Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu phải đi đôi với nâng cao chất lượng sản phẩm

Trong bối cảnh thương mại quốc tế biến động mạnh, từ xung đột địa chính trị, áp dụng rào cản kỹ thuật, đến thay đổi trong chính sách thuế quan của các quốc gia đối tác, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu đóng vai trò quan trọng giúp Việt Nam giảm rủi ro, không bị ảnh hưởng quá lớn khi có biến động từ thị trường truyền thống.

Chia sẻ với báo chí, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, để đạt mục tiêu kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng 12% và xuất siêu đạt khoảng 30 tỷ USD trong năm 2025, cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nhập khẩu, giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.

Các cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài phát huy hơn nữa vai trò “cầu nối” giữa thị trường quốc tế và doanh nghiệp trong nước thông qua việc hỗ trợ thông tin, kết nối, giới thiệu nhà nhập khẩu, nhà phân phối, tận dụng cơ hội từ các FTA. Đồng thời, các địa phương, hiệp hội ngành hàng cần phối hợp chặt chẽ, tham gia mạnh mẽ vào các hoạt động xúc tiến quốc gia để tạo sức bật cho xuất khẩu.

“Thành công của xuất khẩu năm 2025 không chỉ đến từ những con số tăng trưởng, quan trọng hơn là sự cân bằng, bền vững và đa dạng hóa. Các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng cần tận dụng tối đa lợi thế của thị trường mới nổi, đồng thời củng cố chỗ đứng ở các thị trường truyền thống”, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh.

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu phải đi đôi với nâng cao chất lượng sản phẩm. (Ảnh minh họa)

Đồng quan điểm, PGS. TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho hay, trong bối cảnh các thị trường khó khăn như hiện nay, doanh nghiệp xuất khẩu cần lưu ý nỗ lực đa dạng hóa thị trường, tránh việc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường có thể gây rủi ro. Doanh nghiệp nên mở rộng sang các thị trường mới như Trung Đông, châu Phi… để giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết.

Bên cạnh đó, dù ở bất cứ thị trường nào thì việc nâng cao chất lượng sản phẩm, giá trị gia tăng cũng sẽ giúp doanh nghiệp trụ vững hơn trên thị trường. Mỗi thị trường đều có những tiêu chuẩn khác nhau nên doanh nghiệp cần đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn này để duy trì và mở rộng thị phần.

“Doanh nghiệp cần cập nhật thông tin và tuân thủ quy định để tránh bị áp dụng các biện pháp này. Tăng cường năng lực cạnh tranh đầu tư vào công nghệ, cải tiến quy trình sản xuất và quản lý để giảm chi phí, nâng cao hiệu quả và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế”, PGS. TS Ngô Trí Long lưu ý.

Cùng với những lợi ích, doanh nghiệp cần lường trước thách thức phải vượt qua khi tiếp cận thị trường mới, đó là: Chi phí logistics tại các thị trường mới thường cao hơn, điều này làm tăng giá thành sản phẩm xuất khẩu. Các thị trường xa hoặc có hạ tầng thương mại yếu, yêu cầu bảo quản, vận chuyển cao (kho lạnh, dịch vụ vận tải chất lượng) đặt áp lực lớn lên doanh nghiệp;

Tiêu chuẩn của thị trường mới đôi khi khác biệt rất lớn: yêu cầu an toàn thực phẩm, quy định môi trường, hạn chế phát thải, truy xuất nguồn gốc… Doanh nghiệp nhỏ khó đáp ứng nếu không được hỗ trợ về kỹ thuật, công nghệ; Việc phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu vẫn cao trong nhiều ngành, do công nghiệp hỗ trợ trong nước chưa phát triển đồng bộ;…

Nhiều chuyên gia nhận định, để tăng kim ngạch xuất khẩu những tháng cuối năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp tục nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư công nghệ, cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu để giữ vững tăng trưởng xuất khẩu. Mặt khác, cần đẩy mạnh sản xuất nguyên phụ liệu trong nước như vải cho dệt may, linh kiện cho da giày, vật liệu cho ngành gỗ… Phát triển công nghiệp hỗ trợ cần tiếp tục được tạo điều kiện thông qua cơ chế chính sách thuận lợi, để thu hút đầu tư vào sản xuất nguyên liệu và linh kiện.

Ngoài ra, các hiệp hội ngành hàng cần tăng cường cập nhật thông tin thị trường từ hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Tổ chức hội chợ, kết nối giao thương quy mô quốc tế cũng được nhấn mạnh để doanh nghiệp quảng bá sản phẩm và hợp tác đầu tư.

Mai Phương