Cuộc chiến... giấy vệ sinh

Bệnh nặng phải dùng thuốc liều cao. Để đối phó với tình trạng khan hiếm sản phẩm tiêu dùng thông thường, Tổng thống Nicolas Maduro mới đây đã quyết định triển khai quân đội tại các nhà máy sản xuất giấy vệ sinh. Theo RFI, từ đầu năm đến nay, người dân Venezuela rất khó mua được một số mặt hàng tiêu dùng cơ bản như thuốc đánh răng, sữa, đường và đặc biệt là giấy vệ sinh, hiện được coi như mặt hàng hiếm quý.

Tổng thống Nicolas Maduro cho rằng đây là lỗi của các nhà sản xuất muốn đầu cơ trục lợi do khan hiếm hàng hóa và tiến hành một cuộc chiến tranh kinh tế chống lại tổ quốc Venezuela.

Chính phủ Venezuela đã đưa ra nhiều sáng kiến và những hứa hẹn đầy khích lệ. Trong khi đó, Caracas tiếp tục nhập khẩu khẩn cấp nhiều mặt hàng tiêu dùng. Phó Tổng thống Jorge Arreaza tìm cách trấn an rằng vào dịp Lễ Giáng sinh, người dân Venezuela sẽ không thiếu thức ăn, đồ chơi hoặc cả cây thông Noel bằng nhựa.

Chính phủ Venenzuela tỏ ra cứng rắn. Khan hiếm giấy vệ sinh được coi là biểu tượng của sự phá sản nền kinh tế quốc gia. Giải quyết vấn đề này là mục tiêu chiến lược. Phó Tổng thống Jorge Arreaza đã cho thành lập một nhóm chuyên gia – đặt tên là Sundecop – chịu trách nhiệm rà soát nhà máy Manpa, ở tiểu bang Aragua, nơi sản xuất một khối lượng lớn giấy vệ sinh cho thị trường Venezuela. Dưới sự canh gác của lực lượng Vệ binh quốc gia, các chuyên gia lập danh sách những điểm bất bình thường và đưa ra những giải pháp chỉnh sửa, để nhà máy có thể trở lại hoạt động.

Nạn khan hiếm hàng hóa tiêu dùng, trong đó có giấy vệ sinh, là kết quả trực tiếp của tình trạng chi phí sản xuất tăng vọt (tăng 49,4%) ở Venezuela kể từ đầu năm tới nay. Trong khi đó, chính phủ Maduro lại khống chế giá các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu. Biện pháp này gây nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp vì họ thường xuyên phải sản xuất mà không có lãi.

Theo chuyên gia Dominique Fruchter, thuộc cơ quan bảo hiểm tín dụng xuất khẩu Pháp Coface, biện pháp khống chế giá của chính phủ tạo thuận lợi cho nạn tham nhũng. Điều động các thanh tra đến một nhà máy có thể buộc doanh nghiệp phải quay lại hoạt động, nhưng không thể đưa các thanh tra đến tất cả các nhà máy trên toàn quốc. Để sản xuất thì phải nhập khẩu nguyên liệu và như vậy, phải có ngoại tệ. Có hàng hóa rồi thì phải tính đến khâu phân phối. Theo chuyên gia này, chính sách kinh tế của cố Tổng thống Hugo Chavez đã làm cho ngành công nghiệp và hạ tầng cơ sở bị suy yếu nghiêm trọng: thiếu ngoại tệ, nông nghiệp và công nghiệp đình đốn và mạng lưới hậu cần, phân phối yếu kém.

Dưới thời Hugo Chavez, chính phủ đã từng bước thâu tóm các doanh nghiệp chính của đất nước. Phồn thịnh nhờ xuất khẩu dầu khí, chính quyền Venenzuela đã có thể bảo đảm sức mua ổn định cho người dân. Cố Tổng thống Venezuela cũng giải quyết được nhiều cuộc khủng hoảng qua việc tuyển dụng ồ ạt nhân công vào tập đoàn dầu lửa quốc gia lớn nhất – PDVSA. Đây là giải pháp tạm thời khi giá dầu lửa cao. Tình hình hiện nay đã khác.

Trong nhiều năm, chính phủ Venezuela liên tiếp nắm lại các phương tiện sản xuất. Để trở thành lãnh đạo các ngành kinh tế, không cần năng lực, chỉ cần thân cận với chính quyền. Cách lựa chọn này đã làm gia tăng nạn tham nhũng trong giới chính trị và doanh nghiệp.

Nếu như cố Tổng thống Chavez đã thành công trong việc duy trì được sự cân bằng mong manh giữa kinh tế và xã hội, thì người kế nhiệm là Tổng thống Maduro lại vất vả đối mặt với khủng hoảng.

 

Văn Bảo