TCVN 13953:2024 về tính bắt cháy của vật liệu xây dựng khi sử dụng nguồn nhiệt bức xạ

Trong bối cảnh phát triển đô thị và xây dựng mạnh mẽ hiện nay, an toàn cháy nổ đã trở thành một yêu cầu cấp thiết không thể bỏ qua. Số lượng công trình cao tầng, khu dân cư, trung tâm thương mại, nhà kho công nghiệp ngày càng tăng, đi kèm với nhu cầu sử dụng đa dạng các loại vật liệu xây dựng.

Tuy nhiên, thực tế đã chứng minh rằng, khi vật liệu xây dựng không đảm bảo chất lượng, khả năng bắt cháy cao hoặc lan truyền ngọn lửa nhanh, nguy cơ xảy ra hỏa hoạn sẽ tăng lên đáng kể. Các vụ cháy tại nhà cao tầng, trung tâm thương mại hay kho hàng trong những năm gần đây đã để lại hậu quả nghiêm trọng, cả về tính mạng con người lẫn tài sản, đồng thời làm gián đoạn hoạt động kinh tế và xã hội.

Trong quá trình này, khả năng bắt cháy của vật liệu được coi là một trong những yếu tố quyết định, phản ánh mức độ rủi ro khi sử dụng thực tế. Một vật liệu dễ bắt lửa sẽ tạo điều kiện cho ngọn lửa lan nhanh, làm giảm thời gian sơ tán và tăng nguy cơ thiệt hại. Ngược lại, vật liệu có khả năng chống cháy hoặc khó bắt lửa sẽ góp phần kiểm soát tốc độ cháy, tạo khoảng thời gian quý giá cho công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu hộ và giảm thiểu nguy cơ cho người và tài sản. Bởi vậy, việc đánh giá khả năng bắt cháy của vật liệu không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là công cụ quan trọng để bảo đảm an toàn, giảm thiểu thiệt hại trong các tình huống khẩn cấp.

Ngoài ra, khả năng bắt cháy còn ảnh hưởng trực tiếp đến thiết kế kiến trúc và quy hoạch đô thị. Các kiến trúc sư và kỹ sư xây dựng phải dựa trên các thông số kỹ thuật về tính bắt cháy của vật liệu để lựa chọn, kết hợp hợp lý giữa các loại vật liệu trong công trình, đặc biệt là ở những khu vực có mật độ dân cư cao hoặc những công trình có yêu cầu an toàn đặc biệt như bệnh viện, trường học, trung tâm thương mại. Do đó, việc kiểm tra và chuẩn hóa các phương pháp đánh giá khả năng bắt cháy trở thành nhiệm vụ quan trọng, vừa bảo vệ cộng đồng, vừa nâng cao chất lượng và uy tín của ngành xây dựng.

Việc kiểm tra và chuẩn hóa các phương pháp đánh giá khả năng bắt cháy của vật liệu xây dựng nên đảm bảo theo tiêu chuẩn. Ảnh minh họa

Để đáp ứng nhu cầu này, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13953:2024, dựa trên ISO 5657:1997, nhằm cung cấp phương pháp thử phản ứng với lửa chuẩn hóa, mô phỏng tác động của nguồn nhiệt bức xạ lên vật liệu xây dựng. Tiêu chuẩn này giúp đánh giá chính xác khả năng bắt cháy, từ đó hỗ trợ kiểm soát chất lượng sản phẩm và nâng cao an toàn công trình.

TCVN 13953:2024 quy định chi tiết các bước tiến hành thử nghiệm, bao gồm chuẩn bị mẫu thử, thiết lập nguồn nhiệt bức xạ, quan sát hiện tượng bắt cháy và đánh giá kết quả. Mẫu thử phải được chuẩn bị đồng nhất về kích thước, hình dạng và điều kiện bảo quản để tránh sai lệch kết quả. Nguồn nhiệt bức xạ được chuẩn hóa về cường độ và hướng chiếu, tái hiện chính xác điều kiện tác động nhiệt thực tế. Trong quá trình thử, các thông số như thời gian cháy, tốc độ lan truyền ngọn lửa, lượng khói và các chỉ số phụ trợ khác được quan sát và ghi nhận đầy đủ. Kết quả thử nghiệm được đánh giá dựa trên các tiêu chí định lượng, giúp phân loại vật liệu theo mức độ bắt cháy và nguy cơ cháy lan.

Việc áp dụng tiêu chuẩn này mang lại lợi ích cho nhiều đối tượng. Các nhà sản xuất vật liệu xây dựng có thể kiểm soát chất lượng sản phẩm, đảm bảo vật liệu đưa ra thị trường đạt yêu cầu an toàn. Cơ quan quản lý và kiến trúc sư có căn cứ khoa học để lựa chọn vật liệu phù hợp, giảm thiểu nguy cơ cháy nổ trong công trình. Đồng thời, tiêu chuẩn cũng cung cấp cơ sở pháp lý để kiểm định và chứng nhận vật liệu trước khi đưa vào sử dụng, tạo niềm tin cho người sử dụng và cộng đồng.

TCVN 13953:2024 còn đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc đồng bộ hóa các phương pháp thử trong nước với tiêu chuẩn quốc tế ISO 5657:1997. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng quản lý vật liệu xây dựng, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia thị trường xuất khẩu. Thông qua phương pháp thử chuẩn hóa, nhà sản xuất, cơ quan quản lý, đơn vị thiết kế và thi công đều có công cụ đánh giá khách quan, góp phần xây dựng môi trường sống và làm việc an toàn hơn.

Nhờ áp dụng TCVN 13953:2024, việc đánh giá khả năng bắt cháy của vật liệu xây dựng trở nên khoa học, chuẩn hóa và đáng tin cậy. Đây là cơ sở để giảm thiểu thiệt hại do cháy nổ, nâng cao hiệu quả quản lý an toàn trong ngành xây dựng và bảo vệ tính mạng, tài sản của cộng đồng.

An Dương