Lợi dụng mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản

Anh Trần Tuấn Linh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, anh liên tục nhận được các cuộc gọi từ nhiều số điện thoại lạ. “Từ những cuộc gọi giới thiệu sàn chứng khoán điện tử, tham gia hội nhóm đầu tư đến giới thiệu dự án bất động sản,... Thậm chí những cuộc gọi lừa đảo giao hàng chuyển khoản vẫn làm phiền tôi mỗi ngày”, anh Linh chia sẻ.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra với anh Nguyễn Đình Quân (huyện Thanh Trì, Hà Nội). Anh Quân cho biết: “Hầu như ngày nào tôi cũng nhận được các cuộc gọi chào mời tham gia hội nhóm đầu tư trên Telegram, đến cả những cuộc gọi mạo danh cán bộ Nhà nước với đầy đủ thông tin cá nhân của tôi như số nhà, CCCD... Có ngày, tôi nhận được hơn chục cuộc gọi như vậy”.

Những cuộc gọi quảng cáo, lừa đảo từ việc có được thông tin cá nhân của khách hàng đang xảy ra nhan nhản. Hằng ngày, người dùng vẫn nhận cuộc gọi mời tham gia mua chứng khoán, bảo hiểm, đầu tư... Mấy ngày nay lại có thêm những cuộc gọi thông báo "bạn được vay tiền" từ số máy lạ.

Theo Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông, các cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp đã áp dụng nhiều giải pháp, phương thức khác nhau để ngăn chặn lừa đảo trên không gian mạng. Cụ thể, tổng đài 5656/156 tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác, lừa đảo, đòi nợ; triển khai các cổng tiếp nhận tin giả; ứng dụng công nghệ để rà quét, phát hiện thông tin giả mạo trên mạng; ban hành cẩm nang nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến, cũng như các chiến dịch truyền thông nâng cao nhận thức cho người dân.

Nhiều người dùng vẫn thường xuyên bị làm phiền bởi các cuộc gọi quảng cáo dịch vụ. (Ảnh minh họa).

Trước đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đình chỉ phát triển thuê bao mới trong vòng hai tháng của 3 nhà mạng: Vietnamobile, Vnsky, Mobicast khi phát hiện vi phạm về sim rác. Trong hai năm 2023 và 2024, có 97 đoàn thanh tra, kiểm tra về thông tin thuê bao, sim rác, tin nhắn rác, dịch vụ nội dung (VAS), đã xử phạt hành chính vi phạm dịch vụ VAS 1,85 tỷ đồng, xử phạt vi phạm sim rác 5,6 tỷ đồng.

Gần đây, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã thu hồi 11 tên định danh được sử dụng để phát tán tin nhắn rác, cuộc gọi rác; xử phạt vi phạm hành chính 250 triệu đồng đối với 2 doanh nghiệp (Công ty tài chính SMBC và Công ty Suntech) vi phạm sử dụng tên định danh phát tán cuộc gọi rác và bị đình chỉ cung cấp 4 tên định danh trong 2-3 tháng.

Tuy nhiên, tin nhắn rác, cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo vẫn diễn biến phức tạp… Một trong những nguyên nhân chính là cuộc gọi lừa đảo từ dịch vụ thoại doanh nghiệp, với các phương thức cuộc gọi Sip Trunk (cuộc gọi qua internet với tên định danh brandname) và tổng đài ảo.

Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội Trần Văn Phúc lý giải, dịch vụ thoại doanh nghiệp như nêu trên do doanh nghiệp viễn thông cung cấp. Các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng dịch vụ - tạm gọi là bên thứ hai đăng ký sử dụng số điện thoại di động hoặc số điện thoại cố định (có thể lên tới hàng nghìn số thuê bao) với doanh nghiệp viễn thông. Sau đó bên thứ hai lại ký hợp đồng với các tổ chức, cá nhân khác (bên thứ ba) để cung cấp dịch vụ Sip Trunk, tổng đài ảo để thu lợi. Bên thứ ba có thể ký hợp đồng cung cấp, sử dụng dịch vụ với bên thứ tư…

“Việc triển khai theo hình thức trên gây khó khăn cho công tác quản lý thông tin thuê bao của các số điện thoại dùng trong dịch vụ”, ông Trần Văn Phúc cho biết.

Từ thực tế tên, các chuyên gia khuyến cáo, khi nhận được tin nhắn, cuộc gọi quảng cáo mang tính chất lừa đảo, kiếm tiền, đầu tư hay cảm thấy bất kỳ sự nghi ngờ nào, người dùng cần phải chặn ngay số điện thoại và báo cáo thông tin thuê bao đó lên trang web chongthurac.vn. Bên cạnh đó, bản thân mỗi người dùng cũng phải trang bị đầy đủ kiến thức cảnh giác. Không đăng tải những thông tin cá nhân lên mạng xã hội. 

“Ngoài ra, người dùng cũng cần nâng cao nhận thức về cách xử lý khi nhận được tin nhắn rác, cuộc gọi rác, sẵn sàng cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng để truy vết ra các đối tượng lừa đảo”, chuyên gia khuyến cáo.

Thanh Hiền