Tăng năng suất từ trách nhiệm xã hội: Hướng đi mới của doanh nghiệp Việt

Chuẩn quốc tế về trách nhiệm xã hội

ISO 26000 và SA 8000 đều là những tiêu chuẩn quốc tế tập trung vào yếu tố đạo đức, trách nhiệm xã hội trong kinh doanh, tuy nhiên, hai bộ tiêu chuẩn này có những điểm khác biệt đáng chú ý.

ISO 26000 là tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế (ISO) về hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng và thực hiện trách nhiệm xã hội một cách hiệu quả. ISO 26000 được ban hành có thể áp dụng cho mọi loại tổ chức với mọi loại hình, quy mô và lĩnh vực khác nhau.

Trong khi đó, SA 8000 là tiêu chuẩn có khả năng chứng nhận, được phát triển bởi Tổ chức Trách nhiệm Xã hội Quốc tế (SAI), dựa trên các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Tuyên ngôn Quốc tế về Nhân quyền. SA 8000 nhấn mạnh vào việc bảo vệ quyền lợi người lao động với 9 tiêu chí như cấm lao động cưỡng bức và trẻ em, đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, trả lương công bằng, thời gian làm việc hợp lý, quyền tự do hiệp hội…

Theo giới chuyên gia, cả hai tiêu chuẩn này đều tạo ra hệ giá trị mới cho doanh nghiệp: tăng độ tin cậy, nâng cao năng suất lao động, giảm rủi ro pháp lý, đặc biệt là mở ra cơ hội thâm nhập các thị trường có yêu cầu cao về trách nhiệm xã hội như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Trước những giá trị mà bộ tiêu chuẩn trên mang lại, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng thành công. Điển hình là Công ty Cổ phần Thực phẩm Hữu Nghị (Hữu Nghị Food) - một trong những doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam được cấp chứng nhận SA 8000:2014, phiên bản mới nhất của tiêu chuẩn. Đại diện doanh nghiệp cho biết: “Ban lãnh đạo luôn chú trọng cải thiện môi trường làm việc, đảm bảo quyền lợi người lao động, chính điều đó đã tạo ra nền tảng ổn định cho sản xuất, góp phần tăng năng suất và giảm chi phí trong dài hạn”.

Hữu Nghị Food đã đầu tư vào con người, gặt hái năng suất.

Thực tế, kể từ khi triển khai SA 8000, Hữu Nghị Food đã thiết lập hệ thống quản lý lao động chặt chẽ, tổ chức đánh giá nội bộ định kỳ và thiết lập cơ chế phản hồi từ người lao động. Các yếu tố như giảm tỷ lệ nghỉ việc, tăng ca hợp lý, môi trường làm việc an toàn… không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ luật pháp mà còn trực tiếp nâng cao hiệu quả sản xuất.

Không riêng Hữu Nghị Food, nhiều doanh nghiệp trong ngành may mặc, thực phẩm, điện tử, những lĩnh vực có tỷ trọng lao động cao, cũng đang tích cực triển khai SA 8000 như một cách để đáp ứng yêu cầu của khách hàng quốc tế, đồng thời giữ chân người lao động trong bối cảnh thị trường nhân lực ngày càng cạnh tranh.

ISO 26000 - “la bàn đạo đức” trong chiến lược phát triển

Dù không mang tính bắt buộc hay chứng nhận, nhưng ISO 26000 vẫn là kim chỉ nam cho nhiều doanh nghiệp lớn trong việc lồng ghép trách nhiệm xã hội vào định hướng phát triển.

Công ty CP sữa Việt Nam - Vinamilk là ví dụ điển hình. Trong nhiều năm qua, doanh nghiệp này đã xây dựng và duy trì hàng loạt chương trình vì cộng đồng như “Quỹ sữa Vươn cao Việt Nam”, “Chung tay vì trẻ em nghèo”… Đây chính là biểu hiện của việc triển khai trách nhiệm xã hội theo đúng tinh thần ISO 26000.

Vinamilk cũng gặt nhiều thành công khi áp dụng bộ tiêu chuẩn trên.

Không dừng ở hoạt động thiện nguyện, Vinamilk còn cam kết minh bạch trong quản trị, bảo vệ môi trường và nâng cao quyền lợi người tiêu dùng. Theo các báo cáo thường niên, việc đầu tư cho hoạt động CSR (trách nhiệm xã hội doanh nghiệp) đã giúp công ty tăng trưởng ổn định và được cộng đồng nhà đầu tư đánh giá cao. Những điều này cho thấy trách nhiệm xã hội không tách rời lợi ích kinh doanh, mà ngược lại, là đòn bẩy cho sự phát triển bền vững.

Theo chuyên gia quản trị thuộc Viện FMIT, ISO 26000 là công cụ hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng văn hóa trách nhiệm xã hội một cách tự nguyện nhưng có hệ thống. Doanh nghiệp có thể áp dụng linh hoạt theo mức độ phù hợp với chiến lược kinh doanh, từ đó xây dựng niềm tin với các bên liên quan, điều mà chứng chỉ ISO khác chưa chắc đạt được.

Chuyên gia đánh giá, SA 8000 không chỉ bảo vệ quyền lợi người lao động mà còn là công cụ hiệu quả để cải thiện năng suất, tăng gắn kết nhân viên, tạo lợi thế cạnh tranh và tiếp cận thị trường quốc tế, cũng như cải tiến hoạt động và chất lượng sản phẩm. Do đó, việc áp dụng tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội ngày càng trở nên cấp thiết, không chỉ để thỏa mãn yêu cầu bên ngoài mà còn giúp doanh nghiệp tự củng cố nội lực.

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để bắt nhịp tiêu chuẩn toàn cầu?

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các yêu cầu về ESG (môi trường – xã hội – quản trị) ngày càng được nhấn mạnh, đặc biệt trong chuỗi cung ứng quốc tế. Việc tiếp cận và áp dụng các tiêu chuẩn như ISO 26000 và SA 8000 sẽ là bước đi chiến lược, giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập hiệu quả và phát triển bền vững.

Tuy nhiên, để đạt hiệu quả thực chất, doanh nghiệp cần có sự cam kết từ lãnh đạo cao nhất, đầu tư vào đào tạo, cải thiện hệ thống quản lý và thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát phù hợp. Việc áp dụng trách nhiệm xã hội không nên xem là hình thức đối phó, mà là sự đầu tư dài hạn vào con người, hệ thống và uy tín thương hiệu.

Từ chỗ là một lợi thế, trách nhiệm xã hội đang dần trở thành điều kiện bắt buộc đối với doanh nghiệp hiện đại. ISO 26000 và SA 8000 chính là những công cụ giúp doanh nghiệp Việt Nam chuyển hóa giá trị đạo đức thành năng suất cụ thể, một bước đi cần thiết trong hành trình hội nhập toàn cầu.

An Nguyên