Mua sắm online thải ra hàng ngàn tấn rác thải nhựa mỗi năm, cần có chế tài phù hợp

author 05:27 23/01/2025

(VietQ.vn) - Kết quả điều tra, khảo sát của Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM), hiện nay do sự phát triển nhanh chóng của ngành TMĐT kéo theo nhiều vấn đề môi trường từ rác thải nhựa từ bao bì đóng gói và vận chuyển.

Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram cũng đang trở thành kênh mua sắm phổ biến, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận sản phẩm và dịch vụ. Đồng thời, các phương thức thanh toán điện tử như ví điện tử, chuyển khoản ngân hàng trực tuyến và thanh toán qua mã QR đang ngày càng phổ biến, mang lại sự tiện lợi và an toàn cho người tiêu dùng.

Theo báo cáo "Người bán hàng địa phương, khách tiêu dùng toàn cầu: Xu hướng xuất khẩu thương mại điện tử tại Việt Nam 2022" của AccessPartnership, giá trị xuất khẩu thương mại điện tử B2C của Việt Nam dự kiến đạt 296,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2027. Ngoài ra, dữ liệu của Amazon cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam đã mở rộng phạm vi kinh doanh quốc tế với số lượng sản phẩm xuất khẩu và bán ra trên Amazon tăng đáng kinh ngạc 300% trong 5 năm qua. Tuy nhiên, thương mại điện tử của Việt Nam cũng đang bộc lộ những vấn đề quan ngại liên quan đến tác động môi trường và tăng trưởng bền vững.

Cụ thể, theo kết quả điều tra, khảo sát của Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM) công bố năm 2024 cho thấy sự phát triển nhanh chóng của ngành tương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam kéo theo nhiều vấn đề môi trường, đặc biệt là rác thải từ đóng gói, hoàn thiện đơn hàng và giao đồ ăn trực tuyến. Nếu không có giải pháp hiệu quả trong việc giảm thiểu rác thải nhựa, dự báo rằng đến năm 2030, khi quy mô thị TMĐT đạt 100 tỉ USD, lượng rác thải nhựa từ lĩnh vực này có thể lên tới 800.000 tấn.

Thị trường mua sắm trực tuyến phát triển kéo theo nhiều hệ lụy tới môi trường. Ảnh minh họa

Trong năm qua, thị trường mua sắm trực tuyến và giao đồ ăn tại Việt Nam đã đạt quy mô lần lượt 22 tỉ USD và 1 tỉ USD, thải ra khoảng 160.000 tấm bìa carton và 171.000 tấn nhựa, chủ yếu là loại nhựa dùng một lần, theo Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF). Riêng ngành TMĐT đã thải ra hơn 7.600 tấn nhựa để bán ra 1 tỉ USD, trong khi giao đồ ăn thải gần 18.600 tấn nhựa.

Từ thực tiễn nêu trên cho thấy TMĐT đang đối mặt với vấn đề gia tăng đáng kể lượng rác thải từ bao bì đóng gói và vận chuyển, gây áp lực lớn lên môi trường.

Cùng với đó, các tiêu chuẩn xanh và trách nhiệm phát triển bền vững đang trở thành yêu cầu phổ biến trong hoạt động TMĐT toàn cầu, đòi hỏi các doanh nghiệp phải tích hợp các giải pháp giảm phát thải, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và xây dựng chuỗi cung ứng xanh.

Vì vậy, việc xây dựng chính sách TMĐT giai đoạn tới cần nhấn mạnh vào phát triển hạ tầng TMĐT thân thiện với môi trường, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ xanh và tăng cường nhận thức người tiêu dùng về tiêu dùng bền vững. Những bước đi này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn nâng cao tính cạnh tranh của TMĐT Việt Nam, góp phần tạo nên một nền kinh tế số phát triển bền vững.

Theo đó, Bộ Công Thương cho rằng cần bổ sung, hoàn thiện chính sách của về phát triển TMĐT theo hướng xanh và bền vững; tạo điều kiện thuận lợi để ứng dụng TMĐT trong hoạt động.

Nhà nước cần bố trí các nguồn lực từ Trung ương đến địa phương để tham gia thúc đẩy phát triển TMĐT bền vững. Cùng với đó, doanh nghiệp cần đầu tư thêm vào công nghệ và đổi mới quy trình kinh doanh để đáp ứng các tiêu chuẩn mới, đặc biệt là TMĐT xanh. Đối với người dân, giá cả sản phẩm có thể tăng do chi phí áp dụng các tiêu chuẩn môi trường và cải thiện hạ tầng.

Chia sẻ về Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, ông Hoàng Ninh, Trưởng phòng Chính phủ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương cho biết, thương mại điện tử là lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, phát triển thương mại điện tử sẽ phải chú trọng đến phát triển bền vững, hướng đến tối ưu hoá quá trình từ sản xuất, kinh doanh đến trải nghiệm người tiêu dùng bằng các giải pháp có tác động tích cực và cân bằng giữa ba yếu tố phát triển kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường.

“Doanh nghiệp và người tiêu dùng sẽ là lực lượng chính trong phát triển thương mại điện tử bền vững, nhà nước có vai trò quản lý, xây dựng hạ tầng, tạo điều kiện cho sự phát triển bền vững của thương mại điện tử”, ông Hoàng Ninh nói.

Đặc biệt, phát triển thương mại điện tử xanh sẽ gắn kết chặt chẽ với Chương trình chuyển đối số quốc gia, Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số và các đề án, chiến lược, chương trình khác của ngành Công Thương nhằm tạo định hướng chung cho phát triển thương mại điện tử bền vững.

Ông Hoàng Ninh cho biết thêm sẽ xây dựng Bộ tiêu chí quốc gia về thương mại điện tử bền vững để các doanh nghiệp trong lĩnh vực này có thể áp dụng và đánh giá vị trí của mình. Mục tiêu của chúng tôi là đạt được tỷ lệ 60% doanh nghiệp thương mại điện tử tuân thủ các tiêu chí này và tỉ lệ website thương mại điện tử vi phạm quyền lợi người tiêu dùng giảm xuống còn 5-10% trên tổng số website.

Ngoài ra, để đạt mục tiêu xây dựng nền thương mại điện tử xanh, bền vững, công tác nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp cần được chú trọng. Thứ nhất là tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng thương mại điện tử phấn đấu đạt trên 70%. Thứ hai là 100% các giao dịch trên nền tảng thương mại điện tử có hóa đơn điện tử. Thứ ba là thanh toán không dùng tiền mặt đạt 80%, chi phí trung bình cho giao hàng chặng cuối chiếm không quá 8-15% doanh thu, và 60% doanh nghiệp SME tiến hành hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, cần phát triển thương mại điện tử theo liên kết vùng để tận dụng tối đa tiềm năng, lợi thể so sánh của từng địa phương về vùng nguyên liệu, năng lực sản xuất, logistics, nguồn nhân lực. Theo đó, các địa phương ngoài Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh sẽ chiếm 60% giá trị giao dịch thương mại điện tử của toàn quốc; 60% số xã và tương đương có thương nhân thực hiện hoạt động bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ trực tuyến.

An Dương (T/h)

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang