Từ cải tiến năng suất đến chiến lược xanh: Hành trình tất yếu của doanh nghiệp

Hướng đi tất yếu 

Lean là phương pháp quản trị tập trung vào việc loại bỏ lãng phí và tối ưu hóa dòng giá trị trong toàn bộ quá trình sản xuất. Kaizen - “cải tiến liên tục” trong tiếng Nhật, là triết lý đề cao sự tham gia của toàn thể người lao động trong việc không ngừng tìm ra các cải tiến nhỏ nhưng bền vững. Khi được triển khai gắn với sản xuất xanh (green manufacturing), Lean và Kaizen không chỉ giúp doanh nghiệp tăng năng suất mà còn giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên và nâng cao hiệu quả môi trường.

Trong thời đại mà phát triển bền vững và tiêu chuẩn ESG trở thành yêu cầu bắt buộc, Lean và Kaizen không còn là lựa chọn, mà là chiến lược sống còn. Bởi lẽ, lãng phí không chỉ là lỗi trong quy trình sản xuất, mà còn là chi phí môi trường – từ tiêu thụ quá mức điện, nước, nguyên liệu đến phát sinh khí thải độc hại.

Hướng đi tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi xanh.

Việc tích hợp Lean – Kaizen với các tiêu chuẩn môi trường như ISO 14001 (quản lý môi trường) và ISO 50001 (quản lý năng lượng) giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống sản xuất tinh gọn – xanh – hiệu quả, phù hợp định hướng phát triển bền vững quốc gia và các cam kết giảm phát thải khí nhà kính.

Hiệu quả từ những cải tiến cụ thể

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đã chủ động triển khai mô hình “Lean xanh” và ghi nhận kết quả tích cực. Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, các hoạt động cải tiến được cụ thể hóa trong từng công đoạn sản xuất, từ thay đổi quy trình, cải tiến máy móc đến xây dựng văn hóa làm việc xanh.

Tại Công ty TNHH Nhựa An Phát Xanh (Hải Dương), doanh nghiệp đã ứng dụng mô hình Lean để tái cấu trúc dây chuyền sản xuất bao bì tự hủy sinh học, nhờ đó giảm 20% điện năng tiêu thụ mỗi tấn sản phẩm. Đồng thời, việc triển khai Kaizen trong vận hành giúp giảm đáng kể tỷ lệ lỗi sản phẩm và nâng cao năng suất. An Phát cũng đầu tư vào hệ thống tuần hoàn nước và tái chế nhựa, giúp giảm hơn 36.000 tấn CO₂ mỗi năm.

Công ty TNHH MTV May mặc Dony (TP.HCM) là doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng ghi nhận bước tiến nhờ áp dụng Kaizen để cải tiến quy trình quản lý kho, rút ngắn thời gian chuyển đổi đơn hàng. Sau đó, Lean 5S và sơ đồ dòng giá trị (VSM) được triển khai, kết hợp đánh giá mức tiêu thụ điện, nước trên mỗi đơn hàng. Nhờ đó, chi phí sản xuất giảm 12%, mức tiêu thụ điện giảm 18%, đồng thời giảm tỷ lệ hàng lỗi và tăng tỷ lệ giao hàng đúng hẹn.

Sau thời gian triển khai mô hình áp dụng các công cụ cải tiến trong sản xuất, doanh nghiệp đã thu được nhiều kết quả tích cực.

Một doanh nghiệp cơ khí tại Bắc Ninh cũng quyết định ứng dụng mô hình “5S xanh” cùng đánh giá phát thải theo chuẩn ISO 14064 để cải tiến khu vực sơn tĩnh điện. Nhờ thiết kế lại buồng sơn, thay đổi nguyên vật liệu và thu hồi khí thải, lượng sơn tiêu thụ giảm 15%, khí thải độc được thu hồi đạt 90%, đồng thời tạo điều kiện đạt tiêu chuẩn môi trường châu Âu – mở ra cơ hội xuất khẩu cho hàng hoá của công ty.

Công ty CP Gốm Đất Việt - một doanh nghiệp đến từ Quảng Ninh cũng nổi bật trong việc kết hợp TPM (bảo trì năng suất toàn diện), Kaizen và Lean với sản xuất xanh. Bằng cách sử dụng khí nóng tuần hoàn trong hệ thống sấy gạch, công ty tiết kiệm 30% nhiên liệu, giảm hơn 40% khói bụi thải ra môi trường. Toàn bộ ý tưởng cải tiến đều xuất phát từ đội ngũ công nhân – thể hiện rõ tính "nội sinh" của mô hình Kaizen.

Các kết quả cải tiến không chỉ thể hiện ở chỉ số năng suất mà còn ở mức độ uy tín thương hiệu, sự hài lòng của khách hàng và khả năng tiếp cận thị trường quốc tế. Đây là nền tảng vững chắc để doanh nghiệp tiến xa trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Thanh Hiền