Bác sĩ cảnh báo tác hại của chất sorbitol trong kẹo Kera với người mắc bệnh nền

Trước đó Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã thông tin kết quả kiểm nghiệm của kẹo rau củ Kera. Theo kết quả kiểm nghiệm của Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia báo cáo Cục An toàn thực phẩm, các chỉ tiêu về hàm lượng đạm, đường, chất béo, năng lượng tổng cơ bản phù hợp với bản tự công bố của sản phẩm, các chỉ tiêu an toàn về vi sinh vật, nấm, kim loại nặng..., đều không phát hiện hoặc nằm trong giới hạn an toàn.

Tuy nhiên, Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia phát hiện sản phẩm có chứa sorbitol - một chất tạo ngọt với hàm lượng 33,4 g/100g nhưng không ghi trên nhãn sản phẩm theo quy định.

Liên quan tới chất sorbitol, bác sĩ chuyên khoa 1 Bùi Hoàng Bích Uyên, Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á thành phố Hồ Chí Minh cho biết, sorbitol là một loại carbohydrate thuộc nhóm rượu đường (polyol), dạng lỏng màu trắng, không mùi, tan hoàn toàn trong nước, rượu, có vị ngọt dịu (60% độ ngọt của đường kính), nhưng cung cấp ít năng lượng hơn (2,6 kcal/g so với 4 kcal/g của đường sucrose).

Chất sorbitol thuộc nhóm phụ gia tạo vị ngọt, được phép sử dụng trong thực phẩm và thường được sử dụng làm chất tạo ngọt thay thế đường trong thực phẩm, dược phẩm và có tác dụng nhuận tràng khi sử dụng với liều cao. Tác hại của việc lạm dụng sorbitol đối với bệnh nhân mắc bệnh nền mạn tính là nghiêm trọng hơn đáng kể so với người bình thường. Các tác dụng phụ như mất nước, rối loạn điện giải và ảnh hưởng đến đường huyết có thể làm trầm trọng thêm các tình trạng bệnh lý sẵn có, dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Rối loạn điện giải có thể gây ra loạn nhịp tim, thậm chí là suy tim ở những người có bệnh nền. Mất nước có thể làm giảm thể tích máu, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, gây áp lực lên hệ thống tim mạch và có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy tim hoặc tăng huyết áp.

Mặc dù sorbitol ít ảnh hưởng đến đường huyết hơn đường thông thường, nhưng ở người tiểu đường, việc tiêu thụ nhiều sorbitol vẫn có thể làm tăng đường huyết, gây khó khăn trong việc kiểm soát bệnh.

Đối với người có nguy cơ hạ đường huyết, sorbitol không trực tiếp gây hạ đường huyết, nhưng các tác dụng phụ như tiêu chảy, mất nước có thể làm rối loạn cân bằng cơ thể và gián tiếp ảnh hưởng đến việc kiểm soát đường huyết.

Với bệnh nhân suy thận mạn tính hoặc có vấn đề về thận cần thận trọng đặc biệt vì khả năng cân bằng điện giải của cơ thể họ đã bị suy giảm. Mất nước và rối loạn điện giải do sorbitol có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận.

Những bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích đặc biệt nhạy cảm với sorbitol và có thể gặp phải các triệu chứng tiêu hóa nghiêm trọng hơn như tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi ngay cả khi dùng với liều lượng nhỏ.

Bác sĩ Uyên nhấn mạnh thêm, khi ăn sorbitol nhiều hơn 10 g/ngày, một số người có thể gặp tình trạng tiêu chảy, đau bụng, dù tỷ lệ mắc phải không cao. Khi tiêu thụ quá mức, đặc biệt trên 50g mỗi ngày, sorbitol có thể gây nhuận tràng, rối loạn tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy và mất cân bằng đường ruột. 

Cảnh báo thêm, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia công nghệ thực phẩm cho hay, việc một sản phẩm không công bố rõ thành phần là sai quy định về an toàn thực phẩm của Bộ Y tế. Về nguyên tắc, tất cả các sản phẩm đóng gói khi đưa ra ngoài thị trường phải công bố thành phần.

Cũng theo ông Thịnh, sorbitol hay còn gọi là glucitol, có công thức hóa học là C6H14O6. Đây là một chất thuộc nhóm phụ gia tạo vị ngọt. Sorbitol tồn tại dưới dạng chất lỏng màu trắng, vị ngọt, không mùi, tan trong nước hoặc rượu. Trong tự nhiên, sorbitol được tìm thấy trong các loại trái cây có vị ngọt. Trong sản xuất công nghiệp hiện nay, sorbitol chủ yếu được tạo ra từ glucose hóa với niken dưới nhiệt độ và áp suất cao của hydro.

Theo ông Thịnh, sorbitol là chất thuộc nhóm phụ gia tạo vị ngọt, được phép sử dụng trong thực phẩm với liều lượng cho phép theo tiêu chuẩn Việt Nam. Tuy nhiên, việc lạm dụng sorbitol có thể gây ra các hệ luỵ cho sức khoẻ. Chính vì thế, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) khuyến cáo người tiêu dùng cần đọc kỹ thành phần trên nhãn sản phẩm, kiểm soát lượng sorbitol nạp vào và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế nếu có dấu hiệu bất thường. 

 Vân Thảo (T/h)