Mọc lông khắp người như khỉ vì lạm dụng thuốc tăng cân cho con

Gần đây, thông tin về việc một cháu bé 7 tuổi ở TP. HCM phải nhập viện điều trị vì lông mọc khắp người sau 6 tháng uống thuốc tăng cân khiến dư luận hoang mang về mối nguy hại của các loại thuốc trị biếng ăn, thuốc tăng cân đang được rao bán tràn lan trên thị trường.

Được biết, cháu bé được thăm khám bởi bác sĩ Nguyễn Thanh Sang - Đại học Y Dược TP.HCM. Bé được xác định mắc hội chứng Cushing (bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hoóc-môn glucocorticoid không kìm hãm được) và lông mọc khắp mặt, miệng, tay chân.

Các loại thuốc trị biếng ăn hay thuốc tăng cân hiện nay chủ yếu là các thuốc có chứa cyproheptadin, thuốc chống viêm glucocorticoid (thường được gọi tắt là corticoid hay steroid), thuốc có dẫn chất là hormon sinh dục và thuốc có nguồn gốc Đông y…

Trong đó, thuốc có chứa cyproheptadin là loại thuốc được truyền miệng và cho trẻ sử dụng nhiều nhất. Thực chất cyproheptadin là kháng histamin chống dị ứng nhưng có thêm tác dụng kích thích cảm giác đói, sự thèm ăn nếu dùng vào ban ngày và gây buồn ngủ khi dùng về đêm.

Tuy nhiên, loại thuốc này về thực chất chỉ có tác dụng tạm thời trong thời gian dùng thuốc, ngay khi ngưng dùng, trẻ sẽ chán ăn trở lại và bị sụt cân nhanh chóng. Ðối với trẻ nhỏ, thuốc có thể gây cơn co giật còn gọi là tác dụng phụ thần kinh ngoại tháp rất nguy hiểm.

Đối với loại thuốc chống viêm glucocorticoid, thường được gọi tắt là corticoid hay steroid. Đây là thuốc dùng để chống viêm, điều trị các bệnh thấp khớp, các bệnh dị ứng ngoài da và hệ hô hấp như hen phế quản, bệnh thận hư... Nhưng cũng hay bị lạm dụng cho mục đích tăng cân.

Các thuốc thuộc nhóm này gồm dexamethasone (còn gọi là Đề xa), prednison, pednisolon... Tác dụng phụ của thuốc corticoid là gây giữ muối, giữ nước trong cơ thể làm tăng cân, gây phù nề. Mặt khác, khi dùng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ, corticoid được dùng liên tục quá 15 ngày hoặc bị dừng đột ngột, có thể gây suy tuyến thượng thận cấp tính, một biến chứng hết sức nguy hiểm, với các biểu hiện như trụy tim mạch, rối loạn nước và điện giải...

Ngoài tác dụng phụ gây béo phì, thuốc còn có một số tác dụng phụ nguy hiểm khác như làm loãng xương, tăng huyết áp, gây tắc mạch, có thể gây loét dạ dày - tá tràng, làm giảm sự đề kháng của cơ thể nên dễ mắc các bệnh nhiễm trùng.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, không nên lạm dụng các loại thuốc trị biếng ăn, thuốc tăng cân cho trẻ. Việc trẻ chán ăn còn phụ thuộc vào yếu tố tâm lý khiến trẻ ăn không ngon, không thích ăn. Đối với các trường hợp bệnh lý chủ yếu liên quan đến đường tiêu hóa, nên đưa trẻ đến các trung tâm khám chữa bệnh để tìm ra nguyên nhân và hướng điều trị chính xác.

Ở mức độ biếng ăn đơn thuần, có thể sử dụng một số thuốc hỗ trợ, nhằm mục đích bổ sung các vitamin (B1, B12…) và khoáng chất giúp trẻ duy trì sự thèm ăn, hỗ trợ tiêu hóa. Ngoài ra, nên cho trẻ sử dụng thêm vitamin C (ascorbic acid) là một vitamin thiết yếu cho sự tăng trưởng.

 Thanh Nhàn (T/h)