NSƯT Hán Văn Tình: 'Không nên hoãn cái sự sung sướng đó lại'

Tiếng chuông điện thoại réo vang trước bữa cơm trưa, làm tôi có phần thảng thốt giật mình khi nghe tin dữ từ một người đồng nghiệp đầu dây bên kia lên tiếng : “Bố Tình đi rồi”, dẫu biết điều đó rồi sẽ đến nhưng sao lúc này đột ngột vội vã đến vậy. Nghẹn đắng cổ lại, cố trấn tĩnh trước tin dữ để đối mặt một sự thật.

Không phải lúc này mà từ khi NSƯT Hán Văn Tình lâm bệnh trọng đã có rất nhiều lời đồn đoán về sức khỏe của chú, nhưng ẩn trong nỗi đớn đau bệnh tật ông vẫn toát lên sự vô tư và lạc quan đến “bất thường” gặp ông ở đâu hay xuất hiện ở truyền hình vẫn nhìn thấy chú một nụ cười “giòn tan khành khạch”.

Nghệ sĩ Hán Văn Tình sinh năm 1957 tại Tam Nông, Phú Thọ. Ông bén duyên với nghiệp diễn từ năm 1973 khi bắt đầu theo học trường đào tạo Sân khấu Hà Nội. Năm 1977, Hán Văn Tình về công tác tại Đoàn Tuồng trung ương, nay là Nhà hát Tuồng Việt Nam. Tuy nhiên, khán giả biết đến Hán Văn Tình chủ yếu nhờ những vai diễn trên truyền hình, dù chỉ là những vai phụ.

Khi thì ông hóa thân thành lão chủ xóm trọ ki bo, bủn xỉn. Lúc lại vào vai kẻ trộm gà tinh quái, ranh ma. Mỗi nhân vật qua diễn xuất của Hán Văn Tình đều chân thực và để lại ấn tượng sâu sắc.

Vai diễn để đời: "Thằng Quềnh làng Giếng Chùa”

Nhắc đến sự nghiệp nghệ thuật của ông, khán giả sẽ nhớ mãi với vai Quềnh trong phim Đất và Người, một bộ phim truyền hình khắc đậm cuộc sống của những người nông dân vùng quê Bắc Bộ đó là ngôi làng với những người nông dân chân chất thật thà đôn hậu, với Hán Văn Tình ông đã hóa thân là người nông dân đích thực, một công dân có một không hai của làng Giếng Chùa - nhân vật ấy đã cho tất cả chúng ta cảm nhận được một Chu Văn Quềnh là anh nông dân nghiện rượu, ‘dày ăn mỏng làm’ và hành động theo quán tính.

Sự thiển cận, nông nổi của ‘Quềnh’ trở thành công cụ để những kẻ thủ đoạn, cơ hội trong làng Giếng Chùa sai khiến, lợi dụng.Ta bắt gặp trong đó một người ngông cuồng nhưng dễ bị chi phối, một người cộc cằn thô lỗ nhưng lại giàu tình yêu thương đồng cảm.

Xuyên suốt cả bộ phim chúng ta được trải qua hết thảy các cung bậc cảm xúc: vừa thương, vừa giận, vừa buồn cười. Đọng lại trong Quềnh là sự kết tinh của một người nghệ thuật được sinh ra từ người nông dân, với vai diễn rất phức tạp của những mưu mô toan tính, của những cơn say, của những cộc cằn bế tắc trong cuộc sống nhưng khi xem ông diễn, ta như đang thấy ở ngoài đời, nó chân thực và hồn nhiên đến say mê.

Không còn là Hán Văn Tình với những tích tuồng cổ nữa, sự đắm mình trong vai diễn - cháy cuồng nhiệt vì nghệ thuật để khi xem phim khán giả có thể chẳng nhớ nổi tên phim và chỉ nhớ một nhân vật duy nhất hay gọi là” thằng Quềnh”.

Câu thoại cười giòn tan và ngễu ngạo “không nên hoãn cái sự sung sướng đó lại" là một câu thoại kinh điển và để đời của một nhân vật- nó làm nên linh hồn cho một bộ phim, nó được Hán Văn Tình bung nở, làm cho bộ phim có sức lôi cuốn mãnh liệt.

Cuộc sống dù khó khăn, hàng ngày ông vẫn phải đôn đáo mưu sinh để đổi lấy miếng cơm, đồng tiền nuôi vợ và hai đứa con nhưng khi vào một bất cứ một vai nào dù chính hay phụ, ta vẫn cảm nhận được cái thương hiệu rất riêng và “độc lạ” của ông, có thể một tên lưu manh, xảo quyệt hay là một ông chủ trọ ki bo, tham lam vô lượng… nhưng đằng sau đó là cái nụ cười hồn nhiên và “ngọt như mía”.

Với ông, nghệ thuật không có giới hạn và khoảng cách, ông đã từng chia sẻ: “Được là bất cứ ai trong phim ông vẫn ngọt vai như thường” chính điều đó mà khi thấy hình ảnh ông ở bất cứ bộ phim nào khán giả cũng mong chờ “kiếm được mười thang thuốc bổ”.

Một người chồng chu đáo và một người cha chan chứa tình yêu thương

Khi căn bệnh ung thư “quật ngã” Hán Văn Tình, nhiều người không khỏi xót xa và ngậm ngùi cho thân phận nghệ sĩ nghèo của ông. Từng là diễn viên hài nổi danh trên truyền hình Việt Nam, cũng có những thời gian, Hán Văn Tình chạy show tỉnh diễn hài kiếm tiền  nhưng cuộc sống của ông khi ốm đau, bệnh tật lại gặp khá nhiều khó khăn.

Năm 2012, nghệ sĩ Hán Văn Tình được bổ nhiệm làm Trưởng đoàn 2 – Nhà hát Tuồng Việt Nam, nhưng "cái nghèo" vẫn luôn đeo đẳng ông.

Với đồng lương "ba cọc, ba đồng", Hán Văn Tình phải đi chạy show thêm để cải thiện cuộc sống cho bản thân và gia đình. Nhưng khi những hình ảnh về cuộc sống thực tế của ông xuất hiện trên báo, nhiều người vẫn tỏ ra bất ngờ. Dù cuộc sống có khốn khó, thiếu thốn nhưng ông vẫn cống hiến hết mình cho nghệ thuật.

Thời gian lúc rảnh, ông vẫn cùng vợ lo toan cho cuộc sống gia đình, những ngày tháng nằm trên giường bệnh dù có những lúc cơn đau hành hạ, ông vẫn nắm chặt tay vợ vẫn “xin lỗi” vợ vì những điều còn dở dang chưa làm được, "anh còn lo nhiều lắm..lo cho 2 đứa con còn chưa đâu vào đâu".

Mới ngày hôm qua thôi khi ông hôn mê sâu, đôi bàn tay ông vẫn nắm chặt tay người vợ thân yêu, đã sát cánh bên ông trong những ngày tháng cuối cùng, lúc tỉnh lại ông rơm rớm những giọt nước mắt khi nghĩ về vợ, về hai đứa con thân yêu.

Trái tim ông đã ngừng đập rồi, ông đã lặng lẽ ra đi. Cuộc đời người nghệ sỹ vui buồn, với những vinh quang và những điều dang dở nhưng khi xem lại những thước phim này - vẫn thấy và vẫn phải cười lên và “không thể hoãn cái sự sung sướng đó lại”.

Mong ông nơi ấy bình yên giấc ngủ vàng!

Khởi Nguyên