Xu hướng giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 và những đối sách của Việt Nam

1. Dự báo diễn biến giá xăng dầu thế giới năm 2025

Việc tăng, giảm hàng hóa, dịch vụ trên thị trường nói chung phụ thuộc quan hệ cung-cầu hàng hóa, dịch vụ trên thị trường. Vì vậy, vấn đề đặt ra muốn xem xét diễn biến tăng hoặc giảm giá cả một loại hàng hóa, dịch vụ nào đó trên thị trường, người ta không thể không nghiên cứu mối quan hệ cung, cầu của nó. Nghiên cứu diễn biến giá xăng dầu thế giới năm 2025 cũng vậy.

1.1. Tình hình cung xăng dầu trên thế giới năm 2025

Được biết năm 2025, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và nhóm OPEC+ đã gia tăng sản lượng khai thác dầu. Các tổ chức tài chính lớn như: Barclavs, ING và Standard Chartered mới đây đã đồng loạt hạ dự báo giá dầu trong trung hạn. Thể hiện ở chỗ trong phiên giao dịch ngày 05/05/2025, tại thị trường châu Á, giá dầu thế giới có lúc giảm tới hơn 4,0% sau khi OPEC) và nhóm OPEC+ quyết định tăng sản lượng khai thác dầu tháng thứ II liên tiếp, bổ sung thêm khoảng 411.000 thùng mỗi ngày trong tháng 06/2025.

Không chỉ các nước OPEC mà cả các nước thuộc OPEC+ cũng tăng sản lượng khai thác trong tháng 04/2025 và tháng 05/2025 là 549 thùng/ngày, nâng mức cung dầu của thế giới từ tháng 04-tháng 06/2025 lên 960 thùng/ngày, tương đương 44% lượng cắt giảm tự nguyện 2,2 triêu thùng/ngày mà các nước OPEC+ đã nhất trí trong các đợt cắt giảm từ năm 2022. Các nước OPEC và OPEC+ tăng sản lượng khai thác dầu từ tháng 04 - tháng 06/2025 bắt nguồn từ những lý do sau đây:

Một là, các nước OPEC và OPEC+ dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu dự kiến sẽ tăng, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang trên đà phục hồi, nhu cầu đi lại, du lịch ngày càng tăng.

Hai là, việc tăng sản lượng sẽ giúp ổn định thị trường dầu mỏ, tránh tình trạng giá dầu tăng quá cao gây bất ổn cho nền kinh tế thế giới.

Ba là, một số thành viên OPEC+ có thể muốn tăng sản lượng để tăng doanh thu, đặc biệt trong bối cảnh giá dầu thế giới giảm.

Lẽ đương nhiên, việc tăng khả năng khai thác dầu của các nước OPEC và OPEC+ từ tháng 04 - tháng 06/2025 làm cho nguồn cung xăng dầu sẽ dồi dào. Đây là yếu tố có tác động đến giảm giá xăng dầu trên thị trường thế giới, nếu như tác động của các yếu tố khác không đáng kể.

1.2. Cầu xăng dầu trên thị trường thế giới năm 2025

Một cách tổng quát nhu cầu xăng dầu của thế giới năm 2025 sẽ chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như: tình hình kinh tế toàn cầu; chính sách năng lượng của các quốc gia và sự thay đổi thói quen tiêu dùng. Ngoài ra còn phụ thuộc rất lớn bởi các yếu tố địa chính trị như chiến sự giữa Nga-Ukraine; căng thẳng ở Trung Đông.

Cụ thể, về tình hình kinh tế toàn cầu:

Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 sẽ đạt mức 2,8%, giảm 0,5 điểm phần trăm so với dự báo trước đó; do có nhiều rủi ro ngày càng tăng như xung đột ở Ukraine, Trung Đông, chủ nghĩa bảo hộ thương mại ngày càng phổ biến, nhất là ở các nền kinh tế lớn như Mỹ, lạm phát vẫn còn dai dẳng. Tóm lại, từ các yếu tố trên, IMF cho rằng năm 2025, tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ chậm lại. Kinh tế tăng trưởng chậm lại, điều này có nghĩa là nhu cầu xăng dầu không cao hơn so với khi tăng trưởng kinh tế cao.

WB dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt mức 2,3%, mức thấp nhất kể từ năm 2008. Theo WB, nguyên nhân chủ yếu làm cho tăng trưởng GDP của thế giới năm 2025 thấp là do các rào cản thương mại và những bất ổn về môi trường chính sách ở các nước, nhất là Mỹ. WB cho rằng kể từ đầu tháng 04/2025, rối loạn tăng trưởng kinh tế đã đẩy giá cả hàng hóa lao dốc, đặc biệt là giá xăng dầu giảm sâu một mặt do nhu cầu tiêu thụ yếu ớt, mặt khác, do các nước OPEC và OPEC+ gia tăng khai thác sản lượng dầu thô từ tháng 04-tháng 06/2025.

- Liên Hợp Quốc cho biết, năm 2025, kinh tế thế giới có thể giảm được áp lực lạm phát, việc nới lỏng chính sách tiền tệ ở nhiều nước có thể mang lại sự phục hồi kinh tế thế giới một cách khiêm tốn, song vẫn còn nhiều rủi ro cho quá trình phục hồi xuất phát từ xung đột địa chính trị, sự căng thẳng thương mại gia tăng và chi phí cho vay cao ở nhiều quốc gia. Theo Liên Hợp Quốc, những thách thức này đặc biệt nghiêm trọng ở các quốc gia có thu nhập thấp, dễ bị tổn thương, nơi mức tăng trưởng mong manh và dưới mức trung bình có nguy cơ làm suy yếu việc đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc. Tóm lại, tuy Liên Hợp Quốc nhìn tình hình tăng trưởng kinh tế thế giới năm 2025 có phần lạc quan hơn, song vẫn thừa nhận nền kinh tế thế giới còn nhiều thách thức, làm cho quá trình phục hồi nền kinh tế chậm hơn so với trước những năm có dịch COVID-19.

Chính sách năng lượng của các nước trên thế giới năm 2025: Một cách tổng quát có thể thấy chính sách năng lượng của các nước trên thế giới năm 2025 là “tập trung vào việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, giảm thiểu khí thải carbon và tăng cường an ninh năng lượng. Các xu hướng chính bao gồm: đầu tư lớn vào năng lượng sạch, sự phát triển của năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời, điện gió, và sự cạnh tranh giữa các nguồn năng lượng.”. Chính sách năng lượng này phần nào giảm bớt nhu cầu về xăng dầu trong sản xuất và tiêu dùng của các quốc gia đã và đang triệt để thực hiện chính sách năng lượng kể trên trong năm 2025 và những năm tiếp theo.

Sự thay đổi thói quen tiêu dùng năng lượng ở các quốc gia: Hướng đến việc tiết kiệm thu nhập và cải thiện môi trường sống người dân, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị, kinh tế, xã hội ở hầu hết quốc gia trên thế giới đều đã có sự thay đổi thói quen tiêu dùng năng lượng theo hướng tích cực. Đó là việc thực hiện các hành động nhỏ nhưng mang lại hiệu quả vô cùng lớn trong giảm thiểu năng lượng tiêu thụ hàng ngày. Một trong những nguồn năng lượng được tạo ra từ việc tiêu thụ xăng dầu, nhất là ở các quốc gia chưa có nhiều đổi mới trong chính sách năng lượng. Do đó, việc thay đổi thói quen tiêu dùng năng lượng ở một góc độ nào đó cũng làm giảm nhu cầu xăng dầu.

Tóm lại, trên đây là những yếu tố có thể làm giảm nhu cầu tiêu dùng xăng dầu trong năm 2025 của thế giới. Song lại có các yếu tố khác có thể làm tăng nhu cầu xăng dầu của thế giới năm 2025. Đó là sự xung đột giữa Nga và Ukraine, sự bất ổn về địa chính trị ở Trung Đông. Song tác động của yếu tố này làm tăng nhu cầu xăng dầu của thế giới năm 2025 so với các yếu tố làm giảm nhu cầu là không đáng kể.

Như vậy, quan hệ giữa cung và cầu xăng dầu năm 2025 của thế giới là cung tăng, cầu giảm dẫn đến giá cả xăng dầu trên thị trường thế giới năm 2025 giảm. Tình hình thực tế giá xăng, dầu từ tháng 04-tháng 06/2025 đã minh chứng cho điều đó.

2. Ảnh hưởng của sự giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và giá cả hàng hóa, dịch vụ nói riêng

Về tổng thể, Việt Nam là nước nhập khẩu xăng dầu ròng tới 65-70%, nên có thể nói, việc giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 mang lại một số ảnh hưởng tích cực và tiêu cực đối với nước ta. Về mặt tích cực, giá xăng dầu thế giới giảm sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho các ngành sản xuất, đặc biệt là các ngành sử dụng nhiều năng lượng như vận tải, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp. Điều này có thể dẫn đến việc giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế và giảm áp lực lạm phát.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng sẽ được hưởng lợi từ việc giá xăng dầu giảm, tăng khả năng chi tiêu cho các mặt hàng khác. Tuy nhiên, bên cạnh ảnh hưởng tích cưc, việc giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 cũng có những bất lợi đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cũng như doanh nghiệp khai thác dầu thô của Việt Nam.

Có thể nói khi giá xăng dầu thế giới giảm sâu, doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, nông nghiệp của Việt Nam là những doanh nghiêp có lợi nhất vì chi phí xăng, dầu trong các doanh nghiệp này chiếm tỷ trọng lớn trong giá vốn. Việc giảm được chi phí xăng, dầu trong giá vốn tạo cơ hội cho doanh nghiêp này giảm giá thành, giá bán, nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước, mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh, nâng cao lợi nhuận. Ngoài ra, đối với người dân, thu nhập cá nhân tăng do tiết kiệm chi tiêu từ việc sử dụng năng lượng và hàng hóa giá rẻ.

Tuy nhiên, bên cạnh tác động tích cực, việc giảm sâu giá xăng dầu thế giới năm 2025 cũng có những bất lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và ngành khai thác dầu khí của Việt Nam. Lợi nhuận của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu sụt giảm. Người ta dự tính với mức giảm giá bình quân các mặt hàng xăng dầu ngày 10/04/2025 là 1.460 VND/lít thì Petrolimex ước lỗ gần 1.000 tỷ VND.

Với những kết quả kinh doanh hạn chế trong quý I/2025 của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu kèm theo khó khăn của nền kinh tế do bất ổn từ các cuộc chiến thương mại trên thế giới, năm 2025 được dự báo sẽ là một năm bất ổn và có nhiều khó khăn đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Cùng với những khó khăn của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, năm 2025, các nhà máy lọc dầu cũng bị ảnh hưởng lớn do việc giá xăng dầu thế giới giảm. Lợi nhuận quý I/2025 của Công ty cổ phần Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR) được dự báo giảm 02 con số do crack spread (mức chênh lệch giữa giá dầu thô và giá sản phẩm tinh chế từ dầu) của xăng, diesel và nhiên liệu phản lực tại châu Á giảm lần lượt 13%, 7% và 18% từ đầu năm đến nay.

3. Đối sách của Việt Nam trong bối cảnh năm 2025 giá xăng dầu thế giới giảm

Phát huy những ảnh hưởng tích cực, hạn chế những bất lợi, đó là đối sách chủ yếu khi giá xăng dầu thế giới giảm sâu năm 2025.

3.1. Những đối sách phát huy ảnh hưởng tích cực của việc giảm giá xăng, dầu thế giới năm 2025

Trong thực tế sẽ có nhiều cách thức để phát huy ảnh hưởng tích cực của việc giảm giá xăng dầu trên thế giới trong năm 2025, song với những hiểu biết có hạn, tôi xin được trình bày một số cách thức sau đây:

Một là, về phía doanh nghiêp sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, vận tải..., các tổ chức sản xuất, kinh doanh vốn có tỷ trọng chi phí xăng dầu trong giá vốn cao nên tận dụng cơ hội khi giá xăng dầu thế giới giảm làm cho giá xăng dầu trên thị trường nội địa giảm theo để mở rộng sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm ra thị trường quốc tế nhằm tăng lợi nhuận cho đơn vị. Đương nhiên, để có thể mở rộng sản xuất, kinh doanh, đòi hỏi các đơn vị phải nghiên cứu, đổi mới quy trình sản xuất, đổi mới công nghệ, tăng cường công tác quản lý các nguồn lực phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhất là quản lý nguồn lực tài chính của đơn vị, đồng thời cần tích cực tiến hành tiếp cận thị trường trong và ngoài nước để có nhiều đơn đặt hàng.

Hai là, về phía Nhà nước, các cơ quan hữu quan, một mặt cần có biện pháp quản lý giá bảo đảm cho giá xăng dầu trên thị trường Việt Nam tương thích với giá xăng dầu thế giới trong năm 2025 và những năm tiếp theo. Mặt khác nghiên cứu áp dụng các chính sách khuyến khích, ưu tiên đối với doanh nghiệp, các tổ chức sản xuất, kinh doanh mở rộng quy mô sản xuất, nhất là áp dụng chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ có lợi cho các đơn vị mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, gia tăng số lượng và chất lượng sản phẩm xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

3.2. Một số đối sách giảm thiểu ảnh hưởng bất lợi đối với doanh nghiêp, các tổ chức kinh doanh xăng dầu và các tổng công ty khai thác, chế biến dầu khí của Việt Nam

Như phần trên đã chỉ ra những bất lợi đối với doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và các đơn vị khai thác, chế biến dầu khí Việt Nam khi giá xăng dầu thế giới giảm sâu là giảm sút lợi nhuận. Nhằm hạn chế sự giảm sút lợi nhuận của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, công ty thăm dò, khai thác chế biến dầu khi Việt Nam khi giá xăng dầu thế giới giảm mạnh trong năm 2025, có thể nghiên cứu, thực hiện các biện pháp chủ yếu sau đây:

Một là, tối ưu hóa chi phí sản xuất, kinh doanh bằng cách:

- Giảm chi phí khai thác. Để giảm chi phí khai thác có thể dừng hoặc giảm khai thác các mỏ có chi phí cao, tập trung khai thác những mỏ có chi phí thấp hơn.

- Tiết kiệm chi phí vận hành bằng cách tinh gọn bộ máy, tối ưu hóa quy trình, áp dụng công nghệ để giảm chi phí quản lý, bảo trì, sửa chữa.

- Đàm phán giá nhập khẩu thông qua thương lượng với nhà cung cấp để có được giá xăng dầu nhập khẩu tốt nhất, tận dụng các cơ hội thị trường để mua vào khi giá thấp.

Hai là, đa dạng hóa sản phẩm và thị trường bằng cách:

- Nâng cao chất lượng sản phẩm. Để nâng cao chất lượng sản phẩm cần đầu tư vào công nghệ sản xuất các sản phẩm xăng dầu có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.

- Phát triển sản phẩm thay thế xăng dầu như các loại nhiên liệu sinh học, năng lượng tái tạo...

- Mở rộng thị trường xuất khẩu các sản phẩm xăng dầu tinh chế, sản phẩm hóa dầu để đa dạng hóa nguồn thu.

Bà là, nâng cao hiệu quả quản lý bằng cách quản lý chặt chẽ lượng xăng dầu tồn kho để tránh lãng phí, giảm thiểu rủi ro khi giá cả biến động; quản lý rủi ro nên vận dụng các công cụ phòng ngừa rủi ro tài chính; áp dụng các công nghệ quản lý hiện đại để tối ưu hóa quy trình kinh doanh, giảm chi phí và tăng tính hiệu quả.

Bốn là, tận dụng các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Việt Nam coi xăng dầu là mặt hàng chiến lược đối với quá trình phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Bởi đó, mọi biến động của giá xăng dầu trên thị trường làm bất lợi cho hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh xăng dầu đều được Nhà nước hết sức quan tâm, đưa ra những chính sách hỗ trợ thích hợp như chính sách ưu đãi thuế, lệ phí; chính sách hỗ trợ tài chính của Nhà nước; chính sách hỗ trợ pháp lý liên quan đến hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh xăng dầu. Các đơn vị khai thác, chế biến, kinh doanh xăng dầu cần triệt để tận dụng các chính sách đó để giải quyết những khó khăn, thách thức khi giá xăng dầu thế giới giảm mạnh, nhằm hạn chế sự giảm sút về lợi nhuận của đơn vị.

Tóm lại, trên đây là một số biện pháp cơ bản nếu được nghiên cứu vận dụng một cách đồng bộ, linh hoạt chắc chắn sẽ góp phần quan trọng giảm thiểu sự giảm sút lợi nhuận của các đơn vị khai thác, chế biến, kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam khi giá xăng dầu thế giới giảm mạnh.

Kết luận

Các tổ chức kinh tế, tài chính quốc tế trên cơ sở nghiên cứu diễn biến quan hệ cung cầu đều cho rằng giá xăng dầu thế giới năm 2025 sẽ giảm sâu. Và dự báo đó đã trở thành hiện thực nếu xem xét sự giảm sút giá xăng dầu thế giới từ tháng 04-tháng 06/2025. Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở nên sự sụt giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 sẽ ảnh hưởng đến nước ta trên hai khía cạnh tích cực và tiêu cực.

Bài viết đã đi sâu trình bày xu hướng giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025, phân tích những ảnh hưởng tích cực, tiêu cực của xu hướng đó đối với Việt Nam và tham mưu thêm một số đối sách nhằm phát huy mặt tích cực, khắc phục mặt tiêu cực của xu thế giảm giá xăng dầu thế giới năm 2025 ở Việt Nam.

Tài liệu tham khảo:

1. Nguyễn Phương (05/2025), Nhiều tổ chức quốc tế hạ dự báo giá dầu trong năm 2025 (https://kinhtedothi.vn/nhieu-to-chuc-quoc-te-ha-du-bao-gia-dautrong-nam 2025.694333.html)

2. Diễm Ngọc (02/2025), Điều gì tác động đến thị trường dầu thô năm 2025? (https://diendandoanhnghiep.vn/dieu-gi-tac-dong-den-thi-truong-dau-tho nam-2025-10149415.html)

3. Nguyễn Hoàng Yến (2017), Khai thác, chế biến dầu khí Việt Nam: Thách thức và giải pháp (https://nangluongvietnam.vn/khai-thac-che-bien-dau-khi viet-nam thach-thuc-va-giai-phap-ky-2-19187.html)

PGS. TS. Lê Văn Ái - nguyên Giảng viên Học viện Tài chính