Áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại với thép cán nóng từ Trung Quốc tránh gian lận

Theo số liệu hải quan, năm 2024, lượng nhập khẩu thép cán nóng (HRC) đạt 12,6 triệu tấn, tăng hơn 33% so với năm trước đó. Trong khi đó, sản lượng sản xuất HRC trong nước đạt hơn 6,8 triệu tấn. Như vậy, lượng thép nhập khẩu gấp đôi lượng thép sản xuất trong nước. 

Được biết Việt Nam nhập khẩu sắt thép các loại từ Trung Quốc ngày càng nhiều sau đại dịch COVID-2021. Theo số liệu hải quan được Cục Phòng vệ Thương mại trích dẫn, lượng nhập khẩu thép cán nóng trong năm 2024 đã đạt 12,6 triệu tấn tăng hơn 33% so với năm 2023. Đặc biệt, sau khi Bộ Công Thương ra quyết định khởi xướng điều tra vụ việc này từ tháng 7/2024, lượng nhập khẩu thép cán nóng từ Trung Quốc vẫn tiếp tục gia tăng một cách đáng kể. 

Trước tình trạng này Bộ Công Thương đã ban hành quyết định áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế dao động từ 19,38-27,83%. Việc áp thuế chống bán phá giá là một biện pháp phòng vệ thương mại giúp cho thị trường thép phát triển lành mạnh, tránh tình trạng gian lận thương mại, đồng thời giúp các doanh nghiệp trong nước yên tâm đầu tư mở rộng sản xuất.

Việc áp thuế chống bán phá giá là một biện pháp phòng vệ thương mại giúp cho thị trường thép phát triển lành mạnh. Ảnh minh họa

Liên quan tới quyết định này, TS. Hoàng Ngọc Thuận, Giảng viên Đại học Ngoại thương Hà Nội cho biết: “Đối với mức thuế được áp dụng, cơ quan điều tra đã tính toán và cân nhắc rất kỹ càng dựa trên các bằng chứng thu thập được trong quá trình điều tra. Mức thuế này chúng tôi đánh giá khá phù hợp. Quan điểm của chúng tôi vẫn là phải căn cứ trên thực tế của hành vi bán phá giá và khi hành vi bán phá giá đến đâu, chúng ta sẽ áp mức thuế chống bán phá giá đến đó để đảm bảo môi trường công bằng và lành mạnh nhất có thể”.

Ông Hồ Hữu Tuấn Hiếu, chuyên gia chiến lược đầu tư của Trung tâm Phân tích và Tư Vấn Đầu Tư SSI cho biết, trong năm 2024, giá thép của Trung Quốc thấp hơn giá thép trung bình của Việt Nam khoảng 7-8% nên mức thuế 19,38-27,83% là đủ để giảm bớt áp lực rất nhiều từ thép Trung Quốc.

Theo ông Hồ Hữu Tuấn Hiếu, đây là thông tin tốt cho các doanh nghiệp lớn sản xuất HRC trong nước như Formosa Hà Tĩnh và Hòa Phát. Đối với Hòa Phát, áp lực từ thép HRC nhập khẩu của Trung Quốc trong năm 2024 rất lớn. Theo số liệu SSI cập nhật, bốn quý liên tiếp Hòa Phát suy giảm sản lượng HRC trong bối cảnh tất cả mặt hàng khác của Hòa Phát có mức tăng trưởng dương.

Ông Hồ Hữu Tuấn Hiếu cũng cho rằng khi có một hàng rào thuế quan đối với sản phẩm này, giảm bớt áp lực giá rẻ thì sẽ đảm bảo triển vọng tiêu thụ HRC của Hòa Phát tốt hơn. Trong tương lai, những sản phẩm của nhà máy Dung Quất 2 sẽ đảm bảo Hòa Phát tăng trưởng sản lượng tốt, ít nhất 25-30%.  

Theo ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ Thương mại, Bộ Công Thương: “Việc khởi xướng điều tra và áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại dựa trên căn cứ hành vi cạnh tranh không công bằng và có hiện tượng bất thường của hàng nhập khẩu, gây ảnh hưởng tiêu cực đến ngành sản xuất trong nước. Hành vi cạnh tranh không công bằng như bán phá giá, nhận trợ cấp của Chính phủ nước ngoài hoặc có hiện tượng hàng hóa nhập khẩu gia tăng một cách bất thường”.

Giảm áp lực cạnh tranh với thép nguyên liệu nhập khẩu, cũng đồng nghĩa doanh nghiệp trong nước sẽ có thể gia tăng sản lượng của loại sản phẩm này. Bên cạnh đó, còn có điều kiện sản xuất thêm các mặt hàng thép thành phẩm có tính chính xác cao để cung cấp cho ngành công nghiệp hỗ trợ.

Còn theo ông Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam: “Về tương lai, công nghiệp hỗ trợ cực kỳ cần thiết, gọi chung là ngành công nghiệp vật liệu, tức là các loại thép để họ chế tạo. Có như thế họ mới chủ động được về giá thành sản xuất, tham gia chủ động vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Nếu như nhập khẩu hết, chúng ta trước hết phải nhập khẩu các máy chế tạo, vật liệu và đơn đặt hàng cũng của họ. Vậy chúng ta chỉ thuần túy là những người gia công chi tiết linh kiện”.

Bộ Công Thương khẳng định sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình, đảm bảo các biện pháp phòng vệ thương mại được thực hiện minh bạch và công bằng, tạo điều kiện cho nhà sản xuất trong nước phát triển bền vững.

An Dương (T/h)