Diễn đàn Phát triển Việt Nam 2017: Tìm lời giải cho bài toán năng suất
15:41 13/12/2017(VietQ.vn) - Diễn đàn Phát triển Việt Nam (VDF) năm 2017 diễn ra vào sáng nay (13/12) với chủ đề “Tăng năng suất, đòn bẩy của tăng trưởng bền vững”.
Sự kiện: Chuyên đề: NÂNG CAO NĂNG SUẤT CHẤT LƯỢNG
Diễn đàn Chất lượng Quốc gia 2017: Hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập quốc tế
Hợp tác chia sẻ kinh nghiệm về Chuẩn đối sánh và Chiến lược năng suất với Malaysia và Đài Loan
Thông tin từ diễn đàn cho thấy, năm 2017, kinh tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng ghi nhận, mà một trong số đó là cả 13 mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội đều có khả năng đạt và vượt mục tiêu đề ra. Nền kinh tế vẫn đang tăng trưởng tốt, đạt khoảng 6,7% trong năm nay.
Diễn đàn Phát triển Việt Nam 2017 diễn ra vào sáng nay (13/12) với chủ đề “Tăng năng suất, đòn bẩy của tăng trưởng bền vững”.Ảnh Lê Tiên/Báo Đấu thầu
Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong nhiều năm qua chủ yếu dựa vào việc gia tăng vốn đầu tư, thâm dụng lao động chi phí thấp và khai thác tài nguyên. Cách thức tăng trưởng đó đã không còn phù hợp trong điều kiện hiện nay, khi tình hình thế giới và cả trong nước đã có nhiều thay đổi, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư có thể mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng nhiều thách thức cho kinh tế Việt Nam.Trong bối cảnh đó, tăng năng suất mới chính là chìa khóa đưa đến tăng trưởng bền vững. Đây là một trong những vấn đề cốt lõi đối với kinh tế Việt Nam hiện nay. Đó là lý do vì sao, VDF 2017 chọn chủ đề “Tăng năng suất - đòn bẩy cho phát triển bền vững”.
VDF 2017 với mục đích phân tích thực trạng và các trở ngại cho việc tăng năng suất tại Việt Nam, từ đó đề ra các giải pháp cụ thể để thúc đẩy tăng năng suất, một trong các giải pháp lâu dài cho Việt Nam phát triển, vượt qua bẫy thu nhập trung bình và bắt kịp các nền kinh tế phát triển.
Năng suất lao động của Việt Nam dù đã được cải thiện trong thời gian qua, song vẫn ở mức thấp so với nhiều quốc gia trong khu vực và thấp so với nhu cầu phát triển. Năm 2017, năng suất lao động của toàn nền kinh tế đã tăng 5,87%, cao hơn mức tăng 5,29% của năm 2016, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao năng suất, chất lượng và cải thiện sức cạnh tranh của nền kinh tế so với các nước trong khu vực.
Trong khi đó, tăng năng suất lao động đang ngày càng đóng vai trò quyết định đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Minh chứng là yếu tố này đã đóng góp khoảng 89% tăng trưởng GDP năm 2017, cao hơn khá nhiều so với mức 66,3% giai đoạn 1990 - 2000 và 61,9% giai đoạn 2000 - 2012. Những con số biết nói đó cho thấy, không tăng nhanh năng suất lao động, Việt Nam không thể nâng cao tốc độ tăng trưởng GDP.
Theo ông Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), cho đến nay nền kinh tế Việt Nam vẫn tăng trưởng ở mức tương đối cao, nhưng xét về trung và dài hạn thì vẫn có xu hướng giảm.
Theo ông Nguyễn Đình Cung, từ 2018 nếu muốn duy trì tốc độ tăng trưởng khoảng 6,8 - 7% như kế hoạch thì gia tăng năng suất lao động phải trên 6%. Tuy nhiên, giai đoạn từ 2011 -2017 năng suất lao động chỉ tăng 4,8%. Như vậy, có một khoảng cách là 1,25 điểm phần trăm phải gia tăng năng suất lao động ở Việt Nam thì mới có thể đạt được tốc độ 7%.
“Thực sự đây là một thách thức không nhỏ với kinh tế Việt Nam. Cho đến nay, năng suất lao động chủ yếu nhờ chuyển dịch cơ cấu kinh tế, còn năng suất lao động nội ngành trong nền kinh tế lại có xu hướng giảm xuống”, ông Cung nói.
Đánh giá về những nghịch lý gia tăng tốc độ tăng năng suất trong nền kinh tế, ông Cung cho biết, nếu nhìn vào cơ cấu theo thành phần kinh tế trong nhiều năm qua có thể nhận thấy một sự bế tắc trong chuyển dịch nguồn lực từ kinh tế nhà nước sang kinh tế tư nhân chính thức, và có một sự chậm trễ chuyển dịch từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức.
Điều này cho thấy không có sự chuyển dịch nguồn lực tự khu vực kém hiệu quả sang khu vực có hiệu quả cao hơn. Tốc độ gia tăng giá trị gia tăng của khu vực tư nhân chính thức trong nước tương đối cao, tuy nhiên khu vực này lại không thu hút được lao động và không tạo ra được công ăn việc làm tương xứng với giá trị gia tăng trong nền kinh tế.
Làm cách nào để tăng năng suất lao động? Bài toán có thể sẽ tìm ra lời giải tại VDF 2017 hôm nay. Chính phủ Việt Nam đang đặt kỳ vọng vào sự tham vấn chính sách từ các đối tác phát triển một cách cụ thể và rõ ràng hơn nữa, để tìm ra hướng đi đúng đắn cho nền kinh tế đất nước.
Bảo Anh
