Gia tăng tình trạng ngộ độc rượu: Cảnh báo sản phẩm rượu không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Theo thông tin từ Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), thời gian gần đây, tình trạng ngộ độc rượu chứa cồn công nghiệp methanol có chiều hướng gia tăng. Riêng trong vòng hai tuần trở lại đây, Trung tâm Chống độc đã tiếp nhận ít nhất 8 bệnh nhân ngộ độc rượu chứa cồn công nghiệp methanol. Các ca bệnh đều rất nặng, hôn mê, tổn thương não, nồng độ cồn methanol trong máu rất cao và đã có trường hợp tử vong.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, hiện Trung tâm đang điều trị cho 3 bệnh nhân nam có độ tuổi từ (46 đến 72) được chẩn đoán ngộ độc rượu chứa cồn công nghiệp methanol được chuyển từ tuyến trước. 3 bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, tụt huyết áp, nhiễm toan chuyển hóa nặng, khi chụp phim cắt lớp não đã có tổn thương hoại tử, chảy máu và phù nề nặng lan tỏa trên não. Kết quả xét nghiệm nồng độ cồn methanol trong máu rất cao, lên tới vài trăm ml/dL.

Mặc dù đã được giải độc và cấp cứu theo phác đồ nhưng đã có 1 bệnh nhân tử vong, 1 bệnh nhân mặc dù đã điều trị tối đa nhưng tiên lượng chuẩn bị tử vong và gia đình đang làm thủ tục xin về để tử vong tại nhà. Các bệnh nhân còn lại gặp di chứng với não và mù. Khai thác bệnh sử cho thấy các bệnh nhân này đều uống các loại rượu không rõ nguồn gốc và uống rất nhiều rượu.

Theo lời kể của người nhà bệnh nhân N, tối hôm đó nhà có đám, bệnh nhân có uống rượu cùng các cháu (rượu cháu mua không rõ nguồn gốc), uống nhiều. Đến 6h sáng hôm sau tỉnh dậy bệnh nhân có kêu nhức đầu, chưa kịp đi xuống giường đã ngã vật ra, sau đó bệnh nhân ngất đi. Người nhà phải gọi cấp cứu cho nhập viện luôn.

Còn với trường hợp của bệnh nhân K cũng bị ngộ độc methanol đang điều trị tại Trung tâm Chống độc, vợ bệnh nhân kể lại: Chiều hôm trước bệnh nhân K kêu mệt trong người nên gọi vợ đến đón để chở về luôn, trên đường đi về nhà bệnh nhân cứ nấc nấc, sau đó kêu đau lưng.

Về đến nhà khi vào giường nằm thì vật vã ra kêu đau bụng và hoa hết mắt không nhìn thấy gì. Sau một lát, bệnh nhân nhớ ra và có bảo với con là: “Bố uống nhầm cồn rồi con ơi, đưa ngay bố đi viện”. Lúc trên đường vào viện, bệnh nhân rất vật vã, đôi khi lịm hẳn không biết gì.

Theo bác sĩ Nguyên, rất khó nhận biết do methanol rất giống rượu ethanol thông thường, thậm chí rượu chứa cồn công nghiệp methanol còn ngọt, dễ uống hơn. Bởi khi mới uống, bệnh nhân cũng có cảm giác giống với say rượu nên dễ nhầm lẫn. Tuy nhiên, khoảng 1-2 ngày sau uống, bệnh nhân sẽ có biểu hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh và thở sâu giống như khó thở do nhiễm toan chuyển hóa (do có quá nhiều axít formic được chuyển thành từ methanol). Bệnh nhân ngộ độc rượu có thể bị co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết trường hợp này đã tổn thương não, mù mắt và tụt huyết áp, ở trong tình trạng nguy kịch.

Bác sĩ Nguyên nhận định, các loại rượu chứa cồn công nghiệp gây ngộ độc ở Việt Nam hoàn toàn có nguồn gốc không phải do nấu truyền thống. Nguyên nhân chính là những người kinh doanh rượu phi pháp đã mua cồn công nghiệp methanol về đóng chai hoặc pha thành các loại rượu rởm, trà trộn với các loại rượu truyền thống để thu lợi bất chính và gây ngộ độc.

Một phần nữa là nhiều công ty cũng nhập các loại cồn chứa methanol về đóng chai và dán nhãn cồn sát trùng hoặc cồn để đốt và bán ở các hiệu thuốc, thậm chí không loại trừ có các cơ sở y tế nhập về để sử dụng. Trung tâm Chống độc đã và đang phát hiện nhiều sản phẩm cồn sát trùng chứa nồng độ methanol rất cao, thường nồng độ cồn công nghiệp methanol trong chai cồn sát trùng chiếm 70-90% và đều đã báo cáo Bộ Y tế, các cơ quan chức năng. Nguyên liệu cồn công nghiệp chứa methanol do sản xuất công nghiệp hoặc nhập khẩu và rất sẵn có.

Theo bác sĩ Nguyên, vào các dịp Noel, Tết Dương lịch rồi Tết Âm lịch, các ca ngộ độc rượu cấp tính, ngộ độc rượu chứa cồn công nghiệp lại tăng lên. Lý do vì đây là thời điểm mọi người tụ tập, rủ nhau liên hoan cuối năm, tổng kết cơ quan, đoàn, nhóm, hội hoặc rủ nhau uống rượu cho... ấm.

Tình trạng lúc nhập viện của các bệnh nhân cũng rất khác nhau. Có người chỉ ở mức độ nhẹ, say xỉn, nôn mửa là chính. Tuy nhiên khá nhiều bệnh nhân vào viện trong tình trạng hôn mê, tụt huyết áp cùng các tổn thương não nặng nề do suy hô hấp, hạ đường máu, tụt huyết áp kéo dài. 

"Người dân nên hạn chế uống rượu và nếu có uống thì phải lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ để hạn chế tối đa ngộ độc rượu chứa cồn công nghiệp", bác sĩ Nguyên khuyến cáo.

Rượu phải công bố hợp quy trước khi đưa ra thị trường

Liên quan tới việc quản lý sản phẩm rượu, Chính phủ đã ban hành Nghị định 105/2017/NĐ-CP quy định về kinh doanh rượu. Nghị định quy định về hoạt động kinh doanh rượu, bao gồm: Hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, bán buôn, bán lẻ rượu; hoạt động bán rượu tiêu dùng tại chỗ. Nghị định có hiệu lực từ 1/11/2017.

Kinh doanh rượu thuộc danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Tổ chức, cá nhân sản xuất rượu công nghiệp, sản xuất rượu thủ công nhằm mục đích kinh doanh, phân phối rượu, bán buôn rượu, bán lẻ rượu, bán rượu tiêu dùng tại chỗ phải có giấy phép theo quy định tại Nghị định này. Tổ chức, cá nhân sản xuất rượu thủ công để bán cho doanh nghiệp có Giấy phép sản xuất rượu công nghiệp để chế biến lại phải đăng ký với Ủy ban nhân dân cấp xã.

Rượu đã có quy chuẩn kỹ thuật phải được công bố hợp quy và đăng ký bản công bố hợp quy với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường.

Rượu chưa có quy chuẩn kỹ thuật phải được công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm và đăng ký bản công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trước khi đưa ra lưu thông trên thị trường cho đến khi quy chuẩn kỹ thuật tương ứng được ban hành và có hiệu lực.

Thủ tục công bố hợp quy và công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm theo quy định của Luật An toàn thực phẩm, Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật an toàn thực phẩm và các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành khác liên quan.

Rượu sản xuất để tiêu thụ trong nước và rượu nhập khẩu phải được dán tem và ghi nhãn hàng hóa theo quy định, trừ trường hợp rượu sản xuất thủ công để bán cho doanh nghiệp có Giấy phép sản xuất rượu công nghiệp để chế biến lại; rượu bán thành phẩm nhập khẩu không phải dán tem.

Bảo Lâm