Phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm, hướng tới thị trường vốn minh bạch, an toàn và bền vững

Ngày 12/11/2025, tại Hà Nội, Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng phát triển Châu Á tổ chức Hội thảo “Thị trường xếp hạng tín nhiệm Việt Nam, định hướng và tiềm năng phát triển” nhằm góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của dịch vụ xếp hạng tín nhiệm trên thị trường vốn.

Hội thảo "Thị trường xếp hạng tín nhiệm Việt Nam: Định hướng và tiềm năng phát triển. Ảnh: VGP

Trong những năm vừa qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực, khẳng định vai trò là điểm đến tin cậy của dòng vốn đầu tư trong nước và quốc tế. Thị trường vốn Việt Nam có sự tăng trưởng nhanh chóng, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc thu hút nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Song hành với sự phát triển của thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, dịch vụ xếp hạng tín nhiệm đã hình thành từ năm 2014 với sự ra đời của Nghị định số 88/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về dịch vụ xếp hạng tín nhiệm.

Trải qua hơn 10 năm, hoạt động xếp hạng tín nhiệm đang đóng góp vai trò quan trọng vào việc tăng cường tính minh bạch của thị trường, qua đó thúc đẩy sự phát triển an toàn, bền vững và chuyên sâu của thị trường. Hoạt động này mang lại lợi ích đa chiều.

Đối với nhà đầu tư, kết quả xếp hạng tín nhiệm cung cấp đánh giá về năng lực tài chính và khả năng trả nợ của tổ chức phát hành, giúp nhà đầu tư có thêm công cụ hiệu quả để đánh giá, phân tích rủi ro trước khi ra quyết định đầu tư. Đối với doanh nghiệp, kết quả xếp hạng tín nhiệm góp phần thúc đẩy các tổ chức phát hành nâng cao hiệu quả hoạt động, cải thiện minh bạch tài chính. Khi đạt được mức xếp hạng tín nhiệm tốt, doanh nghiệp có cơ hội giảm chi phí huy động vốn.

Để tiếp tục thúc đẩy lĩnh vực này, bước tiến quan trọng là việc áp dụng quy định về xếp hạng tín nhiệm bắt buộc, bắt đầu từ năm 2023 đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng và từ năm 2024 đối với trái phiếu phát hành riêng lẻ. Thời gian qua, Bộ Tài chính đã tiếp tục tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Chứng khoán và Luật Doanh nghiệp nhằm tăng cường trách nhiệm của các tổ chức cung cấp dịch vụ, nâng cao yêu cầu đối với các trái phiếu chào bán cho nhà đầu tư cá nhân, qua đó thúc đẩy thị trường hoạt động minh bạch hơn. Vừa qua, Nghị định số 245/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định bắt buộc phải xếp hạng tín nhiệm khi phát hành ra công chúng.

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang có bước phát triển tích cực, đặc biệt sau khi thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Trong bối cảnh đó số lượng doanh nghiệp chủ động thực hiện xếp hạng tín nhiệm để công bố kết quả ra thị trường ngày càng tăng.

Đến nay, hơn 140 doanh nghiệp trong các ngành bất động sản, chứng khoán, năng lượng sản xuất đã được xếp hạng tín nhiệm khi chào bán trái phiếu. Năm 2024, 216,6 nghìn tỷ đồng trái phiếu của 54 tổ chức phát hành đã được xếp hạng tín nhiệm, chiếm 46,3% tổng giá trị phát hành cả năm.

Trong 10 tháng đầu năm 2025, giá trị trái phiếu phát hành có xếp hạng tín nhiệm đạt 287,4 nghìn tỷ đồng, gấp 2,1 lần cùng kỳ năm 2024. Tính đến hết tháng 10 năm 2025, tổng dư nợ trái phiếu của các tổ chức phát hành có xếp hạng tín nhiệm đạt gần 461 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 33,7% tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp toàn thị trường. Điều này cho thấy tiềm năng của dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam để tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới.

Nhằm thúc đẩy phát triển dịch vụ xếp hạng tín nhiệm, Bộ Tài chính đã và đang phối hợp tích cực với các đối tác tin cậy để triển khai các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, phổ biến pháp luật và đào tạo về dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam.

Trong tháng 11 năm 2025, Bộ Tài chính tiếp tục chủ trì tổ chức Hội thảo “Thị trường xếp hạng tín nhiệm Việt Nam, định hướng và tiềm năng phát triển” tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh để phổ biến các quy định về xếp hạng tín nhiệm bắt buộc đối với trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam; lắng nghe chia sẻ về các thông lệ quốc tế tốt nhất để đảm bảo chất lượng dịch vụ xếp hạng tín nhiệm và tuân thủ pháp luật; đồng thời trao đổi, thảo luận với thành viên thị trường về vai trò của việc theo dõi, đánh giá định kỳ kết quả xếp hạng tín nhiệm cũng như hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc phòng ngừa, xử lý xung đột lợi ích tại chính các doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm.

Hội thảo có sự tham dự của đại diện các Bộ, ngành, địa phương, tổ chức xếp hạng tín nhiệm trên thế giới, các doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm được cấp phép tại Việt Nam, các tổ chức phát hành, định chế tài chính, thành viên thị trường chứng khoán.

Hội nghị góp phần truyền tải thông điệp của Chính phủ khuyến khích phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm minh bạch, lành mạnh, hình thành văn hóa xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam trở thành kênh tham khảo đáng tin cậy cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Trên cơ sở kết quả Hội nghị, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện định hướng phát triển thị trường xếp hạng tín nhiệm để lĩnh vực này thực sự phát huy vai trò của mình, hướng tới một thị trường vốn minh bạch, an toàn và bền vững, theo đúng chủ trương của Đảng và Chính phủ.

Lê Kim Liên