Đột phá trong điều trị ung thư bằng sử dụng máy gia tốc

Sau nhiều năm nỗ lực, giáo sư Paul Workman - hiện là Giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu ung thư ở London (Anh), đã tìm ra bước đột phá mới trong điều trị loại ung thư u nguyên sống - một loại ung thư ác tính hiếm gặp.

Trong bài báo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications tuần trước, giáo sư Workman và các đồng nghiệp của ông đã xác định được một loại protein có tên là brachyury, giữ vai trò rất quan trọng cho sự sống còn của các tế bào u nguyên sống.

Phát hiện này giúp mở ra một con đường điều trị mới đó là chặn protein brachyury, từ đó làm hỏng các tế bào ung thư. Thêm vào đó, kết quả nghiên cứu của ông Workman đã xác định được một số vị trí trên bề mặt của protein brachyury có thể nhắm làm mục tiêu tấn công.

Bằng cách sử dụng máy gia tốc Diamond Light Source ở Oxfordshire (Anh), nhóm của giáo sư Workman cũng đã tìm được một số hợp chất tiềm năng hiện đang được sử dụng để tạo ra phương pháp điều trị theo hướng tấn công và phá hủy protein brachyury. 

Như vậy, các bác sĩ có thể sớm giải quyết được bệnh u nguyên khối, vốn vẫn khó để điều trị cho đến nay. Diamond Light Source (hay Diamond ) là cơ sở khoa học về nguồn sáng synchrotron quốc gia của Vương quốc Anh, đặt tại Cơ sở khoa học và đổi mới Harwell ở Oxfordshire. Mục đích của nó là tạo ra các chùm ánh sáng mạnh có đặc điểm đặc biệt hữu ích trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Máy gia tốc Diamond Light Source có thể tiêu diệt tế bào u nguyên sống hiệu quả. Ảnh: Tuổi Trẻ

Điều quan trọng là các phát hiện mới của ông về căn nguyên của bệnh u nguyên sống dường như có liên quan đến khả năng di căn của các khối u khác, đồng nghĩa là các loại thuốc ngăn chặn hoạt động của bệnh ung thư này cũng có thể giúp ngăn chặn quá trình di căn của các loại ung thư khác.

Ông Workman chia sẻ: “Thật thú vị khi nhận ra rằng giờ đây tôi đang giúp làm điều gì đó để giải quyết căn bệnh đã giết chết mẹ tôi. Vẫn cần rất nhiều nỗ lực từ nhiều nhà khoa học từ các trung tâm ở cả hai bờ Đại Tây Dương nhưng nó rất xứng đáng”.

Liên quan tới phương pháp điều trị ung thư bằng máy gia tốc, Bệnh viện Vinmec thông tin, phương pháp xạ trị hiện đại và phổ biến trên thế giới hiện nay là xạ trị chiếu ngoài (Radiotherapy) sử dụng máy gia tốc tuyến tính LINAC (Linear Accelerator) – phương pháp rất hữu hiệu trong điều trị ung thư được chế tạo với hai loại tia phát ra là electron và photon. Khi sử dụng LINAC loại này ta có 2 nguồn xạ để điều trị: chùm hạt electron trực tiếp và chùm photon được sản sinh ra do chùm điện tử đập vào đối âm cực giống như trong bóng quang tuyến. 

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương cũng cho biết, xạ trị bằng máy gia tốc là một kỹ thuật xạ trị ngoài, ứng dụng máy gia tốc thẳng, là một trong những kỹ thuật xạ trị hiện đại và hiệu quả cao trong điều trị ung thư. Máy gia tốc thẳng phát ra hai loại bức xạ chùm tia X (năng lượng từ 4-23MV) và chùm điện tử (4-22MeV).

Hệ thống máy xạ trị ngoài bằng máy gia tốc, máy mô phỏng thường quy, CT mô phỏng, hệ thống đo chuẩn liều xạ. Hệ thống lập kế hoạch điều trị theo không gian 3-chiều, điều biến liều (IMRT), xạ phẫu…tùy theo yêu cầu thực tế của cơ sở xạ trị. Hệ thống phụ trợ chế tạo khuôn, các thiết bị cố định, cắt khuôn chì che chắn, thiết bị bù trừ mô hoặc hỗ trợ cho các kỹ thuật cao như xạ trị điều biến liều, xạ phẫu…

Xạ trị bằng máy gia tốc được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu và tại Việt Nam, mang lại hy vọng cho những bệnh nhân ung thư. Dù được thực hiện riêng lẻ hay kết hợp với phẫu thuật và hóa trị, xạ trị đều góp phần tiêu diệt khối u và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Vân Thảo (T/h)