Nghĩ tới khoa học công nghệ để giàu hơn, tốt hơn

Phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho rằng, 2023 là năm có nhiều khó khăn với cả thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam đã có sự vượt lên và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của ngành khoa học công nghệ. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: "Muốn giàu hơn, muốn an toàn, chất lượng cuộc sống tốt hơn cần nghĩ đến khoa học công nghệ".

Phó Thủ tướng ghi nhận và biểu dương những kết quả mà Bộ KH&CN đã đạt được, đồng thời nhấn mạnh ngành khoa học công nghệ năm qua có nhiều điểm sáng. Có thể kể tới việc Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam liên tục được cải thiện trong 13 năm qua, nhiều nhà khoa học được vinh danh trên thế giới. Có thể thấy, mọi lĩnh vực trong đời sống đều có sự hiện diện của khoa học công nghệ.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang thẳng thắn nhận định, khoa học công nghệ vốn không phải lợi thế của Việt Nam, bởi chưa có đủ nguồn lực và cơ chế đủ mạnh để phát triển. Trong giai đoạn 2030-2045 đặt ra nhiều nhiệm vụ nặng nề, do đó, theo Phó Thủ tướng cần có cách tiếp cận khác, trong đó coi khoa học công nghệ trở thành giải pháp để đi tắt đón đầu.

 Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tại hội nghị.

Phó Thủ tướng yêu cầu cải thiện thể chế và chính sách, tạo ra hành lang cho việc phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trước hết cần có những đề xuất mạnh mẽ trong định giá, tài sản hình thành sau khi triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ, cơ chế tự chủ trường địa học, cơ chế tài chính. Cần thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, quản lý trên nền tảng thúc đẩy khuyến khích cho mọi người cùng làm.

Phải coi nhà khoa học là đối tượng chính, quan tâm nhiều hơn tới nhà khoa học chân đất, tạo cảm hứng cho các nhà khoa học có chính sách đủ chi phí nghiên cứu. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng, việc tạo cảm hứng cho các nhà khoa học sẽ giúp có đội ngũ đồng sức đồng lòng, vượt qua thách thức.

Thay mặt Bộ KH&CN tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt khẳng định quyết tâm của tập thể cán bộ, công chức, viên chức Bộ sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo để có những đóng góp thiết thực, hiệu quả hơn vào sự nghiệp phát triển khoa học và công nghệ nước nhà, đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển đất nước giàu mạnh, phồn vinh, xứng đáng với niềm tin và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Trước đó, khi phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt nêu nhiều kết quả hoạt động của khoa học công nghệ đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, đóng góp vào các mục tiêu tăng trưởng. Điển hình như trong nông nghiệp, Việt Nam từng bước làm chủ được công nghệ chọn tạo các giống cây trồng, vật nuôi chủ lực năng suất cao, chất lượng tốt, ứng dụng vào sản xuất. Khoa học và công nghệ góp phần thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa nông sản đạt trên 53 tỷ USD/năm, thặng dư thương mại ngành đạt hơn 11 tỷ USD, mức cao nhất trong những năm gần đây và chiếm trên 42,5% xuất siêu cả nước, trong đó có 6 sản phẩm nông nghiệp có giá trị xuất khẩu trên 3 tỷ USD.

Theo Bộ trưởng, để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành đột phá chiến lược, cần kiên trì đổi mới tư duy, thực hiện đồng bộ nhóm giải pháp lớn về phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, đổi mới cơ chế quản lý, đồng thời nâng tiềm lực, trình độ, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, tăng cường hợp tác quốc tế.

Phong Lâm