Lo ngại về tiêu chuẩn thép xây dựng sau trận động đất kinh hoàng tại Thái Lan

Theo hãng thông tấn Reuters, một tổ chức chống tham nhũng tại Thái Lan đã báo cáo với các cơ quan chức năng về những bất thường được phát hiện trong quá trình thi công tòa nhà chọc trời tại Bangkok trước khi công trình sụp đổ trong trận động đất 7.7 độ, theo lời ông Mana Nimitmongkol – chủ tịch Tổ chức chống tham nhũng Thái Lan. Báo cáo ban đầu cho thấy, các mẫu vật liệu thu thập từ hiện trường đã cho thấy sự hiện diện của thép không đạt tiêu chuẩn trong các đống đổ nát của công trình 30 tầng, khiến nhiều ý kiến cho rằng việc cắt giảm chi phí và giảm chất lượng đã được áp dụng trong quá trình xây dựng.

Trận động đất kinh hoàng làm dấy lên lo ngại về tiêu chuẩn thép xây dựng. Ảnh: Reuters/Stringer TPX

Theo thông tin từ Bộ Công nghiệp nước này, sau khi kiểm tra, các cơ quan chức năng phát hiện ra rằng một số mẫu thép được sử dụng trong công trình không đạt tiêu chuẩn an toàn, dẫn đến nguy cơ làm giảm độ bền và khả năng chịu lực của tòa nhà. Trong vòng sáu tháng qua, Bộ Công nghiệp Thái Lan đã đóng cửa 7 nhà máy sản xuất thép không đạt tiêu chuẩn và tịch thu tài sản trị giá khoảng 360 triệu baht (gần 10 triệu USD). Một số nhà máy này vẫn đang sử dụng quy trình sản xuất cũ và thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc, góp phần làm giảm chất lượng của sản phẩm thép.

Việc sụp đổ của tòa nhà – công trình được xây dựng cho Văn phòng Kiểm toán Nhà nước bởi liên doanh giữa Italian Thai Development PCL và China Railway Number 10 (Thailand) Ltd – đã gây ra bi kịch khi ít nhất 12 người thiệt mạng và khoảng 75 người vẫn còn bị mắc kẹt dưới đống đổ nát. Theo báo cáo, chỉ khoảng 30% công trình đã được hoàn thành trước khi thảm họa xảy ra, phản ánh rõ những trì hoãn và khó khăn trong quá trình thi công, từ việc thiếu hụt nhân công đến khả năng “cắt gọt” quy trình nhằm rút ngắn tiến độ xây dựng.

Các cuộc tìm kiếm cứu nạn vẫn đang tiếp tục, khi lực lượng chức năng cố gắng tiếp cận và giải cứu những người có thể vẫn còn mắc kẹt. Đồng thời, Thủ tướng Thái Lan đã ra lệnh cho các cơ quan chính phủ tiến hành điều tra triệt để nguyên nhân sụp đổ của tòa nhà trong vòng một tuần tới. Nghiên cứu ban đầu của Hội đồng Kỹ sư Thái Lan cho rằng, việc sử dụng vật liệu không đạt tiêu chuẩn đặc biệt là thép không đạt chuẩn cùng với kế hoạch xây dựng kém an toàn có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự cố này, khi mà không có tòa nhà nào khác tại Bangkok bị sụp đổ trong cùng trận động đất.

Ông Mana Nimitmongkol cho biết, trong quá trình giám sát các dự án công của nhà nước, tổ chức của ông đã nhiều lần phát hiện ra tình trạng thiếu hụt nhân lực và việc thực hiện các quy trình thi công không đúng tiêu chuẩn, có khả năng dẫn đến rủi ro cao. Chính quyền Thái Lan cũng đã từng đe dọa hủy bỏ dự án do tiến độ chậm trễ và chất lượng công trình không đạt yêu cầu từ trước đó.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Thái Lan Akanat Promphan cho biết, sau khi kiểm tra các mẫu vật liệu thu thập được từ hiện trường, cơ quan chức năng đã tiến hành công bố kết quả kiểm tra trực tiếp cho truyền thông. Mặc dù các mẫu thép không đạt tiêu chuẩn chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ, nhưng việc này đã làm dấy lên nghi vấn về việc liệu tiêu chuẩn thép và các quy định an toàn xây dựng có được tuân thủ đầy đủ hay không trong quá trình thi công công trình.

Trong bối cảnh thảm họa này, các chuyên gia và cơ quan chức năng đang cùng nhau kiểm tra lại toàn bộ quy trình thi công và chất lượng vật liệu xây dựng, nhằm rút ra bài học cho các dự án xây dựng trong tương lai. Đồng thời, sự hợp tác giữa các quốc gia, trong đó có sự phối hợp của Trung Quốc theo lời phát biểu của Đại sứ Trung Quốc tại Thái Lan, cũng được xem là yếu tố quan trọng giúp điều tra nguyên nhân sự cố một cách minh bạch và khách quan.

Tình trạng sử dụng thép không đạt tiêu chuẩn và các sai sót trong quy trình thi công được xác định là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn gây ra thảm họa. Đây cũng là bài học cho ngành xây dựng tại Việt Nam. Hiện nay, các tiêu chuẩn xây dựng của Việt Nam đã được xây dựng và cập nhật nhằm đảm bảo tính an toàn và độ bền của các công trình cao tầng như TCVN 5574:2018 về Kết cấu bê tông và bê tông cốt thép. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với vật liệu bê tông cốt thép, đảm bảo rằng bê tông và thép được sử dụng phải có độ bền, độ dẻo và khả năng chịu lực đạt chuẩn, từ đó góp phần tạo nên một kết cấu ổn định cho các công trình cao tầng.

Bên cạnh đó, ngày 24 tháng 12 năm 2024, Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định số 3366/QĐ-BKHCN về việc công bố Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế kết cấu thép, đất, đá xây dựng… trên cơ sở đề nghị của Bộ Xây dựng tại Công văn số 592/BXD-KHCN ngày 06/02/2024 và đề nghị của Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia.

Các TCVN khác như TCVN 5575:2024 về Thiết kế kết cấu thép; TCVN 5746:2024 về Đất, đá xây dựng - Phân loại... cũng liên quan rất sâu đến vấn đề xây dựng.

Việc ban hành các Tiêu chuẩn này nhằm đáp ứng yêu cầu của ngành Xây dựng Việt Nam trong giai đoạn đổi mới và hội nhập, để hệ thống Tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam từng bước tiệm cận hệ thống Âu - Mỹ và các nước tiên tiến trên thế giới.

Duy Trinh