Vì sao nhiều sản phẩm chất lượng vẫn loay hoay tìm đường vào siêu thị?

“Đủ ngon” nhưng chưa “đủ chuẩn” siêu thị

Cửa vào siêu thị đang ngày càng chặt chẽ, trong đó yêu cầu chuẩn hóa và truy xuất nguồn gốc là một trong những rào cản lớn. Để được bày bán, sản phẩm phải có mã số mã vạch theo chuẩn quốc tế GS1, dữ liệu đồng bộ để quản lý lô hàng, hạn sử dụng và nguồn gốc. Việt Nam hiện đã ban hành 35 bộ tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc nhưng nhiều cơ sở sản xuất nhỏ vẫn chưa đáp ứng được.

An toàn thực phẩm cũng là điểm nghẽn khiến hàng “trượt” cửa. Trong Tháng hành động vì An toàn thực phẩm 2025, Hà Nội đã kiểm tra 12.781 cơ sở, phát hiện 1.414 cơ sở vi phạm, xử phạt gần 12 tỷ đồng và buộc tiêu hủy sản phẩm trị giá hơn 5,3 tỷ đồng. Những con số này cho thấy tình trạng vi phạm vẫn phổ biến, nhất là với cơ sở nhỏ lẻ.

Một thực tế khác là kệ hàng siêu thị đã được lấp đầy bởi hàng Việt. Tỷ lệ hàng Việt tại hệ thống GO!/Big C hiện chiếm hơn 90%, tại WinMart/WinMart+ đạt 80–90%. Điều đó đồng nghĩa “chỗ trống” cho sản phẩm mới là rất hạn chế và sản phẩm muốn chen chân phải vượt chuẩn và có sự khác biệt rõ ràng.

Bên cạnh đó, chi phí thương mại cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp chùn bước. Mức chiết khấu, chi phí mở mã hàng, ký gửi, trưng bày trong siêu thị thường khá cao, đòi hỏi doanh nghiệp có năng lực tài chính và kế hoạch dòng tiền bài bản mới có thể trụ được.

Thực tế trên đang đặt ra câu chuyện không ít sản phẩm vốn “ngon – sạch – đẹp” vẫn bị loại bởi thiếu hồ sơ kỹ thuật số, tem truy xuất chuẩn GS1, hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo chuẩn quốc tế, quy cách nhãn mác đúng quy định và năng lực tài chính để gánh chi phí ban đầu.

Nhiều nông sản đạt chuẩn chất lượng vẫn loay hoay tìm đường vào siêu thị.

Cần chuẩn hóa – số hóa – chiến lược kênh

Theo chuyên gia trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc, điểm nghẽn lớn nhất hiện nay chính là “truy xuất toàn chuỗi”. Không chỉ dừng lại ở QR code trên bao bì, dữ liệu cần được đồng bộ xuyên suốt từ vùng nguyên liệu, khâu sản xuất, logistics cho tới quầy kệ. Việt Nam đã tham gia hệ thống GS1 từ năm 1995, chuẩn đã có sẵn, vấn đề chỉ còn là mức độ thực thi của doanh nghiệp.

Để vượt qua cửa siêu thị, doanh nghiệp cần triển khai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo các chuẩn quốc tế như HACCP hay ISO 22000. Đây không chỉ là điều kiện cần để vào kênh bán lẻ hiện đại mà còn là nền tảng để xây dựng niềm tin lâu dài với người tiêu dùng.

Các chuyên gia cho rằng, để vượt qua rào cản siêu thị, doanh nghiệp cần bắt đầu từ việc chuẩn hóa dữ liệu và mã số mã vạch. Việc đăng ký mã GS1, thiết lập hệ thống quản lý sản phẩm theo chuẩn quốc tế không chỉ giúp định danh hàng hóa mà còn tạo sự đồng bộ trong quản lý lô hàng, hạn sử dụng và logistics với hệ thống của nhà bán lẻ. Song song đó, xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo các chuẩn quốc tế như HACCP hoặc ISO 22000, coi đây là nền tảng để đáp ứng yêu cầu kiểm tra ngày càng khắt khe và tạo dựng niềm tin lâu dài với người tiêu dùng.

Nhãn mác sản phẩm cũng cần được rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo thể hiện đầy đủ thành phần, thông tin sản xuất, hạn sử dụng và hướng dẫn bảo quản theo đúng quy định. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến hàng hóa bị trả về hoặc loại khỏi kệ.

Một điểm mấu chốt khác là chiến lược kênh phân phối và tài chính. Doanh nghiệp phải chủ động tính toán chi phí chiết khấu, trưng bày và khuyến mãi ngay từ đầu; có thể chọn cách thí điểm tại một số hệ thống hoặc địa bàn trước khi mở rộng, đồng thời kết hợp đa kênh để giảm áp lực dòng tiền.

Không kém phần quan trọng là đầu tư vào bao bì và sự khác biệt của sản phẩm. Bao bì không chỉ cần đạt chuẩn về kích thước, tem nhãn, mã logistics mà còn phải truyền tải được “câu chuyện sản phẩm”, gắn với vùng nguyên liệu, yếu tố bền vững hay trách nhiệm xã hội để tạo dấu ấn và sức hút riêng giữa một thị trường mà hàng Việt đã chiếm tỷ lệ áp đảo.

Thanh Hiền