Trung Quốc chính thức ban hành tiêu chuẩn dành riêng cho nền tảng giao đồ ăn

Trong thời đại số, dịch vụ giao đồ ăn nhanh đang trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Khi tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng nhanh xu hướng này cũng phát triển theo tỷ lệ thuận. Song sự phát triển nhanh chóng đó cũng mang đến nhiều vấn đề phát sinh. Các cửa hàng tham gia hệ thống ngày càng đông, trong đó có nhiều mô hình “bếp ma” chỉ tồn tại trực tuyến, không có địa điểm kinh doanh rõ ràng. Cuộc đua cạnh tranh khuyến mãi giữa các nền tảng cũng trở nên gay gắt, tạo ra tình trạng phí dịch vụ mập mờ và không ít bất bình đẳng trong quan hệ giữa các bên.

Đáng chú ý hơn, lực lượng giao hàng, vốn là nhân tố quan trọng của hệ thống luôn phải làm việc với cường độ cao, chịu áp lực về thời gian và thu nhập không ổn định. Mặc dù giao đồ ăn đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế và sự tiện lợi trong đời sống xã hội, thị trường lại thiếu những quy tắc chuẩn mực để bảo vệ cả người tiêu dùng, người lao động lẫn các doanh nghiệp nhỏ.

Trung Quốc công bố tiêu chuẩn mới cho các nền tảng giao đồ ăn.

Trước bối cảnh đó, SAMR và các cơ quan liên quan đã nghiên cứu và hoàn thiện bộ tiêu chuẩn mới với mục tiêu thiết lập hệ sinh thái vận hành có trật tự, giám sát minh bạch và chú trọng quyền lợi của các bên tham gia. Cụ thể, hoạt động quản lý các nhà hàng, quán ăn trên nền tảng sẽ được siết chặt hơn từ khâu đăng ký, điều kiện vận hành, đến tuân thủ quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Điều này đồng nghĩa những người kinh doanh phải có trách nhiệm rõ ràng hơn đối với chất lượng sản phẩm, thông tin kinh doanh và quy trình phục vụ, thay vì chỉ xuất hiện trực tuyến mà không chịu sự kiểm soát đầy đủ.

Một nội dung đáng chú ý khác trong bộ tiêu chuẩn là yêu cầu minh bạch về phí dịch vụ giữa nền tảng và người kinh doanh nhà hàng. Các nền tảng giao đồ ăn sẽ phải công khai cách tính phí, lý giải rõ các chi phí kỹ thuật, phí giao hàng hay phí thương mại, giúp doanh nghiệp nhỏ lẻ hiểu rõ nghĩa vụ tài chính của mình.

Tiêu chuẩn cũng nhấn mạnh việc hạn chế các hình thức khuyến mãi mang tính ép buộc; các nền tảng sẽ không được buộc cửa hàng tham gia các chiến dịch giảm giá nếu không tự nguyện, đồng thời phải bảo đảm tính minh bạch để tránh gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng.

Đặc biệt, quyền lợi của đội ngũ giao hàng được đặt ở vị trí trung tâm. Bộ tiêu chuẩn mới yêu cầu nền tảng áp dụng cơ chế giám sát minh bạch hơn nhằm bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của người lao động. Những yêu cầu về thời gian làm việc, tần suất nhận đơn và cảnh báo khi khối lượng công việc vượt ngưỡng được đưa vào quy định nhằm giảm thiểu tình trạng người giao hàng phải làm việc quá sức do thuật toán phân đơn. Đây chính là bước tiến quan trọng, thể hiện nỗ lực xây dựng môi trường lao động nhân văn hơn trong một ngành nghề thường bị xem nhẹ về quyền lợi.

Tuy nhiên, việc ban hành tiêu chuẩn mới chỉ là bước khởi đầu. Để hệ thống này phát huy hiệu quả thực sự, giám sát thực thi là yếu tố quyết định. Với hàng triệu đơn hàng mỗi ngày và số lượng nhà cung cấp lớn, việc kiểm tra tuân thủ an toàn thực phẩm hay minh bạch phí dịch vụ sẽ là thử thách không nhỏ đối với cơ quan quản lý.

Người giao hàng cũng cần được tiếp cận các kênh phản ánh độc lập và tin cậy để đảm bảo quyền lợi khi bị xâm phạm. Trong khi đó, nhiều hộ kinh doanh nhỏ chưa chắc đủ năng lực hoặc nguồn lực để đáp ứng toàn bộ điều kiện mới nên cần các hướng dẫn và hỗ trợ triển khai phù hợp.

Dẫu còn nhiều thách thức, sự ra đời của bộ tiêu chuẩn quốc gia cho nền tảng giao đồ ăn cho thấy nhà chức trách đã nhìn nhận lĩnh vực này như một ngành dịch vụ trọng yếu, cần quản lý giống như các hoạt động thương mại truyền thống khác. Nếu mọi bên từ cơ quan quản lý đến các nền tảng, người quản lý và đội ngũ giao hàng hợp tác và thực hiện nghiêm túc, thị trường giao đồ ăn tại Trung Quốc có thể bước sang giai đoạn phát triển ổn định và bền vững hơn, nơi sự tiện lợi không đánh đổi bằng chất lượng, an toàn hay quyền lợi của người lao động.

Bảo Linh (theo Chinadaily)