Cần lưu ý nguồn gốc, chất lượng sản phẩm dinh dưỡng khi sử dụng cho trẻ

Hậu quả nghiêm trọng từ chế phẩm không rõ nguồn gốc

Nhiều phụ huynh vì lo lắng con chậm lớn, đã tin vào các chế phẩm được giới thiệu là vitamin giúp tăng cân. Tuy nhiên, kết quả sau 2-3 tháng sử dụng không chỉ là sự tăng cân mà còn kèm theo những biểu hiện bất thường như giữ nước ở mặt, lông mọc rậm ở vùng lưng và gáy. Qua quá trình thăm khám và khai thác bệnh sử, các bác sĩ phát hiện rằng nhiều trường hợp này liên quan đến việc lạm dụng chế phẩm chứa corticoid, dẫn đến suy giảm chức năng tuyến thượng thận.

ThS.BS. Đỗ Gia Nam - Phó Trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nội tiết Trung ương chia sẻ rằng trong thời gian gần đây, khoa đã tiếp nhận gần chục trường hợp trẻ bị suy thượng thận. Điển hình là hai anh em trong cùng một gia đình, 5 tuổi và 7 tuổi, bị suy tuyến thượng thận sau khi sử dụng chế phẩm không rõ nguồn gốc được quảng cáo là vitamin.

Bệnh nhi nằm viện điều trị suy tuyến thượng thận. Ảnh: Báo Nhân dân

Xét nghiệm cho thấy suy giảm chức năng tuyến thượng thận hay hội chứng Cushing với triệu chứng bao gồm tăng cân nhanh, giữ nước, mặt nặng, và lông mọc rậm. Tuy nhiên, ở một số trẻ, các triệu chứng có thể không rõ ràng, làm chậm trễ việc chẩn đoán và điều trị.

Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp các vấn đề như thấp còi, teo cơ, loãng xương, loét dạ dày, và ức chế miễn dịch. Tình trạng này còn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như suy tuyến thượng thận vĩnh viễn.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này do lạm dụng thuốc glucocorticoid. Đây là loại thuốc có thể gây ra rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, ức chế trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận, và suy giảm khả năng sản xuất glucocorticoid nội sinh.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này do lạm dụng thuốc glucocorticoid. Đây là loại thuốc có thể gây ra rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, ức chế trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận, và suy giảm khả năng sản xuất glucocorticoid nội sinh.

Do đó, ThS.BS. Đỗ Gia Nam cảnh báo rằng phụ huynh cần thận trọng khi sử dụng các chế phẩm dinh dưỡng cho trẻ. Việc tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng. Ông khuyến cáo phụ huynh nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn dinh dưỡng hợp lý, thay vì nghe theo lời giới thiệu hoặc quảng cáo không có căn cứ.

Quy chuẩn đối với sản phẩm dinh dưỡng

Để đảm bảo an toàn cho trẻ, Bộ Y tế đã ban hành các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em. Các quy chuẩn này bao gồm QCVN 11-2:2012/BYT Quy chuẩn quốc gia đối với sản phẩm dinh dưỡng công thức với mục đích y tế đặc biệt cho trẻ đến 12 tháng tuổi; QCVN 11-1:2012/BYT Quy chuẩn quốc gia đối với sản phẩm dinh dưỡng công thức cho trẻ đến 12 tháng tuổi; QCVN 11-4:2012/BYT Quy chuẩn quốc gia đối với sản phẩm dinh dưỡng chế biến từ ngũ cốc cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi; QCVN 11-3:2012/BYT Quy chuẩn quốc gia đối với sản phẩm dinh dưỡng công thức với mục đích ăn bổ sung cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi.

Những quy chuẩn này quy định cụ thể về chất lượng và mức giới hạn chất nhiễm bẩn, đảm bảo an toàn cho sự phát triển khỏe mạnh của trẻ. Việc ghi nhãn sản phẩm phải tuân theo các quy định tại Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30 tháng 8 năm 2006 của Chính phủ về nhãn hàng hóa, cùng các văn bản hướng dẫn thi hành .

Việc lạm dụng thực phẩm tăng cân không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như hội chứng giả Cushing và suy tuyến thượng thận. Phụ huynh cần thận trọng, đưa trẻ đi khám chuyên khoa để được hướng dẫn dinh dưỡng an toàn, tránh tự ý sử dụng các chế phẩm không rõ nguồn gốc. Đồng thời, việc tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật và quy định về nhãn hàng hóa là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

(1). Hội chứng Cushing là một bệnh lý nội tiết do rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận, gây tăng mạn tính hormon glucocorticoid không kìm hãm được

Duy Trinh (t/h)