Yêu cầu quy trình giám định rệp sáp vảy đỏ gây hại cây trồng theo TCVN 12709-2-20:2024

Bệnh rệp sáp đang là nỗi băn khoăn lớn của nhiều bà con nông dân hiện nay. Loài côn trùng này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và hiệu quả của cây trồng. Cùng tìm hiểu một số cách diệt rệp sáp từ các chuyên gia để có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Rệp sáp còn có tên gọi khác là Planococcus citri, chúng ký sinh và phá hoại trên nhiều loại cây trồng và đặc biệt là những loại quả có múi như (cam, quýt, cà phê, bưởi, điều,...). Bên cạnh đó chúng còn gây hại đến 70 loại cây trồng khác nhau, gây thiệt hại nặng nề cho ngành nông nghiệp.

Vòng đời của một con cái thường trong khoảng 115 ngày và con đực trong thời gian ngắn 27 ngày. Theo đó rệp sáp cái sinh sản vô cùng nhanh chóng, mỗi lần đẻ có thể lên đến 200 - 250 quả. Thời tiết nắng nóng là thời gian thích hợp nhất cho loài côn trùng này sinh sôi và phát triển với tỷ lệ trứng nở vào mùa hè lên đến 91%. 

Do đó để nhận biết cách diệt rệp sáp và có biện pháp phòng ngừa sớm nên áp dụng Tiêu chuẩn TCVN 12709-2-20:2024 Quy trình giám định côn trùng hại thực vật - Phần 2-20: Yêu cầu với quy trình giám định rệp sáp vảy đỏ do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với quy trình giám định rệp sáp vảy đỏ Tây Ấn Selenaspidus articulatus (Morgan).

Rệp sáp vảy đỏ Tây Ấn gây ra nhiều tấc hại cho cây trồng và hoa quả. Ảnh minh họa

Trước tiên khi tiến hành thử nghiệm nên sử dụng thiết bị, dụng cụ phòng thí nghiệm thông thường và các thiết bị, dụng cụ kính lúp soi nổi có thước đo, có độ phóng đại từ 10 lần đến 40 lần. Kính hiển vi có thước đo, có độ phóng đại từ 40 lần đến 1.000 lần. Bàn gia nhiệt có dải nhiệt từ 20°C đến 100°C. Tủ định ôn có thể vận hành ở nhiệt độ từ 0°C đến 50 °C. Túi đựng mẫu, tủ lạnh vận hành từ âm 10 °C đến 5°C...Lưu ý chỉ sử dụng các hóa chất loại tinh khiết phân tích và nước cất, trừ khi có quy định khác.

Yêu cầu quy trình lấy mẫu nên theo TCVN 12709-1:2019. Yêu cầu về xử lý mẫu hàng hóa nghi nhiễm rệp sáp vảy đỏ Tây Ấn nên đặt mẫu hàng hóa trong hộp nhựa hoặc túi đựng mẫu bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh. Phía ngoài hộp nhựa hoặc túi đựng mẫu có dán nhãn ký hiệu mẫu. Trước khi giám định hoặc bảo quản, rệp sáp vảy được làm chết bằng phương pháp xử lý lạnh hoặc bằng dung dịch cồn Ethanol 70%.

Xử lý lạnh các mẫu rệp sáp vảy thu được cho vào trong túi đựng mẫu hoặc ống tuýp nhựa có nắp để trong ngăn đá tủ lạnh từ 1 giờ đến 3 giờ. Xử lý bằng dung dịch cồn Ethanol 70,% sau đó cho mẫu rệp sáp vảy vào ống tuýp nhựa có nắp có chứa dung dịch cồn Ethanol 70 %.

Đối với trưởng thành rệp sáp vảy đỏ Tây Ấn mẫu giám định và mẫu lưu sau giám định được cho vào ống tuýp nhựa có nắp chứa dung dịch cồn Ethanol 70% hoặc dung dịch Formalin - glycerol (FG) hoặc dung dịch tổng hợp. Chuyển ống tuýp nhựa có chứa mẫu vào lọ thủy tinh nút mài đặt trong hộp đựng mẫu. Các mẫu được lưu giữ trong phòng tiêu bản có nhiệt độ nhỏ hơn 20°C, ẩm độ không quá 50% hoặc trong tủ định ôn.

Đối với tiêu bản lam tiêu bản lam được dán nhãn, giữ trong hộp đựng tiêu bản lam và đặt trong phòng tiêu bản có nhiệt độ nhỏ hơn 20°C, ẩm độ không khí không quá 50%, hoặc trong tủ định ôn. Mẫu giám định được kết luận là loài rệp sáp vảy đỏ Tây Ấn Selenaspidus articulatus (Morgan) khi mẫu trưởng thành cái có đặc điểm hình thái phù hợp với các đặc điểm đã quy định.

Tiêu chuẩn này cũng nêu rõ, nội dung phiếu kết quả giám định gồm những thông tin cơ bản gồm thông tin về mẫu giám định; phương pháp giám định; kết quả giám định: tên khoa học của loài; người giám định/cơ quan giám định; Phiếu kết quả giám định chi tiết tham khảo theo TCVN 12709-1:2019.

An Dương