Nước có ga có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nguy hiểm cho sức khỏe

Theo Eat This Not That, nước có ga chỉ đơn giản là nước sủi bọt. Về mặt kỹ thuật, đó là nước được truyền CO2, chính là khí carbon dioxide mà bạn thở ra.

Cuốn sách Xu hướng đồ uống không cồn 2020 giải thích đơn giản đó là sự hòa tan khí CO2 lạnh vào nước dưới áp suất cao. Những động lực bong bóng này biến nước thường thành nước có ga.

Hiện nay người tiêu dùng tránh những loại nước ngọt có đường, nhiều calo đã khiến nước lọc và nước có ga trở nên thịnh hành. Thị trường cho những loại đồ uống đóng chai dự kiến ​tăng lên 93,6 tỷ USD vào năm 2033 - Theo Công ty nghiên cứu thị trường Future Market Insights (Mỹ). 

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Ninh - Chuyên gia Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC, nước uống có ga hiện nay được chia làm các loại: Nước có ga bổ sung Natri; Nước có ga không có Natri; Nước có ga giàu calo từ đường và các chất ngọt; Nước có ga chứa nhiều chất phụ gia như chất tạo ngọt, caffein, acid citric, calo, vitamin và chất khoáng; Nước có ga tự tạo từ máy (chỉ có ga khi bạn cho nước ngọt vào máy).

Trong thành phần nước có ga thường chứa nhiều chất phụ gia như tạo ngọt, acid phosphoric caffein, acid citric, calo,…. đây chính là nguyên nhân gây tăng cân, làm giảm lượng canxi trong xương, gây sâu răng và nhiều tác dụng phụ khác.

Làm giảm mật độ xương – loãng xương

Acid phosphoric - một trong những thành phần của nước có ga là nguyên nhân chính gây ra giảm mật độ xương - loãng xương. Bình thường, phospho và calci là hai thành phần quan trọng trong cấu trúc của xương, nhưng nếu sử dụng quá nhiều acid phosphoric sẽ làm mất cân bằng tỉ lệ Calci/Phospho trong máu, ảnh hưởng đến sự chắc khỏe của xương. Ngoài ra, thành phần caffein trong nhiều loại nước có ga cũng làm cản trở hấp thu calci gây giảm mật độ xương, loãng xương. Tuy nhiên, nước có ga trong suốt không có acid phosphoric và caffein, nếu bạn là người yêu thích nước có ga mà không muốn bị loãng xương, có thể cân nhắc sử dụng loại nước có ga này.

Chướng bụng

Cacbonat trong nước có ga khiến một số người bị đầy hơi và chướng bụng. Nếu bạn nhận thấy có quá nhiều khí trong khi uống nước có ga, cách tốt nhất là chuyển sang nước thường.

Những người bị đầy hơi hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản, còn được gọi là GERD, nên tránh nước có ga vì nó gây ra các triệu chứng bao gồm tăng trào ngược khí và axit.

Chuyên gia dinh dưỡng Lauren Manaker (Mỹ) nói: "Những bong bóng đó có thể gây đầy hơi, gây khó chịu. Điều này đặc biệt có thể gây rắc rối cho những người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS)".

Sự kích thích sủi bọt trong ruột có thể gây táo bón hoặc kích hoạt nhu động ruột lỏng lẻo. Mặt khác, sự giãn nở sủi bọt trong dạ dày có thể dẫn đến cảm giác no không chứa calo.

Một nghiên cứu đã so sánh ảnh hưởng của nước có ga với ảnh hưởng của nước đối với cảm giác đói và no ở một nhóm nhỏ phụ nữ trẻ. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra cảm giác no và giảm cảm giác đói chỉ xảy ra khi phụ nữ uống nước có ga.

Tăng cân 

Một số nghiên cứu cho rằng nước có ga, có hoặc không có chất làm ngọt nhân tạo, có thể dẫn đến tăng cân và chỉ số khối cơ thể cao hơn dù không chứa calo.

"Chất làm ngọt nhân tạo có tác động tiêu cực đến sức khỏe tiêu hóa và lượng đường trong máu, cũng như các tác dụng phụ nghiêm trọng đối với sức khỏe", chuyên gia dinh dưỡng Mary Sabat lưu ý.

Nghiên cứu được công bố vào năm 2014 trên tạp chí Nature chứng minh chất tạo ngọt không dinh dưỡng đã thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột của cả chuột và người, đồng thời có thể tác động tiêu cực đến quá trình trao đổi chất và phản ứng glucose.

Một phân tích tổng hợp các nghiên cứu quan sát được công bố trên tạp chí Hiệp hội Y khoa Canada đã liên kết các chất làm ngọt không dinh dưỡng với việc tăng cân, đồng thời làm tăng tỷ lệ mắc bệnh béo phì, tăng huyết áp, hội chứng chuyển hóa, tiểu đường loại 2 và các biến cố tim mạch. Ngay cả những bong bóng vô hại trong nước có ga không pha tạp cũng có thể gây tăng cân.

Các thí nghiệm nhỏ trên chuột và người được công bố vào năm 2017 trong nghiên cứu Béo phì và Thực hành Lâm sàng cho thấy cảm giác chóng mặt do carbon dioxide trong đồ uống giải phóng hormone gây đói ghrelin, khiến bạn ăn quá nhiều.

Sâu răng từ chất ngọt

Nước có ga chứa nhiều đường gây sâu răng. Chuyên gia dinh dưỡng Lauren Manaker (Mỹ) cho biết: "Nước có ga có thể có độ pH thấp hơn nước thông thường. Độ pH thấp đó có thể làm mòn men răng theo thời gian".

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí của Hiệp hội Nha khoa Mỹ (JADA), đồ uống có tính axit như nước ép trái cây, nước ngọt có đường và thậm chí cả nước có ga, đặc biệt là những loại có vị cam quýt, có thể hòa tan các khoáng chất trong răng.

Nghiên cứu liên quan trên tạp chí JADA Foundational Science phát hiện ra ngà răng (vùng dưới men răng bảo vệ dây thần kinh) dễ bị xói mòn do nước có ga không đường. Người tiêu dùng có thể ngăn ngừa sâu răng bằng cách duy trì thói quen vệ sinh răng miệng tốt, uống xen kẽ nước có ga với nước thường để làm sạch men răng.

Một số vấn đề sức khỏe

Theo một nghiên cứu của Tạp chí tiêu dùng Consumer Reports vào năm 2020, một số loại nước lọc và nước có ga chứa hàm lượng hóa chất PFAS tổng hợp có khả năng gây hại cho sức khỏe.

Nhiều nhãn hiệu đồ uống nổi tiếng chứa các hóa chất này được gọi là chất per- và polyfluoroakyl (PFAS). Những hóa chất nhân tạo này thường được sử dụng trong bao bì thực phẩm. Chúng khó phân hủy trong cơ thể hoặc môi trường.

Các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy mối liên hệ tiềm tàng giữa phơi nhiễm PFAS và bệnh gan, chức năng tuyến giáp và miễn dịch bị thay đổi, rối loạn điều hòa insulin, bệnh thận và một số bệnh ung thư.

Ngọc Nga (T/h)