Phát hiện hàng loạt bánh Trung thu nhập lậu tại nhiều địa phương, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe

Thực hiện cao điểm bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Trung thu năm 2025, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Đội Quản lý thị trường số 1 – Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh tiến hành kiểm tra đột xuất Hộ kinh doanh Nguyễn Thị Huệ BGG tại số 76 đường Hùng Vương, phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh. Theo đó, chủ hộ là bà Nguyễn Thị Huệ (sinh năm 1991, trú tại thôn Chùa, xã Thiên Mộc, thành phố Hà Nội). Tại hiện trường, đoàn kiểm tra phát hiện tổng cộng 4.150 sản phẩm thực phẩm đang được bày bán, trong đó có 1.350 chiếc bánh Trung thu và 2.800 chiếc bánh kem quế. Toàn bộ số hàng hóa này không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.

Tiếp tục làm việc, bà Huệ khai với cơ quan chức năng rằng các sản phẩm này là hàng nhập lậu từ nước ngoài, được thu mua trôi nổi trên thị trường rồi mang về để bán kiếm lời. Lực lượng chức năng đã lập biên bản và tạm giữ toàn bộ số hàng để tiếp tục xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật.

Không chỉ tại Bắc Ninh, tại tỉnh Quảng Ninh, Đội Quản lý thị trường số 1 – Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh cũng liên tiếp kiểm tra hai hộ kinh doanh tại thành phố Móng Cái. Kết quả cho thấy tổng cộng 364 chiếc bánh Trung thu nhập lậu cùng 124 bánh hạt dẻ, ngũ cốc xuất xứ Trung Quốc, trị giá khoảng 60 triệu đồng, đang được bày bán. Các chủ hộ đều thừa nhận mua hàng trôi nổi, không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc. Đội Quản lý thị trường đã lập biên bản, hoàn thiện hồ sơ xử phạt và buộc tiêu hủy toàn bộ hàng hóa vi phạm theo quy định.

Theo lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh, trong đợt kiểm tra thị trường trước Tết Trung thu vừa qua, các đơn vị trong toàn tỉnh đã phát hiện và xử lý, tiêu hủy 954 chiếc bánh Trung thu nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Tương tự, tại tỉnh Ninh Bình, trong đợt kiểm tra mới đây, Đội Quản lý thị trường số 5 – Chi cục Quản lý thị trường Ninh Bình đã tiến hành kiểm tra hộ kinh doanh của ông T.X.T tại thôn An Lạc, xã Quỹ Nhất, tỉnh Ninh Bình. Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện cơ sở này đang bày bán hơn 100 chiếc bánh Trung thu không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có nhãn mác và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, tại Nghệ An, lực lượng chức năng vừa phát hiện và thu giữ hơn 4.000 chiếc bánh Trung thu không rõ nguồn gốc, bao bì in chữ nước ngoài, được bày bán tại các cơ sở kinh doanh trên địa bàn phường Trường Vinh. Đặc biệt, lực lượng chức năng tỉnh Nghệ An đã tiến hành kiểm tra một cơ sở kinh doanh trên đường Nguyễn Văn Cừ, phường Trường Vinh, phát hiện lượng lớn bánh Trung thu có dấu hiệu vi phạm tương tự.

Những sự việc trên đặt ra nhiều cảnh báo nghiêm trọng trước mùa Tết Trung thu – thời điểm nhu cầu tiêu dùng bánh kẹo tăng cao, khiến các đối tượng buôn bán bất hợp pháp có “đất diễn”.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, hàng nhập lậu, trôi nổi thường không trải qua quy trình kiểm định về vi sinh, hóa chất, bảo quản và an toàn thực phẩm. Do đó, sản phẩm có thể mang theo vi khuẩn gây bệnh, nấm mốc, dư lượng hóa chất độc hại, phẩm màu vượt mức cho phép.

Chuyên gia dinh dưỡng cũng cảnh báo, bánh Trung thu nhiều đường và chất béo, nếu sản phẩm không an toàn sẽ làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa, đặc biệt với trẻ em, người già, người có hệ miễn dịch yếu. Ngoài ra, nếu bánh bị biến chất do điều kiện bảo quản kém (nhiệt độ cao, độ ẩm lớn), chất béo có thể bị ôi, mùi vị thay đổi, màu sắc lạ – đây đều là những dấu hiệu cho thấy bánh có thể không an toàn.

Để nhận diện bánh Trung thu an toàn, người tiêu dùng nên kiểm tra bao bì sản phẩm còn nguyên vẹn, không rách, có đầy đủ thông tin nhà sản xuất, địa chỉ, thành phần, hướng dẫn sử dụng, bảo quản, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Quan sát hình dáng bánh đều màu, không nứt, không mốc, vỏ bánh không cháy đen, nhân không đổi màu lạ; ngửi mùi bánh không ôi, không có mùi lạ, không có dầu chảy ra ngoài. Cần chọn mua bánh tại cơ sở uy tín, có giấy chứng nhận bảo đảm an toàn thực phẩm hoặc công bố sản phẩm theo quy định pháp luật. Đặc biệt, với bánh tươi, cần bảo quản lạnh và dùng trong thời gian ngắn theo hướng dẫn nhà sản xuất.

Đặc biệt, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố hai tiêu chuẩn quốc gia mới nhằm bảo đảm an toàn và chất lượng sản phẩm bánh Trung thu: TCVN 12940:2020 áp dụng cho bánh nướng và TCVN 12941:2020 áp dụng cho bánh dẻo. Theo tiêu chuẩn này, các loại nguyên liệu sử dụng như đường, bột mì, dầu ăn, nguyên liệu thực vật, nguyên liệu động vật phải tuân theo các quy chuẩn kỹ thuật có sẵn như TCVN 6958, TCVN 7968 về đường; TCVN 4359 về bột mì; TCVN 7597/12107/6312/13020 về dầu ăn.

Ngoài ra, các quy chuẩn về vi sinh vật và ô nhiễm hóa học trong thực phẩm như QCVN 8-2:2011/BYT (vi sinh vật) và QCVN 8-3:2012/BYT (ô nhiễm hóa học) cũng là căn cứ bắt buộc trong kiểm nghiệm thực phẩm. Việc có tiêu chuẩn quốc gia rõ ràng giúp cơ quan quản lý dễ áp dụng kiểm tra, còn người tiêu dùng có căn cứ để đối chiếu và lựa chọn sản phẩm an toàn.

Nên ưu tiên sản phẩm có nhãn mác rõ ràng, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hoặc đã công bố sản phẩm; quan sát kỹ bao bì, hình dáng, mùi vị bánh để phát hiện dấu hiệu bất thường; không ham rẻ, không mua bánh ở cơ sở không uy tín hoặc từ nguồn không xác minh được. Khi nghi ngờ hoặc phát hiện vi phạm, cần báo ngay cho cơ quan quản lý thị trường, an toàn thực phẩm, cảnh sát kinh tế để xử lý kịp thời.

An Dương