Libya đặt ra tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng quốc gia

Libya chính thức ban hành bộ tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu (MEPS) và hệ thống gắn nhãn năng lượng dành cho các thiết bị gia đình, đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong việc hoàn thiện khung pháp lý và thực thi năng lượng sạch. Chương trình này được phát động với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ Liên minh châu Âu thông qua UNDP, phối hợp cùng Bộ Quy hoạch Libya và Trung tâm Tiêu chuẩn hóa & Đo lường quốc gia Libya (Libyan National Center for Standardization and Metrology – LNCSM).

Bộ tiêu chuẩn được đề xuất xuất phát từ tình trạng lưới điện quốc gia Libya đang phải chịu áp lực lớn: nhu cầu điện ngày càng tăng, nhiều thiết bị gia dụng lỗi thời và hiệu suất thấp vẫn được sử dụng phổ biến, trong khi quản lý và kiểm soát về hiệu suất năng lượng thiếu nghiêm ngặt. Điều này dẫn đến mức tiêu thụ điện cao không cần thiết, chi phí sinh hoạt tăng, cùng với lượng khí thải và ảnh hưởng đến môi trường gia tăng.

Libya đặt ra tiêu chuẩn hiệu quả năng lượng quốc gia giúp giảm lượng phát thải tác động đến môi trường. 

Chương trình MEPS mới sẽ đặt ra sáu tiêu chuẩn quốc gia tối thiểu cho các sản phẩm gia dụng phổ biến như tủ lạnh, máy lạnh và đèn LED. Các sản phẩm này trước đây thường không có yêu cầu hiệu suất rõ ràng, hoặc không tuân thủ tiêu chuẩn cao, dẫn đến việc người tiêu dùng khó lựa chọn thiết bị tiết kiệm điện năng. Với hệ thống gắn nhãn năng lượng, người tiêu dùng sẽ được hướng dẫn và có cơ sở để so sánh hiệu suất giữa các sản phẩm, từ đó chọn lựa các thiết bị có mức tiêu thụ năng lượng thấp hơn và chất lượng tốt hơn.

Bên cạnh tiêu chuẩn MEPS và nhãn năng lượng, Libya cũng giới thiệu một nền tảng số mới nhằm hỗ trợ việc theo dõi thực thi, kiểm soát sự tuân thủ và thu thập dữ liệu phục vụ cho chính sách tương lai. Quản lý của LNCSM - ông Ali Ben Zitoun nhấn mạnh nền tảng này sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc bảo vệ người tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm hóa đơn tiền điện cho hộ gia đình và giảm phát thải khí carbon.

Theo Bộ trưởng Bộ Quy hoạch, ông Mohamed Al-Zaidani, các cải cách này thể hiện cam kết của Libya trong việc xây dựng một khu vực năng lượng minh bạch và hiệu quả hơn.

UNDP cũng đóng vai trò then chốt trong toàn bộ quá trình: từ việc phát triển tiêu chuẩn MEPS, tổ chức tham vấn với các bên liên quan, xây dựng năng lực thể chế cho cơ quan quản lý đến việc thiết lập kế hoạch truyền thông nâng cao nhận thức và triển khai dần dần mở rộng chương trình sang các loại sản phẩm khác. Libya với chương trình mới này tiếp tục gia nhập danh sách hơn 120 quốc gia trên thế giới đã áp dụng MEPS và hệ thống gắn nhãn năng lượng để thực hiện các mục tiêu về khí hậu.

Tuy nhiên, thách thức phía trước là không nhỏ. Việc đảm bảo tuân thủ trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhập khẩu tới phân phối trong nước, đòi hỏi kiểm soát thị trường chặt chẽ và nguồn lực kiểm tra cần được tăng cường.

Việc đa dạng hóa sản phẩm nằm trong chương trình MEPS cũng cần thời gian và các hoạt động đào tạo, truyền thông để người tiêu dùng và doanh nghiệp hiểu rõ lợi ích cũng như chi phí liên quan. Chính phủ nước này cũng đặt kế hoạch cho các chiến dịch nâng cao nhận thức, đào tạo cho các bên liên quan trong thị trường và dần dần mở rộng các danh mục sản phẩm chịu kiểm soát trong chương trình.

Chương trình MEPS và gắn nhãn năng lượng do Libya khởi động là dấu mốc quan trọng trong hành trình hướng tới phát triển bền vững, giảm tiêu thụ điện năng và giảm phát thải. Nếu triển khai hiệu quả, chương trình hứa hẹn sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân Libya qua hóa đơn điện thấp hơn, sản phẩm chất lượng hơn đồng thời góp phần vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

Bảo Linh