Thực phẩm đóng hộp – lựa chọn khôn ngoan giúp hỗ trợ phòng ngừa bệnh tim mạch và huyết áp
(VietQ.vn) - Thực phẩm đóng hộp thường bị xem là kém lành mạnh, nhưng nghiên cứu và chuyên gia khẳng định chọn đúng loại có thể mang lại dinh dưỡng thiết yếu, hỗ trợ phòng ngừa bệnh tim mạch và kiểm soát huyết áp.
Chuyên gia Ấn Độ gợi ý 3 món nên dùng lúc bụng đói giúp hỗ trợ kiểm soát tiểu đường, huyết áp
Kinh nghiệm chuyển từ sản xuất truyền thống sang công nghệ thông minh tại doanh nghiệp
Chuyên gia hướng dẫn các nguyên tắc vàng khi dùng bếp gas, phòng cháy nổ và ô nhiễm
Thực phẩm đóng hộp từ lâu gắn liền với hình ảnh “ít tươi ngon” hoặc “không tốt cho sức khỏe”, nhưng thực tế nhiều loại lại giàu dinh dưỡng và mang đến lợi ích đáng kể. Một số loại cá đóng hộp như cá hồi, cá mòi, cá ngừ chứa hàm lượng Omega-3 dồi dào dưỡng chất quan trọng giúp duy trì hoạt động của tim, giảm viêm, cải thiện mỡ máu và phòng ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch. Bên cạnh đó, các loại đậu, ngô ngọt hay rau củ đóng hộp cũng là nguồn chất xơ dồi dào. Chất xơ không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn có vai trò điều hòa mỡ máu, giúp giảm mức triglyceride trong cơ thể.
Triglyceride là dạng chất béo có trong máu, nồng độ cao thường liên quan trực tiếp đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Nhiều nghiên cứu y học đã chứng minh rằng việc tăng cường chất xơ trong chế độ ăn giúp hạ chỉ số này một cách tự nhiên, đồng thời góp phần kiểm soát huyết áp. Như vậy, nếu lựa chọn đúng loại, thực phẩm đóng hộp không chỉ tiện lợi, dễ bảo quản mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe tim mạch và hệ tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh nhịp sống bận rộn hiện nay.
Các nghiên cứu quốc tế cũng đã chỉ ra lợi ích rõ rệt. Chương trình PURE (Prospective Urban Rural Epidemiology) do Viện Nghiên cứu Sức khỏe Dân số (Population Health Research Institute – Canada) phối hợp với các trường đại học, tổ chức y tế quốc tế triển khai công bố trên tạp chí European Heart Journal, theo dõi hơn 245.000 người tại 80 quốc gia, cho thấy chế độ ăn giàu rau, đậu, cá và sữa nguyên chất giúp giảm đến 30% nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch so với nhóm ăn uống kém lành mạnh.

Một nghiên cứu khác của Trường Y Harvard (Mỹ) cho biết, việc tiêu thụ cá béo đóng hộp 2–3 lần mỗi tuần có thể giảm tới 36% nguy cơ tử vong do bệnh tim. Bên cạnh đó, phân tích tổng hợp năm 2017 trên tạp chí Nutrition, Metabolism & Cardiovascular Diseases cũng chứng minh việc ăn thường xuyên các loại đậu giúp giảm 10% nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Với cà chua đóng hộp, hàm lượng lycopene – chất chống oxy hóa mạnh càng dễ hấp thu sau chế biến. Nghiên cứu đăng trên British Journal of Nutrition (Anh Quốc) cho thấy người có nồng độ lycopene trong máu cao giảm 26% nguy cơ bệnh tim mạch.
Chuyên gia dinh dưỡng Heather Hodson Py từ Trung tâm Phòng ngừa Bệnh tim NYU Langone (Mỹ) khẳng định chế độ ăn uống tác động trực tiếp đến huyết áp, mỡ máu, đường huyết và tình trạng viêm. Vì vậy, việc ưu tiên cá, đậu, rau xanh và thực phẩm giàu chất xơ chính là nền tảng bảo vệ trái tim.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo không nên tuyệt đối hóa lợi ích của thực phẩm đóng hộp, bởi nhiều sản phẩm vẫn chứa lượng muối, đường hoặc chất bảo quản cao, dễ gây hại cho người cao huyết áp. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị người trưởng thành không nên tiêu thụ quá 2.300 mg natri mỗi ngày, tương đương một thìa cà phê muối.
Để biến thực phẩm đóng hộp thành “người bạn” của sức khỏe thay vì mối nguy tiềm ẩn, người tiêu dùng cần đọc kỹ nhãn sản phẩm, ưu tiên loại ít muối, không đường bổ sung, không chất bảo quản nhân tạo; rửa sơ thực phẩm trước khi chế biến để giảm bớt lượng natri; kết hợp hài hòa với thực phẩm tươi và duy trì chế độ ăn uống cân bằng.
Tại Mỹ, cá hồi đóng hộp được đưa vào chương trình dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em. Trong khi đó tại châu Âu, đậu đóng hộp được xem là nguồn protein thay thế cho thịt đỏ. Ở Việt Nam, xu hướng dùng thực phẩm đóng hộp ngày càng phổ biến nhưng thói quen lựa chọn chưa thật sự khoa học, nhiều người vẫn mua loại nhiều muối, nhiều đường.
Do đó, truyền thông dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng nhằm giúp người dân trở thành người tiêu dùng thông thái. Có thể thấy, thực phẩm đóng hộp không đồng nghĩa với kém chất lượng; nếu biết cách chọn lựa và sử dụng hợp lý, chúng có thể góp phần nâng cao sức khỏe tim mạch, kiểm soát huyết áp và giảm gánh nặng bệnh tật trong cộng đồng.
Tiêu chuẩn quốc gia về cá đóng hộp và thịt hộp
Việt Nam đã xây dựng và áp dụng các tiêu chuẩn quốc gia để quản lý chất lượng thực phẩm đóng hộp, trong đó tiêu chuẩn TCVN 6391:2018 dành cho cá đóng hộp và tiêu chuẩn TCVN 7048:2020 dành cho thịt hộp là hai trong những văn bản quan trọng nhất, giúp đảm bảo an toàn thực phẩm và tính cạnh tranh quốc tế cho sản phẩm đóng hộp nội địa.
Theo TCVN 6391:2018 hướng dẫn cá phải loại bỏ đầu, ruột, vây, và phải là cá tươi, chất lượng tốt. Môi trường đóng hộp (nước, dầu hoặc dung dịch muối) và các phụ gia nếu sử dụng phải đảm bảo an toàn thực phẩm và tuân theo mức giới hạn. Tiêu chuẩn này cũng quy định các chỉ tiêu vi sinh vật, hạn mức histamin (với cá dễ tạo histamin như cá họ Scombridae) và quy định kiểm tra lô hàng trước khi đưa ra thị trường. Việc tiệt trùng trong môi trường áp suất cao là bắt buộc, nhằm loại bỏ vi sinh vật gây hại và kéo dài tuổi bảo quản sản phẩm đóng hộp. Ngoài ra, nhãn sản phẩm, thông tin về ngày sản xuất, hạn sử dụng, tên nhà sản xuất và khối lượng tịnh cũng là yêu cầu không thể thiếu để người tiêu dùng nắm rõ thông tin trước khi sử dụng.
Trong khi đó, TCVN 7048:2020 được Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành đưa ra những yêu cầu tương đồng nhưng dành cho sản phẩm thịt hộp. Thịt hộp được định nghĩa là thực phẩm từ thịt gia súc, gia cầm (hoặc các động vật khác trên cạn), chế biến, đóng hộp kín và tiệt trùng để đảm bảo an toàn khi lưu thông.
Tiêu chuẩn này đưa ra các chỉ tiêu cảm quan (màu sắc, mùi, kết cấu), chỉ tiêu hóa lý (độ ẩm, độ pH), giới hạn vi sinh vật, hàm lượng kim loại nặng, dư lượng thuốc thú y hoặc hóa chất bảo vệ thực vật nếu có. Sản phẩm phải không chứa vật chất lạ nhìn thấy bằng mắt thường và phải được đóng gói đảm bảo kín, chịu lực và không thấm khí. Quy định về ghi nhãn, điều kiện bảo quản và hạn sử dụng cũng được đưa ra nhằm đảm bảo người tiêu dùng được cung cấp sản phẩm rõ ràng thông tin và an toàn trong quá trình bảo quản, sử dụng.
Vân Thảo (T/h)









