Ổ vi khuẩn chứa trong dụng cụ nhà bếp

1. Giẻ rửa bát

Theo nghiên cứu của GS.TS Vi sinh học Charles Gerba (ĐH Arizona, Mỹ), trên giẻ rửa bát hay giẻ lau bếp chứa khoảng 4 triệu con vi khuẩn/ 1cm2 nếu là giẻ bằng mút, và khoảng 1 triệu con vi khuẩn/ 1cm2 nếu là giẻ bằng vải. Cũng theo nghiên cứu của GS. Charles Gerba thì tại bệ xí có thể tìm thấy 50 con vi khuẩn/ 1cm2. Như vậy, giẻ rửa bát trong nhà bếp chứa lượng vi khuẩn cao gấp rất nhiều lần so với bệ xí.

Giẻ rửa bát được dùng để lau hầu hết các vật dụng trong nhà bếp, tiếp xúc với cả thực phẩm sống nên dễ nhiễm khuẩn, giẻ lại ẩm ướt thường xuyên nên là môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi. Vì vậy, nên thay giẻ mỗi tuần một lần, muốn dùng lâu dài nên ngâm giẻ vào nước javen tối thiểu 15 phút/ 1 tuần, xả sạch rồi phơi ra nắng.  

2. Bồn rửa bát

Nghiên cứu của Hội đồng Vệ sinh (Anh) cũng cho biết, số lượng vi khuẩn tại bồn rửa bát là hơn 77.000 con/ 1cm2. Còn nghiên cứu của GS.TS Charles Gerba cho thấy các ống thoát nước từ nhà bếp chứa hàng trăm ngàn loại vi khuẩn trên mỗi cm2. Theo ông, ở trong bồn rửa bát, vi khuẩn E.coli còn nhiều hơn trong bồn cầu sau khi đã xả nước.

Đây là nơi luôn ẩm ướt, cũng là nơi để thức ăn sống trước khi chế biến, các vi khuẩn từ những thực phẩm này bám trụ ở bồn rửa bát, hơn nữa chúng còn được “trợ lực” từ những thức ăn thừa khi rửa bát người ta cho trôi xuống đường cống hoặc bám dính nơi thành bồn… 

3. Thớt

Cũng theo nghiên cứu của GS.TS Charles Gerba thì số vi khuẩn ở thớt nhiều gấp 200 lần so với bồn cầu, tức là khoảng gần 4000 vi khuẩn/ 1cm2. Thớt được dùng để chặt thịt tươi, đồ sống… nên nguy cơ lưu lại những vi khuẩn như salmonella và campylobacter – các loại vi khuẩn thường có trong thịt sống. Ngoài ra, thớt ẩm ướt, những vết chặt trên bề mặt thớt… là nơi cư ngụ của nhiều vi khuẩn và nấm mốc gây bệnh. Không những thế, thớt dùng lâu ngày sẽ xuất hiện các vụn gỗ, vụn nhựa trên bề mặt sẽ lẫn vào thức ăn và đi vào cơ thể. Vụn nhựa là hóa chất, nếu mức độ tích tụ lâu dài sẽ gây nguy hại, có thể là những vết mẩn ngứa, tiêu chảy, khó thở, thậm chí là sốc phản vệ…

4. Cần gạt nước

Theo Hội đồng Vệ sinh (Anh), cần gạt nước trong nhà bếp là nơi chứa khoảng 2000 vi khuẩn/ 1cm2. Những vi khuẩn độc hại phát hiện thấy ở đây là E.coli, salmonella và campylobacter. Khi bạn chế biến các loại thức ăn sống đồng thời bạn lại dùng tay đó để mở vòi nước rửa tay, vi khuẩn từ đồ sống sẽ theo đó di chuyển sang vòi nước. Hãy rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ít nhất 20 giây trong và sau khi làm bếp. Bạn cũng nên thường xuyên làm vệ sinh ở địa điểm này bằng chất tẩy rửa.

5. Tủ lạnh

Các nhà nghiên cứu của Công ty Microban Europe (Anh) đã phân tích độ nhiễm bẩn từ những ngăn đựng rau quả trong 30 chiếc tủ lạnh. Kết quả cho thấy có tới 8000 vi khuẩn/ 1cm2, có trường hợp số vi khuẩn lên tới 129.000 vi khuẩn/ 1cm2. Những loại vi khuẩn tiêu biểu là trực khuẩn đường ruột samonelle và listeria.Tay cầm của tủ lạnh có nhiều người đụng vào nên là nơi lây lan mầm bệnh, nhiều trường hợp tay người đang chế biến thực phẩm sống cũng cầm vào để lấy them đồ từ tủ lạnh. Mọi gia đình nên vệ sinh ngăn dưới tủ lạnh khoảng 2 tuần/ 1 lần bằng chất tẩy rửa nhà bếp. Nên để thực phẩm tươi sống vào ngăn cuối cùng và để tách riêng. Tay cầm tủ lạnh nên được lau sạch thường xuyên…

6. Dao kéo

Dao và đồ dùng nhà bếp đều có thể trở thành nguồn lây bệnh. Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm an toàn thực phẩm tại Đại học Georgia (Mỹ) đã sử dụng dao mới và bàn mài trên sáu loại trái cây và rau quả đã được tiêm virus viêm gan A và một loại virus gây "nôn” có tên norovirus.  Hơn phân nửa số dao và bàn bị nhiễm virus sau khi tiếp xúc với rau củ nêu trên, rồi virus truyền qua những con dao chưa tiếp xúc để bên cạnh. Thí nghiệm được tiến hành trên dưa chuột, dâu tây, cà chua, cà rốt và dưa hấu ruột đỏ, vàng. Theo công bố trên số mới nhất của tạp chí thực phẩm và môi trường Virus học, các loại dao, cho dù có răng cưa, sắc hoặc không sắc đều không quan trọng.  Đồng tác giả nghiên cứu Marilyn Erickson cho AFP biết quả nghiên cứu này rất quan trọng đối với những người có hiện miễn dịch yếu.

Ngoài ra, bề mặt bếp nấu, sàn nhà bếp, thùng rác cũng là những nơi chứa nhiều vi khuẩn, hay tiếng ồn từ sự va chạm của các dụng cụ khi nấu nướng cũng có thể gây ù tai, tổn hại cho tim mạch… cũng cần được chú ý để vệ sinh và sắp xếp hợp lý.

7. Chảo chống dính 

Chảo được bao phủ bởi chất Teflon, một loại hóa chất hữu cơ khá độc hại có tính chịu nhiệt và không kết dính. Thường xuyên sử dụng chảo ở nhiệt độ cao sẽ nhanh dẫn đến tình trạng nứt lớp bao phủ, và khi đó các chất độc hại sẽ bay vào không khí. Khi sử dụng loại chảo này dưới nhiệt độ cao sẽ làm thoát ra rất nhiều loại vi khuẩn, chúng có thể xâm nhập vào buồng phổi và dẫn đến các triệu chứng của bệnh phổi. Cách đây 60 năm bệnh nhân đầu tiên của trường hợp này chính là nhân viên làm việc trong nhà máy DuPont - nơi sản xuất ra loại chảo chống dính.

8. Ô nhiễm không khí nhà bếp

Nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc ĐH Sheffield (Anh) cho thấy, ô nhiễm không khí trong nhà bếp có thể nguy hiểm gấp 3 lần so với những con phố chật ních xe cộ. Mức độ ô nhiễm này là do khí ga thải ra khi nấu nướng, các chất tẩy rửa cường độ mạnh… Những khí thải nguy hiểm là carbon monoxide, nitrogen dioxide do bếp gas thải ra khi đun nấu. Đây đều là những loại khí gây nguy hiểm cho người già và người có bệnh về đường hô hấp. Ngoài ra, còn khí thoát ra do lượng dầu ăn dùng chiên rán ở nhiệt độ cao, người hít phải trong thời gian dài sẽ làm gia tăng nguy cơ ung thư…

 Tác hại của những vi khuẩn trong nhà bếp:

+ E.coli: gây tiêu chảy, viêm phổi, viêm đường tiết niệu

+ Salmonella: nguyên nhân hàng đầu gây ra các vụ ngộ độc thực phẩm

+ Campylobacter: gây đau bụng, tiêu chảy

+ Yersinia: gây viêm ruột hoại tử

+ Cryptosporidium: gây bệnh tiêu chảy, mất nước

+ Listeria, Staphylococcus aureus, Bacillus cereus: gây ra các triệu chứng ngộ độc thức ăn

Linh Nguyễn (th)