường xuyên.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng tham quan sản phẩm của Công ty TNHH Thương mại dịch vụ sản xuất Quyết Thắng (phường Trấn Biên).

Tại Đồng Nai, địa phương có hơn 70.000 doanh nghiệp hoạt động, trong đó phần lớn là DNNVV – chính quyền đang đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ về hạ tầng, nhân lực, đặc biệt là chuyển đổi số. Các sở, ngành đã phối hợp cùng các tổ chức công nghệ để hướng dẫn doanh nghiệp áp dụng phần mềm quản lý, hóa đơn điện tử, chữ ký số, hệ thống kế toán điện tử… Tuy vậy, không ít doanh nghiệp vẫn gặp khó trong việc đầu tư hạ tầng công nghệ, thiếu nhân lực am hiểu số hóa khiến tiến trình chuyển đổi còn chậm và manh mún.

Một vấn đề đáng chú ý khác là năng lực kết nối thị trường của DNNVV còn yếu. Trong khi các doanh nghiệp FDI có chuỗi cung ứng hoàn chỉnh và hệ thống tiêu chuẩn chặt chẽ, nhiều DNNVV nội địa vẫn chưa thể tham gia sâu, dẫn đến tình trạng “tự bơi” trong cạnh tranh.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, DNNVV chính là “máu huyết” của nền kinh tế, nếu nhóm này gặp khó, cả hệ thống sẽ chịu tác động dây chuyền. Việc tháo gỡ vướng mắc cho DNNVV không chỉ là hỗ trợ doanh nghiệp mà còn là giải pháp kích thích tăng trưởng, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Do đó, bên cạnh chính sách ưu đãi về vốn, các địa phương cần chú trọng hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực và tư vấn quản trị để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Đặc biệt, chuyển đổi số phải được coi là “điều kiện sống còn” giúp DNNVV thích ứng với xu hướng mới và mở rộng không gian phát triển.

Mặt khác, cần tăng cường vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp địa phương trong kết nối thông tin, bảo vệ quyền lợi và tạo tiếng nói chung với cơ quan quản lý. Chính quyền cần lắng nghe nhiều hơn, phản ứng nhanh hơn trước biến động của thị trường để đưa ra chính sách linh hoạt, thực chất.

Nếu không có bước chuyển mạnh mẽ, DNNVV vốn được coi là động lực chính của nền kinh tế sẽ tiếp tục “mắc kẹt” trong vòng luẩn quẩn của thiếu vốn, yếu quản trị và chậm đổi mới. Và khi những “trụ cột nhỏ” này suy yếu, sức bật của nền kinh tế địa phương cũng khó có thể bền vững.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa không chỉ cần được hỗ trợ về chính sách mà còn cần môi trường kinh doanh thực sự thông thoáng, minh bạch và đồng hành lâu dài. Cải cách thể chế, đẩy mạnh số hóa, hỗ trợ tiếp cận vốn và phát triển nhân lực chính là “chìa khóa” để khơi thông điểm nghẽn, giúp khu vực doanh nghiệp này lấy lại đà tăng trưởng và tiếp tục giữ vai trò là động lực trung tâm của nền kinh tế Việt Nam.

Thanh Hiền