World Bank khuyến nghị chiến lược về thu hút nhân tài cho ngành bán dẫn Việt Nam

Báo cáo của World Bank được công bố tại Diễn đàn “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược” diễn ra chiều ngày 2/10/2025. Diễn đàn do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia- NIC (Bộ Tài chính) phối hợp với World Bank cùng các tập đoàn Qualcomm, Meta và Viện Tăng trưởng xanh toàn cầu (GGGI) tại Việt Nam tổ chức, thu hút sự tham dự của hơn 500 đại biểu trong nước và quốc tế.

Tại báo cáo này, World Bank phác thảo lộ trình để Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc World Bank tại Việt Nam, Campuchia, Lào chia sẻ về công thức “ba cộng một” gồm: nhân tài công nghệ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và liên kết chuỗi cung ứng, tất cả được gắn kết bởi yếu tố +1. Hành trình này đòi hỏi sự chung tay của chính phủ, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đại học-viện nghiên cứu và các đối tác quốc tế.

Hành trình này đòi hỏi sự chung tay của cả quốc gia, trong đó chính phủ, doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đại học-viện nghiên cứu, và các đối tác quốc tế đều đóng một vai trò thiết yếu.

“Ngân hàng thế giới cam kết huy động chuyên môn toàn cầu và nguồn lực tài chính để đồng hành với Việt Nam biến tầm nhìn thành kết quả cụ thể ngay từ bây giờ”- bà Mariam J. Sherman nói.

Theo WB, hiện 65% nhân tài công nghệ hàng đầu của Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài. “Nút thắt” lớn nhất hiện nay là tình trạng thiếu hụt trầm trọng cả về lượng và chất đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học trình độ cao.

Ngoài ra, hạ tầng nghiên cứu và phát triển R&D - từ công cụ thiết kế, năng lực tạo mẫu đến dây chuyền thí điểm còn thiếu; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo còn non trẻ…

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cùng các đại biểu thực hiện nghi thức công bố các sáng kiến triển khai Nghị quyết 57

World Bank đề xuất gói giải pháp trọng tâm gồm: Mở rộng, nâng cấp đào tạo sau đại học; nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên; thu hút nhân tài công nghệ người Việt ở nước ngoài về nước; xây dựng hạ tầng nghiên cứu và phát triển hiện đại; tăng cường liên kết với doanh nghiệp FDI để thúc đẩy chuyển giao tri thức và công nghệ.

Tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chỉ đạo NIC, 5 mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược phát huy vai trò kết nối trí tuệ Việt Nam toàn cầu, tìm kiếm nguồn lực, đẩy mạnh hợp tác công - tư và hợp tác quốc tế để giải quyết các thách thức trong nền kinh tế, hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng cho biết, Việt Nam luôn coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là "chìa khóa vàng", là yếu tố sống còn để vượt qua bẫy thu nhập trung bình và hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045.

"Muốn bứt phá, chúng ta phải dựa vào tri thức, công nghệ, nhân tài và thể chế tiên phong. Quan trong hơn, phải chủ động chứng minh năng lực tham gia vào toàn bộ các công đoạn của chuỗi giá trị toàn cầu, nắm bắt các chuẩn mực quốc tế"- Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cùng các đại biểu tham dự Diễn đàn “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược”

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các tập đoàn công nghệ và tổ chức quốc tế tiếp tục đồng hành với Việt Nam, cùng phát triển các sản được nghiên cứu, thiết kế và sản xuất bởi người Việt Nam, cho người Việt Nam và người tiêu dùng trên toàn thế giới.

Tại Diễn đàn, lễ công bố các sáng kiến nhằm triển khai Nghị quyết 57, do NIC và 5 mạng lưới đổi mới sáng tạo trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, an ninh mạng, lượng tử, hàng không vũ trụ và UAV… đã diễn ra.

Diễn đàn là một dấu mốc quan trọng, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong việc xây dựng nền kinh tế tự chủ, có năng lực cạnh tranh cao dựa trên đổi mới sáng tạo. Các phiên thảo luận đã mở ra nhiều cơ hội hợp tác thiết thực, kết nối nguồn lực trong và ngoài nước, góp phần đưa Việt Nam tiến nhanh và bền vững trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Lê Kim Liên