Chatbot AI: Sự hỗ trợ hiệu quả cho học tập của trẻ đi cùng với những rủi ro
Quyền riêng tư của trẻ em có thể bị đe dọa bởi chatbot AI
Cần bảo vệ trẻ em khỏi những thông tin xấu độc trên không gian mạng
Cảnh báo: Nội dung bạo lực kinh dị gắn mác dành cho trẻ em xuất hiện tràn lan trên Youtube
Tiềm ẩn nhiều rủi ro cho trẻ khi sử dụng Chatbot AI
Giờ đây, việc học trở nên hiệu quả hơn bao giờ hết với sự trợ giúp của các công cụ AI. Chatbot AI đã giúp việc điều hướng thông tin dễ dàng hơn không cần mở hàng chục tab và đọc vô số bài viết. Đối với trẻ em, điều này đặc biệt quan trọng với trí tò mò của trẻ và AI có thể giúp trẻ tương tác tốt hơn trong học tập.
Hơn nữa, AI cung cấp một nền tảng cho phép trẻ em trau dồi kỹ năng ngôn ngữ và thảo luận thoải mái mà không bị giới hạn thời gian, tuy nhiên, điều này cũng kèm theo những rủi ro.
Ông Noura Afaneh - nhà phân tích nội dung web của Kaspersky - đã chỉ ra một số rủi ro nhất định khi sử dụng Chatbot AI. Trong đó, ChatGPT đã lập kỉ lục với số lượng người dùng tăng nhanh nhất, nhưng lại không xác minh độ tuổi người dùng, điều này chính là mối đe dọa đối với quyền riêng tư dữ liệu của trẻ em.
Hơn nữa, đôi lúc những nội dung do ChatGPT cung cấp không hoàn toàn chính xác và dễ khiến người dùng tiếp nhận thông tin sai lệch. Trong đó, bao gồm tài liệu tham khảo giả mạo và những bài báo không tồn tại, điều này cũng góp phần khiến ChatGPT đã trở thành công cụ đạo văn cho một số học sinh.
Đã có những trường hợp đáng báo động khi các nữ sinh ở tuổi vị thành niên tham khảo ChatGPT về thông tin sức khỏe và kế hoạch ăn kiêng. AI cung cấp nhanh chóng những thông tin với kế hoạch chi tiết và lời khuyên cụ thể, tuy nhiên, những thông tin này không tham chiếu bất kỳ dữ liệu thực tế và chỉ là các tập hợp thông tin ngẫu nhiên trên mạng.
Ngoài ra, "My AI" của Snapchat cũng là một chatbot đang được trẻ em sử dụng nhiều vì ứng dụng cho phép người dùng từ 13 tuổi sử dụng mà không cần sự kiểm soát của phụ huynh, điều này đặt ra câu hỏi về quyền riêng tư của trẻ và việc ứng dụng lưu giữ dữ liệu của chúng. Một trong những rủi ro xảy ra là trẻ em sẽ lầm tưởng AI là người bạn thật sự và hành động theo lời khuyên của AI và những lời khuyên này "có thể bao gồm nội dung thiên vị, không chính xác, có hại hoặc gây hiểu nhầm".
Nhà chức trách Snapchat thừa nhận, có thể ứng dụng đã không đánh giá chính xác rủi ro về quyền riêng tư đối với trẻ em từ chatbot AI mà công ty đã ra mắt vào tháng 4 vừa qua. Văn phòng Ủy viên Thông tin (ICO) khẳng định nếu công ty Mỹ không thể giải quyết thoả đáng những lo ngại từ cơ quan quản lý, họ sẽ xem xét cấm ứng dụng AI này trên toàn lãnh thổ.
“Những phát hiện ban đầu trong cuộc điều tra cho thấy Snap không đánh giá đầy đủ và chính xác về những rủi ro liên quan quyền riêng tư của trẻ em và những người dùng khác, trước khi tung ra ứng dụng AI”, đại diện ICO cho hay.
Ở khía cạnh không phù hợp hơn, có vô số Chatbot AI được thiết lập để mang đến trải nghiệm "khiêu dâm". Những chatbot này mang lại những trải nghiệm ngôn ngữ rõ ràng cho người dùng, như cảm giác khi có bạn trai/bạn gái. Mặc dù một số chatbot yêu cầu xác minh độ tuổi nhưng điều này vẫn rất nguy hiểm vì trẻ em có thể chọn cách nói dối về tuổi của mình và những cách thức để ngăn chặn những trường hợp như vậy là chưa đủ.
Làm sao để trẻ sử dụng Chatbot AI an toàn?
Chatbot AI đóng vai trò như bạn bè với trẻ em trên môi trường Internet, nên việc cấm đoán sử dụng không phải lúc nào cũng là biện pháp bảo vệ tốt nhất. Theo các chuyên gia an ninh mạng của Kaspersky, các bậc phụ huynh hãy dùng các biện pháp sau:
Hướng dẫn trẻ em sử dụng Internet an toàn: Cung cấp kiến thức cho trẻ về sự an toàn và quyền riêng tư trực tuyến, để ngăn chặn việc chia sẻ thông tin cá nhân với người lạ, thậm chí cả chatbot.
Cùng con trải nghiệm Chatbot AI: Các bậc phụ huynh nên hướng dẫn con cách thức sử dụng, nâng cao nhận thức về những vấn đề nên hoặc không nên hỏi Chatbot AI.
Giám sát, kiểm soát và thiết lập cài đặt quyền riêng tư: Một trong những công cụ trực tuyến bảo vệ mạnh mẽ nhất dành cho phụ huynh là giải pháp bảo mật toàn diện. Ngoài ra, các ứng dụng dành cho việc nuôi dạy con cái trong thời đại công nghệ cung cấp nhiều tài liệu cần thiết để bảo vệ trẻ em trực tuyến.
Nhiều tính năng giúp cha mẹ cảm thấy an toàn khi con họ sử dụng Internet bao gồm lọc nội dung để chặn các trang web không phù hợp, quản lí thời gian sử dụng thiết bị để đảm bảo sự cân bằng lành mạnh, tìm kiếm an toàn để lọc và loại trừ nội dung độc hại.
Duy Trinh (t/h)