Tiêu chuẩn REACH: Đòn bẩy cạnh tranh của ngành dệt may trên thị trường quốc tế

Theo đó, REACH là viết tắt của Registration, Evaluation, Authorization and Restriction of Chemicals – tức là Đăng ký, Đánh giá, Cấp phép và Hạn chế Hóa chất. Đây là một quy định nhằm bảo vệ sức khỏe con người và môi trường khỏi những rủi ro có thể gây ra bởi các hóa chất.

Tiêu chuẩn REACH yêu cầu tất cả hóa chất được sản xuất hoặc nhập khẩu vào EU với khối lượng từ 1 tấn trở lên mỗi năm đều phải được đăng ký với Cơ quan Hóa chất châu Âu (ECHA). Đặc biệt, các chất cực kỳ đáng lo ngại (SVHC – Substances of Very High Concern) như kim loại nặng, phẩm nhuộm azo, phthalates, formaldehyde,… bị hạn chế nghiêm ngặt hoặc cấm sử dụng trong các sản phẩm tiêu dùng, bao gồm hàng dệt may.

Ngành dệt may thường sử dụng nhiều loại hóa chất trong quy trình sản xuất, từ nhuộm vải, chống nhăn, chống cháy, đến in ấn. Việc không tuân thủ REACH có thể dẫn đến sản phẩm bị cấm nhập khẩu vào thị trường EU, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và doanh thu của doanh nghiệp.

Một số tác động cụ thể như: Tăng chi phí sản xuất do phải thay thế hóa chất không phù hợp và đầu tư vào hệ thống kiểm tra, giám sát chất lượng. Yêu cầu minh bạch chuỗi cung ứng, khi doanh nghiệp phải truy xuất nguồn gốc các nguyên liệu và hóa chất sử dụng. Thách thức kỹ thuật trong việc thay đổi công nghệ để phù hợp với các tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt. Cơ hội nâng cao giá trị thương hiệu và tiếp cận thị trường cao cấp khi chứng minh được cam kết về sản phẩm "xanh" và an toàn.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng tiêu chuẩn REACH. Điển hình là Tổng Công ty May 10 (Garco 10), theo đó, công ty đã kiểm soát nguyên phụ liệu đầu vào nghiêm ngặt, kiểm tra định kỳ hóa chất và sản phẩm, mỗi lô hàng xuất khẩu sang EU đều có báo cáo hóa học đầy đủ, đảm bảo không vượt giới hạn quy định của REACH. Ngoài ra, Garco 10 còn đào tạo nhân lực và nâng cao nhận thức, đầu tư công nghệ, quy trình sản xuất sạch hơn. Garco 10 từng bước thay đổi sang sử dụng các loại hóa chất thay thế thân thiện với môi trường, ít độc hại...

Tổng Công ty May 10 đã áp dụng thành công tiêu chuẩn REACH.

Nhờ vậy mà Garco 10 đã tiếp cận thành công thị trường châu Âu, hiện là đối tác của nhiều thương hiệu quốc tế đến từ Đức, Pháp, Hà Lan – những nước có yêu cầu REACH rất nghiêm ngặt. Tỷ lệ đơn hàng xuất khẩu sang EU tăng rõ rệt nhờ đáp ứng yêu cầu về chất lượng và môi trường. Việc tuân thủ REACH giúp Garco 10 khẳng định thương hiệu may mặc Việt Nam có trách nhiệm, hướng tới phát triển bền vững, được nhiều đối tác đánh giá cao và đưa vào danh sách “Preferred Supplier” (nhà cung cấp ưu tiên) cho các đơn hàng chất lượng cao.

Nhờ việc áp dụng REACH mà hệ thống quản lý hóa chất và chất lượng tại Garco 10 ngày càng hoàn thiện, minh bạch và chuyên nghiệp hơn. Nhân viên có ý thức cao hơn về bảo vệ môi trường và an toàn lao động.

Hay Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) cũng sớm nhận thức được tầm quan trọng của tiêu chuẩn REACH và chủ động triển khai áp dụng trong toàn hệ thống nhằm đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế. Nhờ đó Vinatex cũng đạt nhiều kết quả. Nhiều doanh nghiệp thành viên của Vinatex hiện đã đáp ứng tiêu chuẩn REACH, mở rộng thị trường xuất khẩu sang Đức, Pháp, Hà Lan, Thụy Điển… Giao dịch với các thương hiệu lớn như H&M, C&A, Uniqlo, Decathlon trở nên thuận lợi hơn nhờ sự minh bạch và đáng tin cậy trong kiểm soát hóa chất.

Tiêu chuẩn REACH giúp Vinatex tăng khả năng tiếp cận thị trường EU.

Việc áp dụng REACH giúp Vinatex phát triển hệ thống truy xuất nguồn gốc hóa chất và nguyên liệu toàn diện – đây là điểm cộng lớn trong thời đại thương mại số. Các quy trình sản xuất được chuẩn hóa, nâng cao chất lượng và giảm rủi ro pháp lý khi xuất khẩu ra nước ngoài. Giảm lượng hóa chất độc hại trong sản phẩm và nước thải sản xuất...

Theo các chuyên gia, việc tuân thủ tiêu chuẩn REACH không còn là lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc nếu doanh nghiệp dệt may muốn tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là thị trường EU. Tuy việc áp dụng REACH có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với nhiều khó khăn ban đầu, nhưng về lâu dài đây là cơ hội để nâng cao năng lực cạnh tranh, xây dựng thương hiệu bền vững và hướng đến phát triển xanh – yếu tố ngày càng được người tiêu dùng quốc tế coi trọng.

Nguyễn Hương