10 mặt hàng sẽ nằm trong diện bình ổn giá

Đưa thịt lợn và sữa cho người cao tuổi vào danh mục bình ổn giá

Mới đây, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Giá (sửa đổi); đồng thời Quốc hội thảo luận về dự thảo luật này. Theo đó, Luật Giá hiện hành quy định 11 hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, qua rà soát, đánh giá tình hình thực hiện trong thời gian qua và so với các tiêu chí tại Khoản 1 Điều 17 Dự thảo Luật: là hàng hóa, dịch vụ thiết yếu; có ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống người dân cho thấy một số mặt hàng không còn phù hợp.

Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá theo phụ lục trong dự thảo luật sẽ gồm 10 mặt hàng: Xăng, dầu thành phẩm; Khí dầu mỏ hóa lỏng; Sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi; sữa dành cho người cao tuổi; Thóc tẻ, gạo tẻ; Thịt lợn; Phân đạm; phân DAP; phân NPK; Thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản; Vaccine phòng bệnh cho gia súc, gia cầm; Thuốc bảo vệ thực vật; Thuốc phòng bệnh, chữa bệnh cho người thuộc danh mục thuốc chữa bệnh thiết yếu sử dụng tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Đối với mặt hàng điện hiện thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá (kể cả giá bán lẻ, bán buôn cũng như tại các khâu phát, truyền tải...). Việc định giá, điều chỉnh giá do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền định giá quyết định nên về cơ bản đã bao quát các mục tiêu về ổn định giá cả, tác động đến đời sống người dân, doanh nghiệp cũng như chính phương án kinh doanh của doanh nghiệp điện. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho đưa mặt hàng này ra khỏi Danh mục bình ổn giá.

Ý kiến của một số đại biểu đề nghị bổ sung sữa dành cho người cao tuổi và thịt lợn (thịt heo) vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá để đảm bảo cơ sở triển khai trong các trường hợp cũng như đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Qua rà soát, các mặt hàng này đáp ứng tiêu chí hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá quy định tại Dự thảo Luật. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho đưa mặt hàng này vào Danh mục bình ổn giá.

Những lý do nên duy trì Quỹ bình ổn giá xăng, dầu

Có ý kiến đề nghị bổ sung một số hàng hóa, dịch vụ vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá như trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19; lương thực, thực phẩm, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu, tại Nghị định 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế và Nghị định 07/2023/NĐ-CP đã quy định biện pháp kê khai giá đối với trang thiết bị y tế. Trong bối cảnh bình thường trước và sau đại dịch như hiện nay, mặt bằng giá trang thiết bị y tế là tương đối ổn định, cơ bản không biến động. Do vậy, xin không đưa mặt hàng này vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá. Đối với mặt hàng lương thực, thực phẩm, có ý kiến đề nghị bổ sung gạo nếp, các loại thịt, trứng, rau củ, dầu ăn, mì gói, các loại gia vị nấu ăn vào Danh mục. Trên cơ sở đánh giá tính thiết yếu và khả năng cung cầu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, các mặt hàng này có tính thị trường rất cao; gắn với quyền chủ động của các doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng này.

Riêng thịt lợn là mặt hàng có nhu cầu tiêu dùng lớn, cơ bản thiết yếu đối với người dân và nếu gặp sự cố về dịch bệnh, cung ứng... sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống người dân. Do vậy, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, xin bổ sung thịt lợn vào Danh mục. Các mặt hàng khác sẽ thực hiện bình ổn trong trường hợp khẩn cấp theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 18 của Dự thảo Luật. Đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu, nhiều ý kiến tán thành duy trì Quỹ bình ổn giá xăng, dầu; một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng, dầu. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, trong điều kiện hiện nay nên duy trì Quỹ bình ổn giá xăng, dầu vì:

Thứ nhất, Quỹ bình ổn giá xăng, dầu là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính.

Thứ hai, trong bối cảnh hiện nay việc bỏ Quỹ là chưa phù hợp vì: thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường; quản lý, điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thông qua giá cơ sở; chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước còn tương đối dài (hiện là 10 ngày); lượng dự trữ xăng dầu còn mỏng.

Thứ ba, thực tế cho thấy, khi giá xăng, dầu thế giới biến động thì Quỹ bình ổn đã phát huy vai trò “điều hòa”, góp phần giảm tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị cần đổi mới trong quản lý, điều hành giá mặt hàng xăng, dầu; đề cao tính công khai, minh bạch về thực trạng nguồn, việc sử dụng Quỹ, nâng cao tính kịp thời, hiệu quả trong điều hành, đồng thời đánh giá kỹ việc thực hiện Nghị định 95/2021/NĐ-CP; sớm đưa giá xăng, dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường.

Khánh Mai (t/h)