Nghiên cứu mới công bố thuốc nhỏ mắt có thể thay thế kính lão, hiệu quả tới 2 năm

Lão thị là tình trạng mắt mất dần khả năng tập trung vào các vật thể gần, thường xuất hiện ở người từ 40 tuổi trở lên. Hiện nay, giải pháp phổ biến nhất cho người bị lão thị là đeo kính lão hoặc phẫu thuật. Tuy nhiên, không ít người cảm thấy bất tiện khi phải mang kính thường xuyên và không phải ai cũng có điều kiện hoặc mong muốn can thiệp bằng phẫu thuật.

Một thử nghiệm lâm sàng mới đây được tiến hành trên 766 bệnh nhân tại Argentina cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn. Mỗi người được nhỏ thuốc vào buổi sáng và sau đó khoảng 6 giờ. Các bệnh nhân được chia thành ba nhóm, sử dụng dung dịch chứa cùng hàm lượng diclofenac (một loại thuốc chống viêm không steroid – NSAID) nhưng có nồng độ pilocarpine khác nhau: 1%, 2% và 3%.

Kết quả cho thấy nhóm 1% gồm 148 người hầu hết đọc thêm được ít nhất hai dòng trên bảng thị lực. Ở nhóm 2% gồm 248 người, có 69% đọc thêm được ba dòng trở lên. Trong khi đó, nhóm 3% gồm 370 người có tới 84% đạt mức cải thiện này. Bác sĩ Giovanna Benozzi, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lão thị Nâng cao tại Buenos Aires, cho biết chỉ một giờ sau khi nhỏ liều đầu tiên, bệnh nhân đã cải thiện trung bình 3,45 dòng Jaeger – thước đo tiêu chuẩn cho thị lực gần.

Nghiên cứu mới công bố thuốc nhỏ mắt có thể thay thế kính hiệu quả trong thời gian dài. Ảnh minh họa

Theo bác sĩ Benozzi, cả ba nồng độ đều mang lại cải thiện rõ rệt và duy trì bền vững, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung ở nhiều khoảng cách. Đặc biệt, 99% bệnh nhân trong nhóm 1% đã đạt thị lực gần tối ưu, có thể đọc thêm ít nhất hai dòng. Thuốc nhỏ mắt này kết hợp pilocarpine – hoạt chất giúp co đồng tử và điều chỉnh cơ vận nhãn để thay đổi độ cong của thủy tinh thể, nhờ đó mắt dễ dàng lấy nét ở các khoảng cách khác nhau cùng diclofenac, chất chống viêm giúp duy trì hiệu quả điều trị. Một số tác dụng phụ thường gặp là nhìn mờ tạm thời, cảm giác khó chịu khi nhỏ và đau đầu nhẹ.

Các chuyên gia đánh giá đây là bước tiến lớn trong điều trị lão thị, song vẫn cần nghiên cứu quy mô hơn, lâu dài hơn và trên nhiều nhóm bệnh nhân khác nhau để khẳng định độ an toàn và hiệu quả.

Trước đó, vào đầu năm 2018, các nhà khoa học và bác sĩ Israel cũng đã nghiên cứu một loại thuốc nhỏ mắt có khả năng điều chỉnh tầm nhìn, hướng tới thay thế kính. Tất cả những ai có thị lực dưới 20/20 thường cần kính mắt hoặc kính áp tròng. Việc sử dụng kính áp tròng thường xuyên khiến mắt mỏi, khô; việc tìm gọng kính phù hợp cũng không dễ dàng. Đeo kính còn ảnh hưởng đến nhiều hoạt động hàng ngày, đặc biệt với người cận nặng – khi không có kính hầu như không thể làm việc bình thường.

Loại thuốc này đã cho thấy hiệu quả trong việc chữa lành giác mạc bị tổn thương và cải thiện cận, viễn thị ở lợn. Các nhà nghiên cứu đang có kế hoạch thử nghiệm lâm sàng trên người vào cuối năm. Nếu kết quả lâm sàng chứng minh được hiệu quả, thuốc nhỏ mắt nano có thể trở thành cuộc cách mạng trong điều trị các tật khúc xạ. Bệnh nhân tương lai chỉ cần một ứng dụng điện thoại thông minh để quét mắt đo độ khúc xạ, tạo mẫu laser và chiếu vào giác mạc, sau đó nhỏ dung dịch chứa hạt nano. Tuy nhiên, liều lượng và tần suất sử dụng để thay thế kính vẫn chưa được tiết lộ.

Bên cạnh đó, Qlosi – thuốc nhỏ mắt do công ty Orasis Pharmaceuticals (Israel) phát triển cũng thu hút sự chú ý. Đây là sản phẩm nhằm điều trị lão thị, tình trạng khó nhìn gần do tuổi tác. Thuốc đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt năm 2023 và chính thức ra mắt thị trường Mỹ tháng 4/2025. Việc một sản phẩm thuốc nhỏ mắt điều trị lão thị được FDA chấp thuận đánh dấu bước tiến quan trọng, cho thấy giải pháp này đang trở thành xu hướng mới trên thế giới.

Sự phát triển của các loại thuốc nhỏ mắt như Qlosi hay sản phẩm pilocarpine-diclofenac thử nghiệm tại Argentina mở ra triển vọng lớn cho bệnh nhân lão thị và tật khúc xạ. Thay vì phụ thuộc vào kính hay phẫu thuật, người bệnh có thể lựa chọn phương pháp tiện lợi hơn, ít xâm lấn hơn. Tuy nhiên, giới chuyên môn cũng khuyến cáo người dân cần theo dõi các công bố khoa học chính thức, không tự ý mua hoặc sử dụng sản phẩm chưa được cấp phép lưu hành, đồng thời nên khám mắt định kỳ để được tư vấn giải pháp phù hợp.

Với những nghiên cứu đang diễn ra tại nhiều quốc gia, từ Argentina đến Israel, tương lai điều trị lão thị và tật khúc xạ có thể thay đổi căn bản. Nếu các thử nghiệm lâm sàng thành công, thuốc nhỏ mắt sẽ không chỉ cải thiện thị lực mà còn nâng cao chất lượng sống cho hàng triệu người trên thế giới.

Vân Thảo (t/h)