Trung Quốc lấy ý kiến dự thảo tiêu chuẩn mới về quản lý dịch vụ giao đồ ăn

Theo đó, Ủy ban Quản lý Thị trường Nhà nước (State Administration for Market Regulation, SAMR) mong muốn tạo ra “luật chơi” công bằng hơn giữa thương nhân, người giao hàng và nền tảng, đồng thời nâng cao chất lượng phục vụ và ổn định phát triển dài hạn cho ngành.

Dự thảo tập trung vào ba nhóm nội dung chính: quản lý phí dịch vụ và hoạt động khuyến mãi, bảo vệ quyền lợi người giao hàng (tiền công, giờ làm việc, an sinh xã hội), và nâng cao tính minh bạch trong thuật toán và phân bổ đơn hàng. Theo thông tin từ Global Times, việc điều chỉnh này sẽ giúp “giảm gánh nặng” cho các đối tác kinh doanh bị ép vào cuộc đua khuyến mãi, đồng thời hạn chế hành vi lợi dụng chi phí và thuật toán gây cạnh tranh không lành mạnh.

Cụ thể, dự thảo yêu cầu các nền tảng phải hạn chế số lượt đơn cùng lúc và giới hạn số đơn mỗi ngàycho mỗi người giao hàng. Khi người giao hàng làm liên tục quá 4 giờ đồng hồ, hệ thống phải gửi cảnh báo mệt mỏi. Ngoài ra, nền tảng cũng phải xây dựng hệ thống thanh toán sao cho phù hợp với khối lượng và cường độ công việc thực tế. Điều này nhằm giảm áp lực làm việc kéo dài và rủi ro sức khỏe cho người giao hàng.

Trung Quốc lấy ý kiến ​​công chúng về dự thảo yêu cầu đối với dịch vụ nền tảng giao đồ ăn 

Về phí và chương trình khuyến mãi, SAMR yêu cầu mức thu của nền tảng phải “hợp lý”, có minh bạch và công bằng hơn giữa các bên tham gia. Dự thảo cũng nhấn mạnh rằng các hoạt động khuyến mãi cần được tiêu chuẩn hóa, tránh việc “đấu giá khuyến mãi” hay ép các thương nhân chịu chi phí lớn trong việc giành lại người dùng. Điều này được xem là cách thức để bảo vệ quyền kinh doanh của merchant, đồng thời tránh tình trạng nền tảng dùng mã ưu đãi triệt để để giành thị phần, gây tổn hại đến hệ sinh thái.

Một trong những điểm được dư luận quan tâm nhiều nhất là chính sách bảo vệ người giao hàng. Theo dự thảo, ngoài hạn chế giờ làm và cảnh báo mệt mỏi, các nền tảng còn phải chịu trách nhiệm trong việc đảm bảo an sinh xã hội, chế độ bảo hiểm, nghỉ ngơi hợp lý cho người giao hàng. Động thái này được cho là phản ánh áp lực ngày càng tăng từ xã hội về việc bảo vệ lực lượng lao động lao động nhập cư, vốn là xương sống của hoạt động giao hàng tại các đô thị lớn.

Theo phát ngôn viên của SAMR, các nền tảng cam kết tuân thủ luật pháp, tránh cạnh tranh qua trợ giá ồ ạt, và thúc đẩy phát triển ngành theo hướng “chất lượng hơn, không chỉ mở rộng nhanh”, tránh tình trạng tăng trưởng nhanh, thiếu sự cạnh tranh lành mạnh giữa các bên doanh nghiệp.

Các chuyên gia như Wang Peng từ Viện Nghiên cứu xã hội học Beijing lưu ý rằng, bên cạnh việc giảm áp lực chi phí cho các đối tác kinh doanh, chính sách này còn yêu cầu các nền tảng phải cải thiện thuật toán phân phối đơn chuyển từ mô hình “hiệu suất tối đa” sang mô hình “công bằng và hiệu quả”. Điều này sẽ thúc đẩy nâng cấp dịch vụ và đổi mới công nghệ thay vì chỉ cạnh tranh bằng trợ giá hay chi phí thấp. Mặt khác, SAMR đang mở rộng hoạt động giám sát không chỉ với lĩnh vực giao đồ ăn mà còn cả các nền tảng logistics nội thành. Động thái này cho thấy, chính phủ Trung Quốc muốn siết chặt quản lý không chỉ tại điểm “giao đồ ăn” mà ở toàn bộ chuỗi dịch vụ đô thị dựa trên nền tảng.

Bản dự thảo hiện đang được lấy ý kiến công chúng, từ các doanh nghiệp, các hiệp hội ngành, đến người lao động và người tiêu dùng nhằm hoàn thiện dự thảo trước khi ban hành chính thức. Đây được xem là bước thử nghiệm quan trọng để cân bằng “tam giác lợi ích” giữa nền tảng, doanh nghiệp và người giao hàng, trong bối cảnh tuyến đầu giao nhận đang chịu áp lực về nhân lực, chi phí cũng như kỳ vọng về trách nhiệm xã hội.

Bảo Linh