TCVN 14507:2025 – tiêu chuẩn kiến trúc nền tảng số cho đô thị thông minh tại Việt Nam

Nền tảng số đô thị thông minh (SCDP) là một trong những yếu tố quan trọng hướng đến hình thành nền tảng công nghệ thông tin thực tiễn, cho phép tích hợp các dịch vụ đô thị. SCDP là một phần của quá trình chuyển đổi số trong hạ tầng và dịch vụ đô thị, được thúc đẩy bởi việc triển khai các giải pháp Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, dữ liệu lớn và song sinh số cùng các công nghệ số khác.

SCDP được thiết kế giúp phá vỡ các rào cản hệ thống truyền thống của một đô thị bằng cách kết nối, hướng đến việc tái cấu trúc các hệ thống hiện có, cho phép các quy trình và tương tác mới, đồng thời chuyển đổi sang các hình thức cung ứng dịch vụ mới. Các năng lực số do SCDP cung cấp hướng đến việc kết nối vạn vật, kết nối dữ liệu và kết nối đổi mới sáng tạo.

Những năng lực này là tiêu chí quan trọng để các đô thị xây dựng mối quan hệ đối tác nhằm đảm bảo phát triển kinh tế, môi trường và dịch vụ phù hợp tương lai.

 Xây dựng tiêu chuẩn về khung tham chiếu nền tảng công nghệ số đô thị thông minh giúp minh bạch dữ liệu và dịch vụ.

Phiên bản TCVN 14507:2025 được xây dựng nhằm hướng đến mô hình đô thị thông minh, nội dung tập trung vào hai trụ cột, dữ liệu và dịch vụ.

Tiêu chuẩn xác định kiến trúc tham chiếu cho nền tảng số đô thị, bao gồm cấu trúc dữ liệu, cơ chế quản lý, mô hình tích hợp và cách thức hình thành hệ sinh thái dịch vụ đô thị. Nhờ khung kiến trúc này, các nguồn dữ liệu đô thị có thể được liên thông thay vì tồn tại độc lập như trước, từ đó tạo điều kiện hình thành các dịch vụ thông minh về giao thông, năng lượng, môi trường, an sinh xã hội hay quản lý đô thị.

Một điểm nổi bật của tiêu chuẩn là cách tiếp cận dựa trên dữ liệu mở và khả năng mở rộng. Khi dữ liệu được chuẩn hoá và kết nối, các dịch vụ đô thị, từ điều khiển đèn giao thông, giám sát chất lượng không khí đến tối ưu hoá năng lượng trong toà nhà có thể vận hành mượt mà và được nâng cấp theo nhu cầu phát triển. Điều này giúp các địa phương triển khai đô thị thông minh theo hướng bền vững, tiết kiệm chi phí và tránh lặp lại các giải pháp manh mún vốn từng gây khó khăn trong giai đoạn trước.

TCVN 14507:2025 còn có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của thị trường công nghệ đô thị. Khi tiêu chuẩn hóa kiến trúc nền tảng, doanh nghiệp công nghệ trong nước có cơ sở rõ ràng để nghiên cứu, phát triển và cung cấp các giải pháp tương thích. Điều này mở ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, hạn chế phụ thuộc công nghệ, đồng thời tạo động lực đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực hạ tầng số đô thị.

Đối với các đơn vị quản lý nhà nước, phiên bản này giúp định hướng cách thức xây dựng, vận hành và mở rộng các nền tảng đô thị số theo mô hình thống nhất, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị và chất lượng dịch vụ cung cấp cho người dân.

Không chỉ tạo ra khuôn khổ kỹ thuật, TCVN 14507:2025 còn góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam. Việc tương thích với chuẩn ISO/IEC 24039:2022 giúp nhà quản lý, hoạch định chính sách có thể dễ dàng tiếp cận các thông tin chính thống từ đó dễ dàng hợp tác, chia sẻ dữ liệu và tích hợp công nghệ với các đô thị thông minh trên thế giới. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh phát triển các nền tảng liên thông khu vực và toàn cầu, cũng như trong các lĩnh vực đang đòi hỏi sự hợp nhất dữ liệu lớn như quản lý biến đổi khí hậu, dự báo thiên tai hay tối ưu hoá giao thông liên vùng.

Bảo Linh