Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo: Động lực then chốt đưa ngành nông nghiệp phát triển bền vững

Ngày 18/9/2025, tại Hà Nội, Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường”. Sự kiện nằm trong khuôn khổ Phiên chợ nông sản, đặc sản vùng miền năm 2025.

Còn nhiều rào cản cần tháo gỡ

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Minh Tiến- Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp, nhấn mạnh nông nghiệp Việt Nam trong suốt chặng đường phát triển đã đạt nhiều thành tựu to lớn, góp phần bảo đảm an ninh lương thực, ổn định xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và khẳng định vị thế quốc tế.

Ông Nguyễn Minh Tiến- Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp phát biểu tại Diễn đàn

Tuy nhiên, trước biến động của kinh tế toàn cầu, tác động gay gắt của biến đổi khí hậu, suy thoái tài nguyên và áp lực tiêu dùng xanh, ngành Nông nghiệp và Môi trường đang đứng trước những thách thức chưa từng có.

Trong bối cảnh đó, theo ông Tiến, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo chính là động lực then chốt, là con đường tất yếu để nông nghiệp Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, hiệu quả hơn, minh bạch hơn, xanh và bền vững hơn.

“Chuyển đổi số trong nông nghiệp và môi trường đã trở thành chủ trương nhất quán, từ định hướng chiến lược đến hành động cụ thể, mở đường cho các dự án, mô hình và chương trình thực tiễn”- ông Tiến khẳng định.

Thực tế, chuyển đổi số giúp DN, HTX, chủ thể OCOP nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh. Đồng thời, chuyển đổi số còn giúp DN tiếp cận khách hàng mới, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Sự thay đổi trong nhu cầu từ các công cụ số riêng lẻ sang một hệ sinh thái số đa chiều và tích hợp, cho thấy nhạy bén trong nhận thức về chuyển đổi số. Điều này đòi hỏi có những giải pháp thúc đẩy ứng dụng công nghệ số và đổi mới sáng tạo trong quản lý và phát triển chuỗi giá trị nông sản.

Theo các chuyên gia, rào cản chính trong chuyển đổi số nông nghiệp bao gồm chi phí đầu tư ban đầu cao, thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, và hạ tầng công nghệ yếu kém ở khu vực nông thôn, nơi kết nối internet và điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế.

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Kim Phúc - Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cũng chỉ rõ những thách thức lớn trong công tác chuyển đổi số ngành nông nghiệp. Đó là, chuyển đổi số mới tập trung ở doanh nghiệp lớn, hạ tầng viễn thông và thiết bị ở nông thôn còn yếu, nhân lực thiếu kỹ năng số, hệ thống dữ liệu ngành phân mảnh và thiếu liên thông.

Hiện nay, kinh tế số nước ta đang phát triển mạnh mẽ. Năm 2024, kinh tế số ước đóng góp 18,3% GDP, tăng trưởng trên 20% so với năm 2023 – cao gấp 3 lần tốc độ GDP chung và nhanh nhất Đông Nam Á. Mục tiêu năm 2025, tỷ trọng này sẽ đạt 20,5% GDP với doanh thu lĩnh vực kinh tế số nền tảng 52 tỷ USD. Đến 2030, Việt Nam kỳ vọng đạt mức 30–35% GDP, lọt top 30 toàn cầu về tỷ trọng kinh tế số.

Song song, thương mại điện tử bán lẻ đạt 25 tỷ USD năm 2024, tăng 20%, đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Thanh toán không tiền mặt tăng hơn 50% mỗi năm, số doanh nghiệp công nghệ số vượt 73.000, tăng trên 10% so với năm 2023.

Theo các chuyên gia, đây chính là nền tảng quan trọng để thúc đẩy thương mại nông sản trực tuyến, truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường cho nông nghiệp Việt Nam.

Nhân dịp này đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác giữa Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp và Trường Đại học Thương mại về tăng cường hợp tác trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền 2025

Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền 2025 đã khai mạc ngay trước khi Diễn đàn “Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp và bảo vệ môi trường” diễn ra.

Phiên chợ được tổ chức từ ngày 18 đến 21/9/2025, với quy mô 60 gian hàng trên diện tích 1.000m2, tại Khu Hội chợ Triển lãm giao dịch Kinh tế và thương mại, số 489 Hoàng Quốc Việt, phường Nghĩa Đô, Hà Nội.

Sự kiện quy tụ nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp, hội nông dân đến từ các tỉnh, thành trong cả nước như Hà Nội, Lạng Sơn, Lào Cai, Sơn La, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Nghệ An, Đăk Lăk…

Các đơn vị mang tới nhiều nông sản, đặc sản gắn liền với địa phương như na và sản phẩm từ Mác mật Lạng Sơn; trà Thái Nguyên; cá một nắng Quảng Ninh; sầu riêng, bơ, mãng cầu Đắk Lắk; cà phê, macca Lâm Đồng; gạo Séng Cù Lào Cai; gạo ST25 Sóc Trăng; cua Năm Căn, yến sào, nem chua Thanh Hóa…

Các sản phẩm trưng bày phần lớn được sản xuất theo hướng hữu cơ, nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ cao trong chế biến. Ngoài ra, nhiều sản phẩm làng nghề truyền thống, sản phẩm OCOP đạt 3 – 5 sao cũng góp mặt, mang đến cho người tiêu dùng sự lựa chọn phong phú.

Khai mạc Phiên chợ Nông sản, Đặc sản vùng miền 2025

Trong khuôn khổ Phiên chợ còn có hoạt động giới thiệu, trải nghiệm ẩm thực vùng miền, trình diễn chế biến nông sản. Ban tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp kết nối giao thương, mở rộng thị trường phân phối tại Hà Nội và khu vực lân cận. Đây là dịp để quảng bá sản phẩm, thúc đẩy tiêu thụ và nâng cao giá trị nông sản Việt.

Lê Kim Liên