Đồ ăn theo 'trend': Tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Nhờ sự phát triển của mạng xã hội, hiệu ứng từ các nền tảng video, “bản đồ” thức ăn vặt đường phố của Việt Nam cũng nhanh chóng cập nhật món ăn mới nhất theo trào lưu thế giới. Chủ các cửa hàng bán đồ vặt nhanh chóng phát triển mô hình kinh doanh đồ ăn theo “trend”.

Mặc dù món mới có nhiều nhưng dường như “tuổi thọ” của chúng ngày càng ngắn lại. Nếu như mùa hè năm ngoái, giới trẻ đua nhau cập nhật món ăn độc lạ như mì cay 7 cấp độ, gỏi măng cụt, trà mãng cầu... thì năm nay, những món này đã bị lãng quên và thay bằng mòn ăn khác.

Điển hình, bánh đồng xu phô mai “10 won” đang làm mưa làm gió với hàng trăm cửa hàng “di động” xuất hiện tại hầu hết con phố. Nhiều người không ngần ngại xếp hàng hơn 30 phút chỉ để mua chiếc bánh đồng xu phô mai rồi ghi hình, đưa lên Facebook, YouTube, TikTok “cho bằng bạn bằng bè”.

Một thứ thức uống khác khiến giới trẻ phải “thử cho bằng được”, chính là món trà chanh giã tay được pha chế với cách thức độc đáo - giã chanh tươi còn nguyên vỏ thay vì chỉ lấy phần nước cốt như món trà chanh bình thường. Điểm đặc biệt của món này chính là những quả chanh to mọng có xuất xứ từ Trung Quốc, mùi thơm đặc biệt, khi pha chế, người ta cạo sơ phần vỏ, giã thật mạnh tay để tạo mùi thơm ấn tượng. Chính cách chế biến này đã làm cho người trẻ tò mò và vô tình biến trà chanh giã tay trở thành thức uống “hot trend”.

Sau bánh đồng xu, trà chanh giã tay... thì xúc xích (lạp xưởng) nướng trên sỏi là món ăn được nhiều người yêu thích mùa hè năm nay. Xúc xích nướng trên sỏi đá, còn gọi là lạp xưởng có xuất xứ từ Hà Khẩu, Trung Quốc. Loại xúc xích béo ngậy ăn kèm ớt bột được nướng trên những viên sỏi là điểm “độc lạ”, khiến thực khách tò mò. Hơi nóng của sỏi giúp xúc xích chín đều, vàng giòn và giữ được độ mềm ẩm bên trong.

Nhiều đồ ăn vặt sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Thực tế, những món ăn nói trên thu hút nhiều người tìm mua do tò mò và muốn trải nghiệm thực phẩm mới lạ lại có mức giá khá rẻ - chỉ từ 15.000 - 30.000 đồng/sản phẩm. Thế nhưng, khi đã trải nghiệm rồi thì hứng thú không còn và vòng đời món ăn “hot trend” cũng kết thúc.

Người bán xác định việc buôn bán các món ăn “hot” này chỉ mang tính thời vụ, số vốn bỏ ra cho các quầy hàng thường chỉ từ vài triệu đồng để đặt mua dụng cụ chế biến như máy làm bánh, bếp điện, đá cuội và nguyên liệu. Người mua đa số đều là khách vãng lai, không quá “khắt khe” về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm; người bán thức ăn vặt đường phố cũng có tâm lý bán một lần là xong, không cần giữ khách.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội... được đưa vào danh sách Nhóm 1 các tác nhân gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) - một bộ phận của WHO đánh giá, chỉ ăn 50 gam thịt chế biến sẵn mỗi ngày cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư lên 18%.

WHO định nghĩa, thịt chế biến sẵn là các loại thịt đã bị biến đổi thông qua quá trình ướp muối, sấy khô, lên men, xông khói hoặc xử lý khác để tăng hương vị thịt và bảo quản được lâu hơn. Một số loại thịt chế biến sẵn được nhiều người sử dụng là thịt nguội, xúc xích, lạp xưởng, thịt bò muối, thịt bò khô, thịt gà khô, thịt heo sấy khô, thịt đóng hộp, các loại nguyên vật liệu chế biến (chế phẩm) và nước xốt từ thịt...

Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Ngọc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu, tư vấn dinh dưỡng cảnh báo: “Sự sáng tạo về các món ăn “hot trend” có thể tạo ra công thức có hợp chất gây vấn đề tiêu hóa, ảnh hưởng sức khỏe, gia tăng lo ngại về vệ sinh an toàn thực phẩm”. Do đó, thay vì tò mò đua nhau chạy theo món ăn “hot trend” chế biến sẵn, các bạn trẻ hãy lựa chọn món ăn gần gũi với thiên nhiên, món ăn cân bằng, tốt cho sức khỏe.

Ths. Hồ Thị Hoa – Viện phó Viện nghiên cứu và phát triển dinh dưỡng lý giải thêm: “Thói quen ăn uống sẽ bị ảnh hưởng bởi những thứ mà chúng ta thấy. Ví dụ, tất cả bạn bè trên mạng xã hội đều đăng tải về thức ăn nhanh thì chúng ta sẽ dần nghĩ rằng thức ăn nhanh là những thứ ai cũng lựa chọn, dần dần sẽ tạo thành xu hướng”.

Vì vậy, để việc ăn theo trend không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe, Ths. Hồ Thị Hoa khuyên giới trẻ nên biết cách lựa chọn thông tin độ tin cậy cao. Chẳng hạn như cùng về món ăn đó sẽ có nhiều cửa hàng khác nhau, mọi người nên đọc nhận xét của người từng ăn, từng mua ở đó thường thể hiện ở phần bình luận dưới video hay hình ảnh về món ăn để lựa chọn địa chỉ có nhiều người khen nhất.

"Nhiều người hay nói là không ăn gì mà vẫn béo nhưng khi khai thác chế độ ăn 24h của các bạn thấy rằng các bạn ăn mỗi thứ một chút, đồ ăn đó lại không lành mạnh. Vì vậy, nếu chúng ta không đặt ra kỷ luật cho mình sẽ có hại đối với sức khỏe”, Ths. Hồ Thị Hoa khuyến cáo.

Thanh Hiền (t/h)