‘Nhân tố bí ẩn’ trên Biển Đông quyết không ỷ lại Mỹ trong tranh chấp chủ quyền

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Pháp Luật TPHCM, phát biểu trước cuộc gặp đại sứ Trung Quốc Triệu Giám Hoa tại Philippines ngày 16/5, Tổng thống đắc cử Philippines Rodrigo Duterte – người được mệnh danh là ‘nhân tố bí ẩn’ có thể ảnh hưởng đến cục diện Biển Đông – tuyên bố Manila sẽ không xuống nước trong tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông dù để mở khả năng thương lượng với Trung Quốc.

Tổng thống đắc cử Philippines Rodrigo Duterte trao đổi với báo chí về tình hình Biển Đông hiện nay vào ngày 16/5 tại TP Davao. Ảnh Gulf Times

“Tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là trái phép, bất kể họ có muốn thừa nhận hay không”, báo Gulf Times dẫn lời ông Duterte. Trong thời gian tranh cử tổng thống, ông Duterte từng cho biết có thể sẽ uyển chuyển hơn với Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông.

Tuy nhiên ngày 16/5, ông khẳng định điều đó không có nghĩa là ông sẽ từ bỏ tuyên bố chủ quyền của Philippines ở Biển Đông để đổi lấy các lợi ích về kinh tế và thương mại từ Trung Quốc. “Tôi nói uyển chuyển ở đây có nghĩa là không muốn xảy ra chiến tranh. Nhưng nếu nghĩ rằng đó là từ bỏ hay bớt cứng rắn thì là không thể, rất không thể.”

Về quan hệ với Mỹ, ông Duterte cho biết sẽ tôn trọng quan hệ đồng minh quốc phòng với Mỹ, tuy nhiên ông sẽ không ỷ lại vào Mỹ trong giải quyết tranh chấp Biển Đông. Theo Gulf Times, điều này gián tiếp nói rằng ông không tin tưởng Mỹ sẽ ra tay bảo vệ Philippines khi nước này xảy ra đối đầu với Trung Quốc trên Biển Đông dù gần đây, Mỹ và Philippines đã cùng tổ chức tuần tra chung Biển Đông. Mỹ cũng cam kết sẽ triển khai máy bay và binh sĩ đến Philippines thường xuyên hơn để đối phó với căng thẳng ở Biển Đông.

Tân Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố Philippines sẽ không đánh đổi chủ quyền Biển Đông lấy lợi ích kinh tế từ Trung Quốc. Ảnh Straits Times

Về phía mình, trao đổi với báo chí sau cuộc gặp với ông Duterte, đại sứ Trung Quốc Triệu Giám Hoa cho biết Bắc Kinh đang chờ đợi được làm việc với ông Duterte và nội các mới của Philippines. Ông Triệu Giám Hoa là đại diện ngoại giao thứ hai gọi điện thoại chúc mừng ông Duterte sau khi ông chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 9/5. Gặp ông Duterte trong ngày 16/5, ngoài ông Triệu Giám Hoa còn có đại sứ hai nước Nhật và Israel. Ông Duterte chưa có lịch gặp đại sứ Mỹ Philip Goldberg.

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Thanh Niên, sau những năm chiếm đóng, xây dựng phi pháp trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông, Bắc Kinh nay đang tăng cường tung các nhà ngoại giao đi khắp thế giới truyền bá rằng Trung Quốc là nước ‘hành xử đạo đức’ trên Biển Đông.

Cụ thể, báo National Interest của Mỹ ngày 16/5 có bài phân tích cho rằng mục tiêu của chiến dịch “truyền bá tình yêu” Trung Quốc hiện nay là cố chứng minh rằng các nước ASEAN đang tranh chấp trên Biển Đông chính là những nước phải chịu trách nhiệm vì “hành động khiêu khích” của mình hoặc vì “đã để cho Mỹ lợi dụng”.

Trung Quốc đang tung các nhà ngoại giao đi khắp thế giới để PR về ‘lối hành xử đạo đức’ của mình trên Biển Đông. Ảnh Reuters

Ngoài ra, theo National Interest, các quan chức Trung Quốc nay đang đi khắp thế giới để truyền bá rằng lý do duy nhất cho mọi rắc rối trên Biển Đông là vì Mỹ đã lừa bịp Philippines, Việt Nam và Malaysia. Từ Jakarta đến London, các quan chức Trung Quốc đã gặp các nhà ngoại giao để truyền bá những điều trên.

Tuy nhiên National Interest nhận định rằng dường như Trung Quốc không nhận ra được sự thật về thái độ của những nước khác. Đến nay, chiến dịch PR của Trung Quốc không thu phục được mấy nước trong bối cảnh Trung Quốc tự cho rằng tất cả những gì mình làm là đạo đức, là đúng đắn nên bất kỳ ai không đồng ý đều là sai trái (?).

Thậm chí mới đây Ngoại trưởng Trung Quốc tuyên bố đạt được thỏa thuận với Lào, Campuchia và Brunei về các vấn đề Biển Đông trong khi các nước này nói rằng không có các thỏa thuận ấy. Nhiều nước Ả Rập còn bày tỏ lo ngại về ý đồ và hành vi của Trung Quốc trước việc nước này nói đã tranh thủ được sự ủng hộ của khối Ả Rập về vụ kiện Biển Đông.

Lan Anh (T/h)