Mỹ phẩm sai công thức, nhãn mác: Hàng rào tiêu chuẩn chất lượng và trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng

Nhiều vi phạm trong kinh doanh mỹ phẩm

Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) mới đây ban hành hai quyết định xử phạt hành chính đối với Công ty TNHH Quốc tế Đại Cát Á sau khi phát hiện hàng loạt vi phạm trong hoạt động kinh doanh mỹ phẩm. Kết quả kiểm tra cho thấy doanh nghiệp này kinh doanh nhiều sản phẩm có công thức không đúng so với hồ sơ công bố, trong đó có hai sản phẩm đáng chú ý là Queendoes Rhea Serum và Renewing Concentrate.

Ngoài ra, có tới 19 sản phẩm bị xác định ghi nhãn sai sự thật, quảng cáo không đúng công dụng và nội dung được phê duyệt, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

Không dừng lại ở đó, cơ quan quản lý còn phát hiện Đại Cát Á kê khai sai thông tin trong phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm (CFS) đối với năm sản phẩm khác, đồng thời không xuất trình được hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF) khi đoàn kiểm tra yêu cầu. Đây là vi phạm đặc biệt nghiêm trọng, bởi PIF là bộ hồ sơ bắt buộc chứng minh tính an toàn, hiệu quả và chất lượng sản phẩm. Việc không có hoặc không lưu trữ PIF đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không đủ căn cứ để chứng minh sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn an toàn theo quy định.

Từ những sai phạm này, Cục Quản lý Dược đã ra quyết định xử phạt Công ty Đại Cát Á tổng cộng 270 triệu đồng cho hai nhóm hành vi khác nhau. Theo Quyết định số 552/QĐ-XPHC, doanh nghiệp bị phạt 195 triệu đồng, buộc tiêu hủy hai sản phẩm có công thức sai và thu hồi 19 sản phẩm ghi nhãn, quảng cáo sai sự thật. Theo Quyết định số 553/QĐ-XPHC, công ty tiếp tục bị phạt thêm 75 triệu đồng và buộc tiêu hủy 23 sản phẩm mỹ phẩm không có hồ sơ PIF. Đại Cát Á phải báo cáo kết quả khắc phục trong vòng 30 ngày kể từ ngày quyết định có hiệu lực, nếu không sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định.

Đáng chú ý, thời gian qua, Cục Quản lý Dược cũng công bố danh sách hàng loạt doanh nghiệp vi phạm tương tự. Trong đó, Công ty Vinamake và Công ty Phương Đông, đều bị đình chỉ lưu hành và buộc tiêu hủy sản phẩm do không đáp ứng quy định về công thức, công bố và ghi nhãn.

Những vụ việc liên tiếp này cho thấy không ít doanh nghiệp vì lợi nhuận đã bất chấp tiêu chuẩn chất lượng, coi nhẹ trách nhiệm với người tiêu dùng.

Ảnh minh họa.

Tăng cường hậu kiểm, xử nghiêm vi phạm

Theo khung pháp lý hiện hành, mọi sản phẩm mỹ phẩm lưu hành tại Việt Nam đều phải tuân thủ nghiêm ngặt Hiệp định ASEAN về mỹ phẩm, cùng các quy định về quản lý mỹ phẩm của cơ quan quản lý. Bên cạnh đó, các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia như QCVN 06:2023/BYT về giới hạn vi sinh vật và QCVN 01:2017/BYT về giới hạn kim loại nặng trong mỹ phẩm là những quy chuẩn bắt buộc nhằm đảm bảo sản phẩm an toàn khi tiếp xúc trực tiếp với da người. Đặc biệt, Luật Dược sửa đổi năm 2024 bổ sung quy định kiểm soát mỹ phẩm có yếu tố dược tính, yêu cầu thắt chặt việc quảng cáo và hậu kiểm sản phẩm lưu hành.

Những văn bản này cùng tạo thành hàng rào pháp lý giúp ngăn chặn mỹ phẩm kém chất lượng, đồng thời bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường làm đẹp phát triển bùng nổ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy khâu hậu kiểm và ý thức tuân thủ pháp luật của một số doanh nghiệp vẫn còn hạn chế. Khi chuỗi phân phối ngày càng mở rộng, việc giả mạo hồ sơ công bố, ghi nhãn sai sự thật hay quảng cáo quá mức trở nên khó kiểm soát, khiến người tiêu dùng dễ rơi vào “ma trận” mỹ phẩm. Không ít sản phẩm được quảng cáo là hàng cao cấp, chiết xuất thiên nhiên nhưng lại chứa hàm lượng kim loại nặng, vi sinh vật vượt chuẩn, gây dị ứng, kích ứng và tổn thương lâu dài cho da.

Từ vụ việc của Đại Cát Á, cơ quan chức năng khẳng định sẽ tăng cường hậu kiểm, truy xuất nguồn gốc và xử lý nghiêm các hành vi gian dối trong công bố, quảng cáo mỹ phẩm. Đây là tín hiệu tích cực nhưng cũng là lời cảnh báo với những doanh nghiệp còn làm ăn chụp giật rằng lợi nhuận ngắn hạn không thể đánh đổi uy tín, thương hiệu và trách nhiệm pháp lý.

Về phía người tiêu dùng, việc lựa chọn sản phẩm có số tiếp nhận phiếu công bố hợp lệ, nguồn gốc rõ ràng và được liệt kê trong danh mục của Cục Quản lý Dược là điều tối quan trọng. Một thị trường mỹ phẩm lành mạnh chỉ có thể được xây dựng khi cả doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người tiêu dùng cùng hành động có trách nhiệm – nói không với sản phẩm không rõ nguồn gốc, không thỏa hiệp với những “vẻ đẹp” chứa đựng nguy cơ.

Thanh Hiền