Cảnh báo: Dùng thuốc điều trị Covid-19 có chứa corticoid cho trẻ F0 nguy cơ hỏng hệ tiêu hóa

Theo bác sĩ Nguyễn Đình Tỉnh, giảng viên bộ môn Nhi, khoa Y học lâm sàng, Đại học Y tế Công cộng, việc mua tích trữ hay tự sử dụng thuốc khi trẻ mắc Covid-19 hiện khá phổ biến.

Không ít cha mẹ lên mạng tìm đơn thuốc, sau đó áp dụng vào con mình. Một số phụ huynh tự ý cho trẻ sử dụng thuốc kháng sinh, các loại thuốc kháng viêm có chứa corticoid ngay sau khi phát hiện con mình mắc Covid-19.

Bác sĩ Nguyễn Đình Tỉnh cho hay corticoid (Glucocorticoid) là một loại thuốc chống viêm được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa trong một số bệnh lý. Trên thị trường có một số loại corticoid thường được sử dụng như: hydrocortisone, prednisolone, prednisone, methylprednisolone, betamethasone, dexamethasone...

Corticoid được chỉ định trong nhiều bệnh lý khác nhau như dị ứng, sốc phản vệ, các bệnh tự miễn (viêm khớp dạng thấp, lupus...), hen phế quản, dự phòng thải ghép, một số bệnh lý thận, ung thư...

Đối với bệnh nhi mắc Covid-19, theo hướng dẫn điều trị của Bộ Y tế, corticoid đường uống được sử dụng trong trường hợp người bệnh ở mức độ trung bình: có triệu chứng viêm phổi, nhịp thở khi nghỉ nhanh (trẻ < 2 tháng: ≥ 60 lần/phút, 2-11 tháng: ≥ 50 lần/phút, 1-5 tuổi : ≥40 lần/phút); SpO2: 94-95% khi thở khí trời.

"Việc lạm dụng corticoid trong điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính ở trẻ em (sốt, ho, sổ mũi) đã có từ trước đây, phần lớn ở trường hợp tự mua tại quầy thuốc, không được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa", bác sĩ Tỉnh cho hay.

Theo ông, cortioid có rất nhiều tác dụng phụ, đặc biệt khi sử dụng liều cao, kéo dài:

Ảnh hướng tới hệ tiêu hóa: Corticoid khi sử dụng liều cao, kéo dài, phối hợp cùng các thuốc giảm đau kháng viêm nonsteroid (NSAIDs), ví dụ: paracetamol, Ibuprofen có thể gây viêm niêm mạc dạ dày, loét dạ dày - tá tràng, niêm mạc dạ dày và thậm chí xuất huyết tiêu hóa.

Ảnh hưởng tới hệ nội tiết: Gây hội chứng Cushing, suy tuyến thượng thận.

Ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ do ức chế sự phát triển của xương và sụn. Cụ thể, chúng gây mất cân bằng tạo xương - hủy xương, giảm khả năng hấp thu canxi ở ruột non gây loãng xương.

Vì vậy, để tránh tình trạng sử dụng sai chỉ định và phòng tránh các tác dụng khi sử dụng, bác sĩ Tỉnh khuyến cáo phụ huynh chỉ sử dụng các thuốc corticoid khi có chỉ định của bác sĩ. Sử dụng đúng liều lượng của thuốc và thời gian sử dụng. Cha mẹ không tự ý tăng liều hay kéo dài thời gian sử dụng thuốc.

Ngoài ra, thuốc thường được uống vào buổi sáng, sau ăn no. Phụ huynh không để con bụng đói khi uống thuốc, tránh ảnh hưởng tới dạ dày. Cha mẹ cần thông báo tới các bác sĩ khi thấy có vấn đề sức khỏe trong điều trị để phát hiện sớm tác dụng phụ của thuốc, tránh được biến chứng nguy hiểm.

Liên quan tới tình hình trẻ mắc Covid-19, theo thống kê của Bộ Y tế, hiện nay số lượng trẻ mắc Covid-19 nhập viện tăng đột biến. Nếu như trước đây chỉ lẻ tẻ vài ca là trẻ em phải nhập viện, thì đợt này, số lượng bệnh nhi tăng nhanh từng ngày. Đa phần trẻ mắc Covid-19 phải nhập viện có triệu chứng như: Sốt cao liên tục, li bì, bỏ ăn, bỏ bú, co giật, một số trẻ suy hô hấp. Tuy nhiên tỷ lệ diễn biến nặng ở trẻ mắc Covid-19 thấp hơn so với người lớn. Tuy nhiên, khi số lượng ca mắc trong cộng đồng tăng nhanh, số trẻ em diễn biến nặng cũng sẽ tăng lên.

Theo các chuyên gia của Trung tâm bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương và Hội Thầy thuốc thuốc trẻ Việt Nam, khi con trẻ không may bị mắc Covid-19, các bậc cha mẹ cần phải hiểu rõ về bệnh để bình tĩnh chăm sóc trẻ. Phần lớn trẻ mắc virus SARS-CoV-2 không triệu chứng hoặc nhẹ với triệu chứng viêm đường hô hấp trên hoặc rối loạn tiêu hóa, hồi phục trong 1-2 tuần. Bệnh nhân thuộc nhóm nặng – nguy kịch chỉ chiếm 4%, thường trở nặng vào ngày thứ 5-8. Tuy nhiên, bệnh có thể có biến chứng và các triệu chứng của hội chứng viêm đa hệ thống hoặc "Covid-19 kéo dài" ở trẻ em – cần theo dõi sát.

Trẻ dưới 12 tháng tuổi và trẻ có các bệnh lý nền sau có nguy cơ cao diễn tiến nặng: Trẻ đẻ non, cân nặng thấp; béo phì, thừa cân; đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa; các bệnh lý ung thư, tim mạch, thần kinh; bệnh hô hấp, gan, thận mạn tính; suy giảm miễn dịch; các bệnh hệ thống; đang dùng corticoid, thuốc ức chế miễn dịch. Do đó, theo các bác sĩ, cha mẹ chăm sóc trẻ mắc Covid-19 cần hết sức thận trọng, tránh sử dụng các loại thuốc mà không có sự chỉ dẫn của y tế.

An Dương (T/h)