Tinh gọn để nâng cao năng suất: Hướng đi bền vững cho doanh nghiệp Việt Nam

Tại nhiều địa phương công nghiệp trong nước, xu hướng đổi mới tư duy quản trị theo hướng sản xuất tinh gọn đang ngày càng lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng doanh nghiệp. Nếu trước đây, nâng cao năng suất thường gắn với đầu tư máy móc hay tự động hóa dây chuyền, thì nay “tinh gọn” được nhìn nhận như một chiến lược quản trị toàn diện, bắt đầu từ việc nhận diện giá trị thực, loại bỏ các yếu tố lãng phí và xây dựng văn hóa cải tiến liên tục trong toàn bộ tổ chức.

Theo ông Lê Phước Vân, Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn quản lý Hạnh Gia (TP. Hồ Chí Minh) cho biết, trong ngành sản xuất gỗ có tới 80% hoạt động và chi phí sản xuất không tạo ra giá trị gia tăng. Những lãng phí này có thể đến từ sản xuất thừa, tồn kho, vận chuyển không hiệu quả, thao tác thừa, hay chờ đợi giữa các công đoạn. Ông nhấn mạnh: “Tinh gọn không chỉ là cắt giảm, mà là làm đúng và đủ những gì mang lại giá trị thật cho khách hàng.”

Ứng dụng máy móc, công nghệ mới - điều không thể thiếu để nâng cao hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp. Ảnh ST

Cùng quan điểm, ông Huỳnh Minh Quốc - Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Athena I&E (Thành phố Hồ Chí Minh), chuyên gia quản trị lean ứng dụng, cho rằng: Việc nghiên cứu, áp dụng hệ thống quản trị doanh nghiệp toàn diện lean 4.0 kết hợp với hoạch định, xây dựng chiến lược chuyển đổi số trong tình hình mới là bước đi thích hợp, cần thiết mà các doanh nghiệp cần nghiên cứu triển khai. Từ đó giúp bộ máy nhân lực tinh gọn hơn, năng suất lao động cao hơn, hiệu suất hoạt động tốt hơn, phát triển nhanh chóng, vững chắc cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Việc “số hóa” sẽ giúp doanh nghiệp đi nhanh và đi xa nhờ ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại. Mặc dù mỗi nơi có cách quản lý sản xuất khác nhau, quy trình khác nhau nên có thể chủ động đề ra giải pháp phù hợp, đạt hiệu quả cao hơn.

Như Đồng Nai hiện là một trong những địa phương đi đầu trong việc đưa triết lý sản xuất tinh gọn vào thực tế. Nhiều doanh nghiệp lớn tại đây đã coi lean là kim chỉ nam trong chiến lược nâng cao năng suất và chất lượng.

Tại Công ty TNHH Sản xuất hàng tiêu dùng Bình Tiên (Biti’s), sau hơn 5 năm áp dụng mô hình tinh gọn, năng suất nhà máy đã tăng đáng kể, chi phí sản xuất được cắt giảm, trong khi diện tích xưởng và lượng hàng tồn kho đều giảm rõ rệt. Biti’s đồng thời kết hợp sản xuất tinh gọn với chuyển đổi số và cải tiến dây chuyền nhằm hướng tới mô hình “nhà máy xanh, hiệu suất cao”.

Tương tự, Công ty cổ phần Kết cấu thép GSB đã hợp tác với đối tác Úc để triển khai quy trình sản xuất tinh gọn gắn với tiêu chuẩn an toàn và môi trường, góp phần đưa doanh nghiệp tiến gần hơn tới chuẩn quốc tế trong lĩnh vực cơ khí chế tạo.

Hay tại tỉnh Thanh Hóa, phong trào cải tiến năng suất cũng đang được đẩy mạnh, đặc biệt trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nhiều doanh nghiệp đã ứng dụng thành công phương pháp tinh gọn và đạt được kết quả đáng khích lệ.

Công ty TNHH May xuất khẩu Vạn Lợi (xã Thăng Bình) là ví dụ tiêu biểu. Sau khi cải tiến mặt bằng sản xuất, cân bằng dây chuyền và áp dụng công cụ Lean từ giữa năm 2024, chỉ trong 6 tháng, năng suất lao động của doanh nghiệp đã tăng 18%, trong khi tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm 25%.

Hay tại Công ty Chế biến lâm sản Đại Phát (huyện Như Thanh), việc chuẩn hóa khâu kiểm tra chất lượng đầu vào và tổ chức lại quy trình sản xuất đã giúp chi phí sản xuất giảm 12% trong năm 2024, đồng thời tăng độ chính xác trong tiến độ giao hàng.

Theo ông Trần Đức Lương, Phó Giám đốc phụ trách Sở Công Thương Thanh Hóa: “Sản xuất tinh gọn là hướng đi phù hợp trong bối cảnh toàn cầu hiện nay. Để hỗ trợ doanh nghiệp, tỉnh đã và đang xây dựng các chương trình tập huấn, phổ biến kiến thức về Lean, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư đổi mới công nghệ. Chúng tôi đặt mục tiêu đến năm 2030, phần lớn doanh nghiệp trong các khu công nghiệp lớn của tỉnh sẽ áp dụng thành công một hoặc nhiều công cụ của sản xuất tinh gọn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế”.

Có thể thấy, việc doanh nghiệp lựa chọn sản xuất tinh gọn không chỉ đơn thuần là một giải pháp kỹ thuật nhằm giảm chi phí, nâng cao năng suất, mà còn là một chiến lược lâu dài để từng bước xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường, hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị quốc tế. Khi tinh gọn trở thành phương thức quản trị phổ biến, doanh nghiệp địa phương sẽ có thêm cơ hội khẳng định vị thế, đồng thời góp phần tạo nên diện mạo mới cho công nghiệp tỉnh nhà.

Bảo Linh