Chỉ dẫn địa lý lấy lại thương hiệu cho bưởi Đoan Hùng

Theo Cục sở hữu trí tuệ, chỉ dẫn địa lý (CDĐL) là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể. Danh tiếng của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý được xác định bằng mức độ tín nhiệm của người tiêu dùng đối với sản phẩm đó thông qua mức độ rộng rãi người tiêu dùng biết đến và chọn lựa sản phẩm đó.

 

Đoan Hùng tăng cường công tác bảo vệ thương hiệu bưởi đặc sản bằng dự án Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý. Ảnh minh họa

Chất lượng, đặc tính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý được xác định bằng một hoặc một số chỉ tiêu định tính, định lượng hoặc cảm quan về vật lý, hóa học, vi sinh và các chỉ tiêu đó phải có khả năng kiểm tra được bằng phương tiện kỹ thuật hoặc chuyên gia với phương pháp kiểm tra phù hợp. Khu vực địa lý mang chỉ dẫn địa lý có ranh giới được xác định một cách chính xác bằng từ ngữ và bản đồ.

Nhằm xây dựng vùng bưởi đặc sản huyện Đoan Hùng thành thương hiệu nổi tiếng, đảm bảo chất lượng, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ Phú Thọ đã triển khai dự án “Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý Đoan Hùng cho sản phẩm bưởi quả của tỉnh Phú Thọ”.

Phát triển CDĐL Đoan Hùng cho sản phẩm bưởi quả, góp phần hoàn thiện phương pháp xây dựng hệ thống tổ chức quản lý cho sản phẩm nông sản mang chỉ dẫn địa lý ở Việt Nam; mở rộng diện tích trồng bưởi đặc sản Đoan Hùng, đảm bảo duy trì chất lượng đặc thù phát triển danh tiếng, uy tín của sản phẩm.

Bưởi Đoan Hùng là loại cây trồng lâu năm, đặc trưng bởi hương vị thơm ngon, ngọt, mát, sản phẩm nổi tiếng có giá trị cao nhưng trong những năm qua, việc đầu tư nhất là phát triển thương hiệu chưa được quan tâm dẫn đến cây bưởi chưa phát triển mạnh, thu nhập và đời sống của người dân còn thấp, tình trạng hàng giả (không phải là sản phẩm chất lượng được bảo hộ chỉ dẫn địa lý) còn bày bán tràn lan làm cho người tiêu dùng mất niềm tin...

Tại thành phố Việt Trì, ngã ba Cát Lem (thị xã Phú Thọ), thậm chí ở cả thành phố Yên Bái cũng xuất hiện nhiều tấm biển quảng cáo ghi rất to "Đặc sản bưởi Đoan Hùng" nhằm thu hút người tiêu dùng và trên thực tế nhiều người tiêu dùng đã bị mắc lừa vì mua phải bưởi Đoan Hùng rởm.

Theo khảo sát và tổng hợp của cơ quan chuyên môn huyện Đoan Hùng, trước khi thực hiện dự án trồng bưởi đặc sản, cả huyện chỉ còn vài trăm cây bưởi được coi là bưởi đặc sản Đoan Hùng, trong đó có vài chục cây được tuyển chọn đủ tiêu chuẩn lấy mắt ghép, cành chiết phục vụ cho nhân giống để mở rộng vùng bưởi. Hiện, diện tích cây ra quả, cho sản phẩm đúng chất lượng bưởi đặc sản của Đoan Hùng chưa đầy 100 ha trong tổng số hơn 1.000 ha bưởi đặc sản của huyện.

Do số lượng ít, cộng với nhu cầu tiêu thụ nhiều nên hiện nay hầu hết những hộ có cây ra quả đúng chất lượng bưởi đặc sản đều được quản lý, số sản phẩm này đã có địa chỉ tiêu thụ, nên số quả "lọt" ra thị trường tự do là rất hiếm.

Để mua được Bưởi Đoan Hùng chính hiệu, các hộ kinh doanh nên dán tem chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bưởi quả Đoan Hùng; hình thức, nội dung của biển hiệu, logo, tem, nhãn đã thể hiện được những nét đặc trưng của sản phẩm đặc sản mang chỉ dẫn địa lý. Sau khi được dán tem, nhãn đã làm tăng trách nhiệm của người bán và tăng giá trị của quả bưởi, giá bán cao hơn từ 25-30% so với sản phẩm không dán tem chỉ dẫn địa lý.

Sản phẩm sau khi được dán tem, nhãn mác mang chỉ dẫn địa lý đưa ra tiêu thụ trên thị trường đã tạo ra tâm lý yên tâm cho người tiêu dùng và được đánh giá cao về cả chất lượng lẫn mẫu mã quả.

5 trong số 11 xã tại vùng trồng bưởi Đoan Hùng được chọn để thực hiện triển khai mô hình quản lý thí điểm chỉ dẫn địa lý, gồm các xã Chí Đám, Bằng Luân, Bằng Doãn, Quế Lâm và Ngọc Quan sau đó nhân rộng và áp dụng cho các xã khác. Trong quá trình thực hiện, Sở Khoa học và Công nghệ Phú Thọ đã tiến hành nghiên cứu thực trạng sản xuất và kinh doanh bưởi Đoan Hùng, cho kết quả cụ thể: chất lượng cây giống chưa đảm bảo, đã số các hộ trồng bưởi đều gặp khó khăn về vốn và lao động đầu tư cho canh tác bưởi, vấn đề quảng bá và quản lý chất lượng sản phẩm đang nhận được nhiều sự quan tâm của các hộ trồng bưởi... Từ đó, Sở Khoa học và Công nghệ Phú Thọ tiến hành xây dựng mô hình quản lý nội bộ đối với chỉ dẫn địa lý Đoan Hùng nhằm duy trì và phát triển danh tiếng, chất lượng sản phẩm bảo vệ quyền lợi các thành viên.

Hương Giang