Phát triển hiện đại hóa hạ tầng số thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia

Trong số 7,3 tỷ người trên thế giới sử dụng điện thoại, tỷ lệ điện thoại thông minh là 63%, tại Việt Nam, con số này là hơn 84%. Mục tiêu trong thời gian tới của ngành Thông tin và Truyền thông là 100% người dùng có điện thoại thông minh vào cuối năm 2024. Độ phủ cáp quang đến từng hộ gia đình gần 80% so với trung bình thế giới khoảng 60%. Kết quả này nhằm thực hiện mục tiêu chuyển đổi số toàn dân toàn diện, không bỏ ai lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số.

Việt Nam đặt mục tiêu cao trong phát triển hạ tầng thông tin - truyền thông, kiến tạo hạ tầng cho phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Hạ tầng thông tin - truyền thông là một chỉnh thể thống nhất trên cơ sở liên kết giữa mạng bưu chính, hạ tầng số, hạ tầng công nghiệp công nghệ thông tin, các nền tảng chuyển đổi số quốc gia và hệ thống bảo đảm an toàn thông tin mạng, an ninh mạng.

Theo chia sẻ của ông Trần Minh Tân, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược TT&TT, đơn vị được Bộ TT&TT giao xây dựng quy hoạch, thời gian qua, hạ tầng TT&TT Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Tuy vậy, kỷ nguyên số đặt ra những yêu cầu cao cho việc phát triển hạ tầng TT&TT để đảm bảo gắn kết sự phát triển trên môi trường số với không gian phát triển vật lý truyền thống, từ đó tạo môi trường thuận lợi hơn nữa cho đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Cũng vì thế, trong quy hoạch hạ tầng TT&TT giai đoạn mới, Việt Nam đặt mục tiêu cao trong phát triển hạ tầng thông tin và truyền thông, kiến tạo hạ tầng cho phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Hạ tầng TT&TT là một chỉnh thể thống nhất trên cơ sở liên kết giữa mạng bưu chính, hạ tầng số, hạ tầng công nghiệp CNTT, các nền tảng chuyển đổi số quốc gia và hệ thống bảo đảm an toàn thông tin mạng, an ninh mạng.

Phát triển hạ tầng số không chỉ tập trung vào những hệ thống mạng toàn quốc của các doanh nghiệp viễn thông lớn mà còn ở cấp cục bộ (cơ sở vật chất, các ứng dụng và công nghệ số...) tại từng tổ chức, doanh nghiệp để kết nối với hạ tầng số ra bên ngoài. Trong Quyết định 749/QĐ-TTg phê duyệt chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: "Phát triển hạ tầng số, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu bùng nổ về kết nối và xử lý dữ liệu, các chức năng về giám sát mạng lưới đến từng nút mạng và bảo đảm an toàn, an ninh mạng được tích hợp sẵn ngay từ khi thiết kế, xây dựng".

Trong hạ tầng số, hạ tầng dữ liệu được đánh giá có tầm quan trọng bậc nhất vì khi chuyển đổi số phải vận hành dựa trên cơ sở dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu lớn. Theo Rivery, một công ty chuyên về dữ liệu như dịch vụ, chỉ trong vòng 2 năm qua, có tới 90% dữ liệu của thế giới đã được tạo ra. Nhu cầu về dữ liệu (lưu trữ, xử lý, phân tích…) đang tăng cao chưa từng có, bình quân cứ mỗi 2 năm, khối lượng dữ liệu trên thế giới sẽ tăng gấp đôi. Vì vậy, thế giới đang nỗ lực xây dựng thêm nhiều trung tâm dữ liệu và hệ thống mạng kết nối, cùng với các hệ thống điện toán hiệu năng cao.

Tại Việt Nam, hiện có khoảng 30 trung tâm dữ liệu thương mại vừa và nhỏ phục vụ cho nhu cầu dữ liệu cả nước. Tuy nhiên, cho đến nay, Việt Nam vẫn chưa xây dựng được một trung tâm dữ liệu loại lớn (có ít nhất 5.000 rack). Ngay cả trung tâm dữ liệu lớn nhất nước hiện nay - Trung tâm Dữ liệu của VNPT ở Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (TP Hà Nội) vừa khánh thành hồi tháng 10-2023 với dung lượng 2.000 rack - cũng chỉ thuộc loại vừa. Vì vậy, Bộ trưởng Bộ TT&TT đã yêu cầu các nhà mạng viễn thông phải tập trung đầu tư các trung tâm dữ liệu. Theo ông Huỳnh Quang Liêm, Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT, trong thời gian tới Tập đoàn VNPT sẽ hợp tác với các đối tác và nhà đầu tư để xây dựng thêm các trung tâm dữ liệu mới tầm cỡ khu vực và thế giới.

Tăng tốc độ truy cập internet lên 1 Gb/giây

Việt Nam hiện nằm trong số những nước hàng đầu thế giới về phát triển hạ tầng số, nhất là trong việc tăng độ phủ kết nối mạng.

Bộ TT-TT vừa cho biết theo Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Chính phủ phê duyệt sẽ xây dựng hạ tầng số có mạng băng rộng cố định đáp ứng quy chuẩn quốc gia (QCVN) về chất lượng dịch vụ với mục tiêu phổ cập được tới tất cả thôn, bản, bảo đảm 100% số hộ gia đình có khả năng tiếp cận cáp quang với tốc độ trung bình 200 Mb/giây. 90% các tổ chức kinh tế - xã hội như doanh nghiệp, cơ sở sản xuất - kinh doanh, trường học, bệnh viện, công sở tại khu vực thành thị có thể truy cập internet với tốc độ trung bình 1 Gb/giây.

Mạng băng rộng di động đáp ứng QCVN về chất lượng dịch vụ, với mục tiêu tốc độ tải xuống trung bình tối thiểu 40 Mb/giây cho mạng 4G và 100 Mb/giây cho mạng 5G; 100% dân số ở độ tuổi trưởng thành có điện thoại thông minh… Hạ tầng mạng truy cập băng rộng cố định được đầu tư, nâng cấp bảo đảm 100% người sử dụng có khả năng truy cập với tốc độ trên 1 Gb/giây. Mạng băng rộng di động 5G phủ sóng 99% dân số, hướng tới phát triển mạng di động tiên tiến thế hệ tiếp theo. Phát triển thêm 4 - 6 tuyến cáp quang biển quốc tế…

Khánh Mai (t/h)