Cảnh báo dầu ăn, gia vị giả: Chuyên gia chỉ cách nhận biết đơn giản

Đáng chú ý, mới đây, tại tỉnh Phú Thọ, lực lượng chức năng phát hiện và tạm giữ hơn 71.000 lít dầu ăn, khoảng 40 tấn mì chính (bột ngọt), 22 tấn hạt nêm và 9 tấn bột canh giả. Bước đầu, cơ quan điều tra xác định Công ty TNHH Famimoto Việt Nam đã đưa ra thị trường 118 tấn bột canh, 363 tấn hạt nêm và 144 tấn dầu ăn không đảm bảo chất lượng. Thông tin này khiến người tiêu dùng càng thêm lo lắng bởi hàng giả đã “len lỏi” vào bữa cơm hàng ngày của mỗi gia đình. 

Dầu ăn giả – mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe

Dầu ăn là nguồn cung cấp chất béo quan trọng trong nhóm dinh dưỡng chính, giúp cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể và đặc biệt quan trọng với sự phát triển của trẻ nhỏ. Thiếu dầu trong khẩu phần có thể khiến trẻ biếng ăn, chậm lớn, còi xương và dễ mắc bệnh.

Tuy nhiên, nếu sử dụng dầu ăn giả hoặc kém chất lượng, người tiêu dùng có nguy cơ đối mặt triệu chứng ngộ độc thực phẩm như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy. Về lâu dài, chúng có thể thúc đẩy quá trình lão hóa, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tổn thương mạch máu não.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: Dầu ăn là thành phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng nhưng nếu sử dụng quá nhiều cũng có thể dẫn tới thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, đái tháo đường và các bệnh tim mạch.

Theo ông, hiện tượng dầu ăn giả xuất hiện trên thị trường đang khiến nhiều người lo ngại. Loại dầu này thường được tái chế từ cặn dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, mỡ động vật thừa tại các lò mổ hoặc nhà hàng. Sau khi thu gom, chúng được “tinh chế” lại, trông giống như dầu ăn thông thường.

Dầu ăn giả – mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe.

Làm sao để phân biệt giàu ăn thật - giả?

Việc phân biệt dầu thật – giả bằng mắt thường là rất khó do công nghệ làm giả ngày càng tinh vi. Một số người có kinh nghiệm có thể nhận biết qua mùi và vị: dầu tốt thường không có mùi lạ, không ôi hay hôi, giữ được hương thơm đặc trưng của nguyên liệu như lạc, vừng... Ngoài ra, dầu chất lượng thường có màu vàng nhạt, sáng, trong suốt, không bị đục hoặc đen.

Theo Viện Kiểm nghiệm An toàn thực phẩm Quốc gia, dầu ăn tốt có độ sánh, mùi thơm nhẹ và không có tạp chất. Dầu kém chất lượng thường có mùi khét, tanh, hôi, xuất hiện cặn vẩn hoặc màu sắc bất thường. Khi nấu, dầu chất lượng không tạo váng, không kết tủa hoặc để lại các mảng trắng trên thực phẩm khi nguội.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh cũng chia sẻ một số cách nhận biết dầu ăn bị pha tạp đơn giản mà người tiêu dùng có thể áp dụng tại nhà:

Thử với i-ốt: Nhỏ vài giọt dung dịch i-ốt vào bát dầu ăn. Nếu xuất hiện màu xanh lam, có thể dầu đã bị pha trộn với tạp chất chứa tinh bột.

Kiểm tra bằng nhiệt: Đun nóng dầu đến khoảng 150°C rồi để nguội. Nếu thấy có cặn lắng, đó là dấu hiệu dầu bị pha tạp. Cặn càng nhiều chứng tỏ lượng tạp chất càng lớn.

Các bác sĩ khuyến cáo, để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng nên chọn mua dầu ăn từ các cửa hàng uy tín, có thương hiệu rõ ràng, còn hạn sử dụng, bao bì nguyên vẹn. Hạn chế ăn hàng quán vỉa hè – nơi có nguy cơ sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần. Ngoài ra, khi nấu ăn, tránh chiên rán ở nhiệt độ quá cao để giảm nguy cơ hình thành các chất gây hại. Dầu ăn nên được bảo quản ở nơi thoáng mát, trong chai thủy tinh hoặc lọ sành sạch, khô ráo. Tránh dùng chai kim loại hoặc để dầu nơi có ánh nắng trực tiếp, nhiệt độ cao.

Thanh Hiền (t/h)