Doanh nghiệp sản xuất bắt buộc phải thực hiện quy định tái chế, xử lý chất thải từ năm 2024

TS. Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Giám đốc Văn phòng Hội đồng EPR Quốc gia cho biết, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhập khẩu theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường gồm 2 nội dung là trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì và trách nhiệm xử lý chất thải.

Các nội dung này của Luật Bảo vệ môi trường đã được quy định chi tiết tại Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10/1/2022 của Chính phủ và Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT ngày 10/1/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Theo đó, quy định tái chế áp dụng với các nhà sản xuất, nhập khẩu có tổng doanh thu từ bán hàng, dịch vụ và giá trị nhập khẩu của năm trước lần lượt trên 30 tỷ và 20 tỷ đồng. Doanh nghiệp vừa và nhỏ không phải chịu quy định này. Theo quy định nhà sản xuất, nhập khẩu 6 nhóm sản phẩm, hàng hóa gồm: Săm lốp; pin và ắc quy; dầu nhớt; các sản phẩm có bao bì (thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc, phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, xi măng, chất tẩy rửa và chế phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế); điện và điện tử; phương tiện giao thông thì phải có trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì theo một tỷ lệ tái chế bắt buộc và theo quy cách tái chế bắt buộc. Nhà sản xuất, nhập khẩu có thể tự tổ chức tái chế hoặc có thể đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam để hỗ trợ hoạt động tái chế.

Trong đó, tỷ lệ tái chế bắt buộc cho 3 năm đầu tiên đối với săm lốp là 5%; các loại pin sử dụng cho phương tiện giao thông (như Li, NiMH) và pin sử dụng cho các thiết bị điện - điện tử là 8%; tỷ lệ tái chế bắt buộc đối với ắc quy từ 8 - 12%, tùy từng loại (trong đó ắc quy chì 12%, ắc quy các loại khác 8%). Tỷ lệ tái chế bắt buộc đối với bao bì là từ 10 - 22%, tùy từng loại (như giấy carton là 20%, bao bì giấy hỗn hợp 15%, bao bì nhôm 22%, bao bì nhựa PET là 22%, bao bì sắt và kim loại khác 20%); chai, lọ, hộp thủy tinh 15%...

Ngoài ra, nhà sản xuất, nhập khẩu 5 nhóm sản phẩm, bao bì gồm: Thuốc bảo vệ thực vật; pin sử dụng một lần; tã bỉm, băng vệ sinh, khăn ướt dùng một lần; kẹo cao su, thuốc lá; Một số sản phẩm, hàng hóa có thành phần nhựa tổng hợp như bóng bay, đồ chơi trẻ em, giầy dép, quần áo, đồ nhựa dùng một lần, đồ dùng một lần, đồ nội thất, vật liệu xây dựng, túi nilong khó phân hủy kích thước nhỏ… cũng phải có trách nhiệm đóng góp tài chính hỗ trợ thu gom, xử lý chất thải từ ngày 1/1/2022.

Riêng với các sản phẩm điện, điện tử, theo lộ trình, các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu sẽ thực hiện trách nhiệm tái chế bắt buộc từ ngày 1/1/2025 và các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu phương tiện giao thông (ô tô và xe máy) sẽ thực hiện trách nhiệm tái chế bắt buộc từ ngày 1/1/2027.

Về giải pháp tái chế, doanh nghiệp có thể chọn nhiều giải pháp chẳng hạn, săm lốp có thể tái chế làm làm lốp dán công nghệ cao, hoặc cắt, thu hồi bột cao su làm cốt liệu. Pin có thể tái chế để sản xuất hạt nhựa tái sinh hoặc các sản phẩm phụ từ nhựa, như hóa chất thương phẩm, dầu nặng, khí tổng hợp làm nguyên, nhiên liệu sản xuất cho các ngành công nghiệp. Dầu nhớt có thể chưng để thu hồi dầu gốc hoặc loại dầu khác. Bao bì tái chế thành các sản phẩm giấy như giấy vệ sinh, giấy bìa, hộp giấy hoặc các sản phẩm khác…

Với bao bì nhôm, các doanh nghiệp có thể áp dụng giải pháp tái chế là sản xuất phôi nhôm hoặc sản xuất các sản phẩm khác; bao bì nhựa có thể tái chế sản xuất hạt nhựa tái sinh, sản xuất sản phẩm khác như dầu, xơ sợi…

Vụ trưởng Vụ Pháp chế Phan Tuấn Hùng hy vọng các nội dung được phổ biến, chia sẻ sẽ có thể giúp các doanh nghiệp hiểu và nắm bắt đầy đủ về các quy định pháp luật, từ đó thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm tái chế sản phẩm, bao bì và trách nhiệm thu gom, xử lý chất thải của mình.

Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị các hiệp hội phát huy vai trò của mình, tích cực phối hợp với Bộ trong việc phổ biến, cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp hiểu đúng, hiểu đầy đủ và thực hiện tốt các quy định của pháp luật.

Bởi thực tế cho thấy, mặc dù các doanh nghiệp là đối tượng áp dụng quy định này, nhưng hiện nay nhiều hiệp hội, doanh nghiệp vẫn chưa nắm bắt rõ, tiếp cận còn hạn chế. Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị các hiệp hội, đặc biệt là các cái hiệp hội ngành hàng, nhà sản xuất, tái chế có sự phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức truyền thông, cập nhập những quy định mới để các doanh nghiệp thành viên nắm bắt và thực hiện quy định này.

Duy Trinh (t/h)