Thực phẩm siêu chế biến có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hàm của trẻ dẫn tới bị hô răng

Theo The Telegraph, các nhà khoa học cho biết do chế độ ăn hiện đại, kích thước hàm của thế hệ người trẻ hiện nay đang thu nhỏ lại, dẫn đến gia tăng các biến dạng về răng miệng. Những phát hiện này là kết quả mới nhất trong một loạt nghiên cứu điều tra sự thay đổi trong cấu trúc răng, vốn đã làm giảm kích thước xương hàm qua các thập kỷ, khiến răng ngày càng chen chúc hơn.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu từ Đại học Công giáo Valencia cho biết, việc chuyển đổi từ chế độ ăn "săn bắn - hái lượm" giàu thịt và thực phẩm tự nhiên sang chế độ ăn dựa nhiều hơn vào ngũ cốc đã thúc đẩy một số thay đổi này. Họ cũng cho rằng sự chuyển hướng sang tiêu thụ nhiều thực phẩm siêu chế biến và chế độ ăn mềm hơn - với các thực phẩm được thiết kế để "siêu ngon miệng", cho phép con người tiêu thụ một lượng lớn - cũng là nguyên nhân dẫn đến vấn đề này.

Nghiên cứu cho thấy trẻ nhỏ ở Anh nhận gần một nửa lượng calo từ chế độ ăn thực phẩm siêu chế biến như ngũ cốc, sữa chua, kem và thực phẩm chế biến sẵn. Con số này tăng lên 59% khi trẻ lên 7 tuổi.

Các nhà khoa học Tây Ban Nha khi nghiên cứu chế độ ăn của trẻ em từ 3 đến 5 tuổi, phát hiện rằng chế độ ăn chủ yếu bao gồm thực phẩm dạng lỏng và bán rắn có ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm.

Nghiên cứu chuyên sâu, theo dõi thói quen ăn uống, cấu trúc răng và hình dạng xương sọ, cho thấy những trẻ ăn thực phẩm mềm hơn có nhiều khả năng bị hô răng và thiếu các khoảng trống tự nhiên giữa các răng, vốn cần thiết trong giai đoạn đầu để răng lớn có thể mọc sau này.

Thực phẩm siêu chế biến có thể khiến hàm răng của trẻ em bị thu nhỏ lại và bị hô. Ảnh minh họa

Giáo sư Tim Spector, một nhà khoa học sức khỏe hàng đầu của Tây Ban Nha cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy chế độ ăn hiện đại đang làm biến dạng sự phát triển của hộp sọ con người.

Ông nói: "Chúng ta đã trải qua một 'đại dịch' thu nhỏ hàm trong vài trăm năm qua, nhưng hiện tượng này thực sự tăng tốc trong hai thập kỷ qua. Kết quả là chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể các vấn đề chỉnh nha ở trẻ em - việc sử dụng niềng răng ngày càng phổ biến, và ngày càng có nhiều răng mọc lệch".

Giả thuyết mạnh nhất hiện nay về lý do hàm thu nhỏ nhanh chóng như vậy là chúng ta đang cho trẻ ăn thực phẩm mềm, chế biến sẵn trong suốt cả cuộc đời, khiến các cơ hàm và kích thước hàm không phát triển đúng cách, và không thực sự thích nghi để nhai".

Ông nói thêm rằng trong cuộc tranh luận về thực phẩm siêu chế biến, nhiều thảo luận tập trung vào các hóa chất trong thực phẩm này mà không chú ý đủ đến kết cấu mềm của chúng, khiến chúng dễ dàng được tiêu thụ với số lượng lớn, gây béo phì cũng như làm thu nhỏ hàm.

Laura Marques Martinez, một trong các nhà nghiên cứu trên cũng cho biết, nhai các thực phẩm cứng và giàu chất xơ, chẳng hạn như trái cây, rau quả hoặc protein tự nhiên giúp rèn luyện hàm, ngăn ngừa các vấn đề như lệch khớp cắn và thiếu hụt về kích thước và hình dạng của cung hàm. Ngược lại, các chế độ ăn dựa trên thực phẩm siêu chế biến, vốn mềm và không đòi hỏi nhiều nỗ lực nhai, ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của hàm. Những thực phẩm này, do không kích thích đủ các cơ và xương vùng hàm mặt, có thể dẫn đến cấu trúc xương kém phát triển và tăng nguy cơ lệch khớp cắn cũng như các vấn đề hô hấp.

Các nhà khoa học lưu ý rằng người săn bắn - hái lượm "không tiêu thụ những bữa ăn mềm khổng lồ hoặc các chất lỏng giàu calo nhưng thiếu dinh dưỡng, như nước ngọt", và cho rằng chế độ ăn hiện đại đã rời xa các thói quen truyền thống, chẳng hạn như khuyến khích trẻ nhai thức ăn 30 lần.

Họ cho biết: "Có vẻ như sự chuyển đổi sang chế độ ăn mềm hơn làm gián đoạn hệ thống tín hiệu xác định cấu trúc hàm mặt phù hợp".

Một nghiên cứu trước đó từ Đại học Kent (Anh) cũng phát hiện rằng nhiều vấn đề chỉnh nha phổ biến ở các quốc gia công nghiệp hóa là do "chế độ ăn hiện đại mềm khiến hàm phát triển quá ngắn và nhỏ so với kích thước răng".

Nghiên cứu của tiến sĩ Noreen von Cramon-Taubadel kết luận rằng hình dạng hàm dưới và ở một mức độ nào đó là hình dạng vòm miệng trên, có liên quan đến hành vi ăn uống.

Các nhà khoa học cho biết các nhóm săn bắn - hái lượm có hàm dưới dài và hẹp hơn, cho thấy nhiều không gian hơn để răng mọc đúng cách, trong khi những người ăn thực phẩm nông nghiệp thường có hàm ngắn và rộng hơn.

Nói tới tác hại của thực phẩm siêu chế biến, Bệnh viện Vinmec cũng thông tin, những loại thực phẩm siêu chế biến bao gồm đồ ăn nhẹ, đồ uống và bữa ăn làm sẵn có chứa chất phụ gia, màu nhân tạo, chất bảo quản, nhiều đường, muối và chất béo nhưng rất ít dinh dưỡng. Hơn nữa, những loại thực phẩm này chiếm tới 60% trong chế độ ăn kiêng của nhiều người. Gần đây, nhóm thực phẩm siêu chế biến đã trở thành tâm điểm gây ra các bệnh bao gồm bệnh tim, tiểu đường, béo phì, một số bệnh ung thư và giảm tuổi thọ.

Một nghiên cứu gần đây thậm chí còn gắn thực phẩm làm sẵn với nguy cơ ung thư. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi thói quen ăn uống và hồ sơ sức khỏe của 104.980 người trưởng thành trong 5 năm. Những người ăn nhiều thực phẩm chế biến quá kỹ có nhiều khả năng mắc một số dạng ung thư nhất trong thời gian nghiên cứu. Sau đó, các nhà nghiên cứu xem xét nguy cơ ung thư dựa trên số lượng khẩu phần ăn trung bình mỗi ngày trong 5 năm. Đối với mỗi mức tăng 10% lượng thực phẩm chế biến quá kỹ, thì nguy cơ ung thư tổng thể tăng 12%. 

An Dương (T/h)