Tác dụng phụ 'kinh hoàng' của thuốc trầm cảm

Abilify làm một loại thuốc được kê đơn để chữa bệnh trầm cảm đem lại nguồn lợi nhuận khủng cho ngành Dược tại Mỹ. Tuy nhiên, hàng trăm bệnh nhân sử dụng loại thuốc này cho rằng thuốc này khiến cho họ nghiện cờ bạc, quan hệ tình dục, thích ăn và đi shopping.

Các bệnh nhân tại Mỹ đã từng sử dụng loại thuốc này yêu cầu Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ có câu trả lời chính xác về việc họ có che giấu những tác dụng ngược của loại thuốc chữa trầm cảm Abilify hay không.

Một người phụ nữ giấu tên trong trong buổi phỏng vấn với tờ FOX31 cho biết, cô bắt đầu sử dụng thuốc Abilify để chữa bệnh trầm cảm của mình từ năm 2008. Từ đây, cuộc đời cô tụt dốc. Sau một thời gian dùng thuốc, cô bị buộc phải rời khỏi nhà vì không thể ngừng chơi cờ bạc. Người mẹ của hai đứa con đã bị tước quyền nuôi con và quyền sở hữu nhà vì nghiện cờ bạc. Sống tại Las Vegas – Thủ đô giải trí của thế giới, nơi nổi tiếng với những sòng bạc và khu nghỉ dưỡng, tuy nhiên chỉ đến khi bắt đầu dùng thuốc chữa trầm cảm, người phụ nữ mới rơi vào vòng xoáy cờ bạc.

Cô ước tính thói cờ bạc của mình đã tiêu tốn của cô khoảng 1 triệu đến 2 triệu đô la Mỹ trong vòng 5 năm. chi phí của cô giữa $ 1 triệu và 2 triệu $ trong ít hơn năm năm. Thậm chí, bệnh nhân sau khi sử dụng thuốc Abilify đã trở thành gái mại dâm. Nữ bệnh nhân cho biết tình trạng của mình chỉ trở nên tốt hơn khi được đưa tới Colorado vào năm 2012, nơi mà các bác sĩ không kê thuốc Abilify cho cô. 

Luật sư Mike McDivitt là luật sư đại diện cho gần 200 khách hàng trong vụ kiến chống lại Bristol-Myers Squibb và Otsuka Pharmaceuticals, các nhà sản xuất của Abilify. Ông cho rằng thuốc chữa trầm cảm đã gây ra những tác dụng ngược, khiến cho người sử dụng luôn khao khát tìm kiếm những niềm vui như chơi cờ bạc, mua sắm, ăn quá nhiều, ham muốn tình dục.

Năm 2002, FDA chấp thuận cho các bác sĩ sử dụng Abilify để điều trị tâm thần phân liệt. Theo thời gian, Abilify được sử dụng để điều trị rối loạn lưỡng cực, chứng rối loạn trầm cảm dễ bị tự kỷ, rối loạn Tourette. 

Trong tháng 5 năm 2016, FDA đã đưa ra một thông báo an toàn rằng việc sử dụng thuốc chống loạn thần (bao gồm Abilify, Abilify Maintena, Aristada) gây ra tình trạng ham muốn đánh cờ bạc, rượu chè, ham muốn tình dục không thể kiểm soát. Những ham muốn này chỉ dừng lại khi không còn sử dụng thuốc chữa trầm cảm. .Tác dụng phụ khác được báo cáo bao gồm ợ nóng, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, nhìn mờ và thậm chí đột quỵ ở người già.

FDA cho biết vào năm 2015 rằng 1,6 triệu người Mỹ sử dụng Abilify hoặc thuốc chống loạn thần. Bristol-Myers Squibb tại Mỹ và Otsuka Pharmaceuticals tại Nhật Bản không đưa ra bất cứ lời bình luận nào về những tác dụng phụ của thuốc chữa trầm cảm.

Trầm cảm có thể do các yếu tố nội sinh, sang chấn tâm lý, căng thẳng tâm lý kéo dài, do tâm lý - xã hội, do các bệnh ở não, suy nhược..., trừ một số trầm trọng phải nằm viện, số còn lại thường chữa tại nhà. Người bệnh, người nhà cần biết về thuốc và tác dụng phụ để dùng đúng chỉ dẫn mới có hiệu quả và tránh tai biến.

Trong quá trình dẫn truyền thần kinh, các chất serotonin, dopamin, adrenalin, noradrenalin có giai đoạn bị "khử hoạt tính" do "sự nắm bắt" và "tái nắm bắt neuron". Khi các chất này bị giảm sút quá mức sẽ tạo ra trạng thái ức chế (giảm khí sắc, giảm năng lượng, giảm hoạt động) gọi là trầm cảm. Các thuốc chống trầm cảm ức chế "sự nắm bắt" và "tái nắm bắt" neuron (có hay không chọn lọc) nên chống lại được trạng thái này.

Tuy cơ chế tác dụng gần như nhau nhưng trong lâm sàng mỗi thuốc chỉ đáp ứng trên một số trạng thái trầm cảm nhất định. Ví dụ, các thuốc chống trầm cảm 3 vòng (amitriptylin) dùng trong trầm cảm nội sinh (loạn tâm thần hưng trầm cảm); exffexor dùng trong rối loạn ưu tư lan rộng; fluoxetin dùng trong trầm cảm rối loạn ám ảnh-bức bách. Người bệnh, người nhà không thể tự nhận biết, phân biệt được nên phải khám chuyên khoa từ đầu cũng như tái khám (khi có diễn biến) để được chỉ định đúng thuốc.

Với thuốc chữa trầm cảm, người bệnh nên dùng bắt đầu với liều thấp, tăng dần đến đạt yêu cầu, rồi duy trì liều đó, nhưng cũng có khi thấy xuất hiện các hiện tượng như quá liều (do người bệnh tăng tính nhạy cảm hay do gan thận giảm chức năng) lại phải giảm liều, hoặc lúc trạng thái bệnh có thay đổi phải điều chỉnh liều hoặc thay thuốc. Không tăng hay giảm liều một cách đột ngột để tránh các phản ứng bất lợi. Môi trường sống, môi trường gia đình - xã hội rất quan trọng với người bệnh trầm cảm, cần chú ý phối hợp. Tuy nhiên cần biết rõ khi bị bệnh thì nhất thiết phải chấp nhận việc dùng thuốc và không bỏ dở khi chưa đủ liệu trình. Người bệnh trầm cảm thường phải dùng nhiều thuốc trong thời gian dài, khó chủ động làm tốt các việc này. Người nhà cần làm cho người bệnh thông suốt, giúp nhận quản lý và cho họ uống thuốc đúng chỉ dẫn. Mặt khác phải theo sát và cùng người bệnh phát hiện với thầy thuốc những bất thường (diễn biến bệnh, tác dụng phụ) để xử lý kịp thời.

Thuốc chống trầm cảm khó dùng nhưng do đặc thù chữa bệnh thường được cho dùng tại nhà, vì vậy, sự kết hợp chặt chẽ giữa người bệnh - người nhà- thầy thuốc giúp cho việc dùng thuốc hiệu quả an toàn hơn.

Thu Thảo (theo Dailymail)